Bilim insanları, uzun COVID’e bağlı bilinç bulanıklığının biyolojik nedenini keşfetti

Japon bilim insanları, uzun COVID-19’a bağlı “bilinç bulanıklığı”nın olası biyolojik nedenini ortaya çıkardı. Araştırma, bu durumun yalnızca kalıcı bir semptomdan ibaret olmadığını, beyinde ölçülebilir, moleküler bir bozuklukla ilişkili olduğunu gösteriyor.

Yokohama City Üniversitesi’nden Profesör Takuya Takahashi liderliğindeki ekip, uzun COVID-19 hastalarında öğrenme ve hafıza için kritik öneme sahip AMPA reseptörlerinin aktivitesinde belirgin bir artış tespit etti.

Profesör Takahashi, “Yeni geliştirdiğimiz AMPA reseptör PET görüntüleme teknolojisiyle, uzun COVID-19’un acil bir tıbbi sorununa yeni bir bakış açısı ve yenilikçi çözümler sunmayı hedefliyoruz,” dedi.

Uzun COVID-19 bilinç bulanıklığı nedir?

Bilinç bulanıklığı — bilişsel bozukluk, zayıf hafıza ve yavaş düşünme gibi semptomları kapsayan genel bir terim — SARS-CoV-2 enfeksiyonunun (COVID-19) en yaygın ve en engelleyici etkilerinden biri olarak öne çıkıyor.

Araştırmalar, uzun COVID-19 hastalarının yüzde 80’inden fazlasının bu durumdan etkilendiğini ve milyonlarca kişinin çalışma, öğrenme ya da günlük yaşamını sürdürmekte zorlandığını gösteriyor.

Bilim insanları bugüne dek bu durumun nedenini açıklayan net biyolojik işaretler bulmakta güçlük çekti. Önceki beyin görüntüleme çalışmaları ince yapısal değişikliklere işaret etse de, bu “bulanıklık” halinden sorumlu olabilecek moleküler düzeydeki bozulmalar şimdiye kadar tanımlanamamıştı.

Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ - WHO) göre, COVID-19 geçiren her 100 kişiden yaklaşık altısı, hastalığın ardından COVID-19 sonrası sendromu geliştiriyor.

Araştırma nasıl gerçekleştirildi?

Japon araştırma ekibi, AMPA reseptörlerinin (AMPAR’lar) uzun COVID-19 bilinç bulanıklığında rol oynayabileceğini öne sürdü. Beyin hücreleri arasındaki iletişimin merkezinde yer alan bu reseptörler, daha önce depresyon, şizofreni ve demans gibi nörolojik ve psikiyatrik bozukluklarla ilişkilendirilmişti.

Ekip, geliştirdikleri yeni bir teknik olan K-2 AMPAR PET görüntüleme yöntemini kullanarak, 30 uzun COVID-19 hastasının beynini taradı ve bulguları 80 sağlıklı gönüllünün verileriyle karşılaştırdı.

Sonuçlar çarpıcıydı: uzun COVID-19 hastalarında reseptör yoğunluğu belirgin biçimde artmıştı. Dahası, AMPAR aktivitesi yükseldikçe bilişsel semptomların da kötüleştiği gözlemlendi.

Araştırma, beyin iltihabının (enflamasyonun) da bu süreçte rol oynayabileceğini ortaya koydu. Yüksek enflamatuar belirteçler, aynı reseptör artışlarıyla bağlantılıydı ve beynin bağışıklık tepkisinin moleküler değişiklikleri tetiklediği düşünüldü.

Profesör Takahashi, “Bulgularımız, uzun COVID-19 bilinç bulanıklığının meşru bir klinik durum olarak tanınması gerektiğini açıkça gösteriyor.Bu, sağlık sistemlerinin tanı ve tedavi geliştirme sürecini hızlandırabilir,” dedi.

Çalışma henüz erken aşamalarda olsa da, araştırmacılar aşırı AMPAR aktivitesini azaltmaya yönelik tedavilerin gelecekte semptomları hafifletebileceğini belirtiyor.