Avrupa Birliği maaşlarda şeffaflık istiyor: Uygulamayı hayata geçirmeye en yakın ülkeler hangileri?

İsveç, insanların maaşlarının artık sır olmayacağı yeni bir döneme hazırlanıyor.

İskandinav ülkesi, Avrupa Birliği’nin 2023 maaş şeffaflığı direktifini uygulamaya hazır hale gelecek ilk ülkelerden biri olma yolunda ilerliyor. Yeni kurallara göre, AB içinde faaliyet gösteren şirketler iş ilanlarında maaş bilgilerini açıklamak zorunda olacak ve adaylara önceki maaş geçmişleri sorulamayacak.

Çalışanlar ayrıca benzer görevlerdeki iş arkadaşlarının ortalama maaşları hakkında işverenlerinden bilgi talep etme hakkına sahip olacak.

Avrupa Birliği Konseyi’ne göre, bu kurallar “maaş ayrımcılığıyla mücadele etmeyi ve AB’deki cinsiyetler arası maaş farkını kapatmaya yardımcı olmayı” hedefliyor.

Eurostat verilerine göre 2023’te AB’de kadınlar ortalama olarak erkeklerden yüzde 12 daha az kazandı. İsveç’te bu fark yüzde 11,2 oldu.

Geçen ay İsveç hükümeti, yeni AB gerekliliklerini uygulamaya koymak için Ocak 2026’da bir yasa tasarısı sunacağını açıkladı.

2024’te hükümet tarafından görevlendirilen bir inceleme, AB direktifine uyum sağlamak için yeni bir yasa çıkarmak yerine İsveç’in mevcut Ayrımcılık Yasası’nı değiştirmesi gerektiği sonucuna vardı.

İsveç’teki hukuk uzmanları, yasanın halihazırda maaş denetimleri ve kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik diğer düzenlemeleri içerdiğini söylüyor.

Küresel hukuk firması DLA Piper Sweden’den yönetici ortak Sanna Lindgren, Euronews Next’e verdiği röportajda “Ancak bunlar şirket içi belgeler, bu yüzden dışarıya raporlama İsveçli şirketler için yeni olacak,” ifadelerini kullandı.

Lindgren, İsveç’in AB girişimlerini “fazlasıyla uygulama” geçmişi olduğunu ve minimum gerekliliklerle yetinmesinin olası olmadığını söyledi.

“Bunun yerine İsveç’in minimum gerekliliklerin ötesine geçmesini, örneğin çalışan temsilcileriyle yapısal işbirliği ve 100 veya daha fazla çalışanı olan işverenler için daha geniş raporlama yükümlülükleri getirmesini bekliyoruz,” diye ekledi.

Yeni yasalar, İsveçliler arasında maaş konusunda artan şeffaflık eğilimini de yansıtıyor. İsveçli iş arama platformu Jobbland’ın anketine göre, İsveçlilerin yüzde 42’si maaş bilgilerini paylaşmaya istekli ve tüm maaşların işyerinde açıkça ilan edilmesini istiyor.

Ancak, yazıldığı şekliyle yeni yasa, çalışanlara iş arkadaşlarının bireysel maaşlarına erişim hakkı tanımayacak.

Üye devletlerin direktifi ulusal hukuka aktarması için son tarih olan Haziran 2026 yaklaşırken, birkaç AB ülkesi şimdiden tasarılarını sundu.

Örneğin geçen ay Slovakya, kendi maaş şeffaflığı yasa tasarısını açıkladı. Hükümet, mevcut iş kanununu değiştirmek yerine bağımsız bir maaş şeffaflığı yasası çıkarmayı tercih etti. Tasarı, bu ay içinde Slovak kabinesinin onayını bekliyor.

Bu arada Finlandiya hükümetinin çalışma grubu Mayıs ayında eşitlik yasasını değiştirmeye yönelik bir tasarı yayımladı. Hollanda hükümetinin Mart ayında sunduğu yasa tasarısı ise, hükümetin Haziran’da çökmesinden bu yana parlamento onayını bekliyor.

Belçika gibi ülkelerdeki bölgesel hükümetler de maaş şeffaflığı kurallarını uygulamaya yönelik adımlar attı.