Sora interneti salladı: 5 saniyelik video, fırını 1 saat çalıştırmaya denk

ChatGPT'yi geliştiren yapay zeka firması OpenAI, birkaç satırlık bir komutla dakikalar içinde videolar oluşturabilen yeni Sora 2 aracını kısıtlı bir kullanıcı kitlesine bu hafta açmıştı.

Şirketin Sora biriminin başındaki Bill Peebles, yeni aracın beş günden kısa bir sürede 1 milyon indirmeye ulaştığını duyurdu.

Peebles, uygulamanın şu anda ancak davetiyeyle kullanılabilmesine rağmen ChatGPT’den daha hızlı büyüdüğünü dile getirdi. Üstelik Sora şu anda yalnızca iOS’ta mevcut. Sora 2’nin kademeli olarak kullanıma sunulmasının nedeni ise sistemin çok yüksek hesaplama gücü gerektirmesi.

Bu arada sosyal medya da Sora 2 ile oluşturulmuş videolarla dolup taşıyor. Bu durum, yapay zekanın çevresel maliyetlerine dair kaygıları da yeniden gündeme taşıdı.

Bu kaygılar, kısa süre önce duyurulan Stargate Projesi ile daha da artmıştı. OpenAI, Oracle, SoftBank ve MGX ortaklığında yürütülen bu 500 milyar dolarlık girişim, ABD’de devasa veri merkezleri kurmayı hedefliyor.

Thompson Rivers Üniversitesi'nden Hukuk Fakültesi Profesörü Robert Diab, The Conversation'da kaleme aldığı yeni bir yazıda yapay zekanın çevresel etkilerini değerlendirdi ve buna yönelik tahminleri aktardı.

Enerji ve su tüketimi hızla artıyor

Yapay zekanın çevresel etkilerine dair araştırmalar farklı sonuçlara işaret ediyor. Ancak birçok uzman yapay zekanın enerji sistemleri üzerinde ciddi bir yük oluşturmaya başladığı konusunda hemfikir.

Bitcoin madenciliğinin enerji tüketimini yıllardır izleyen araştırmacı Alex de Vries-Gao, 2025 ortasında yaptığı analizde yapay zekanın elektrik tüketiminde kriptoyu geçtiğini belirtmişti. De Vries-Gao’ya göre yapay zeka, şu anda küresel veri merkezi elektrik kullanımının yaklaşık yüzde 20’sini oluşturuyor ve bu oran yıl sonuna kadar iki katına çıkabilir.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre de 2024’te veri merkezleri dünya elektrik tüketiminin yüzde 1,5’ini oluşturdu. Bu tüketim, küresel talep artışından dört kat daha hızlı büyüyor. Ajans, 2030’a kadar bu oranın iki katına çıkmasını bekliyor; büyümenin ana nedeni ise yapay zeka işleme süreçleri.

MIT Technology Review’da aktarılan bir tahmine göre, 2028’de yapay zekanın enerji ihtiyacı, bugün ABD’deki tüm veri merkezlerinin toplam tüketimini geçebilir. Bu da her yıl ABD hanelerinin yaklaşık yüzde 22’sini besleyecek kadar elektrik anlamına geliyor.

Su kullanımı da yoğun

Yalnızca enerji değil, su kullanımı da dikkat çekici boyutta. Veri merkezleri, sunucuların soğutulması için ultra saf suya ihtiyaç duyuyor. 

Microsoft tesislerinde GPT-3 modelinin eğitimi sırasında yaklaşık 700 bin litre tatlı su kullanıldığı tahmin ediliyor. Uzmanlar, 2027 itibarıyla küresel yapay zeka su talebinin 4-6 milyar metreküp aralığına ulaşabileceğini öngörüyor.

Ayrıca, çip üretimi süreci de son derece enerji yoğun. 2023 tarihli bir çalışmaya göre, gelişmiş grafik işlemcilerin üretimi, “büyük miktarda ultra saf su, kimyasal işlem ve nadir mineraller” gerektiriyor. Üstelik bu üretim döngüleri sürekli yenileniyor; her yeni nesil çip, karbon ayak izini sıfırdan başlatıyor.

Kıyaslamak gerekirse yapay zekayla bir görüntü üretimi, mikrodalga fırını 5 saniye çalıştırmak kadar enerji harcarken; beş saniyelik bir video oluşturmak, aynı fırının bir saatten uzun süre çalışmasına denk enerji tüketiyor.