AB Ticaret Komiseri Sefcovic, Çin’in NTE'ye yönelik ihracat kısıtlamalarını eleştirdi

AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic, salı günü Çin’in nadir toprak elementleriyle ilgili yeni ticaret politikasına sert tepki göstererek, AB şirketlerinden gelen taleplerin “göz ardı edilemez” olduğunu söyledi.

Danimarka’da yapılan AB ticaret bakanları toplantısının ardından konuşan Sefcovic, Pekin’in nadir toprak elementlerinin ihracatını kontrol altına alacağını açıklamasının ardından AB’nin “sessiz kalamayacağını” belirtti.

Sefcovic, yeni Çin kısıtlamalarının AB şirketlerine etkilerini açıklarken, “Son birkaç gün içinde bir kez daha gördük ki, maalesef emtia ve hassas teknolojiler bir silah olarak kullanılabiliyor ve Avrupa’nın buna hazır olması gerekiyor,” dedi.

Çin, 9 Ekim’de dijital, otomotiv, enerji ve savunma sektörleri için hayati öneme sahip nadir toprak elementleriyle ilgili teknolojilerin ihracatına yeni kontroller getirdi. Bu düzenleme ile bu elementlerin çıkarılması ve işlenmesinde kullanılan teknolojilerin ihracatı için resmi bir lisans almak zorunlu hale geldi.

Sefcovic, “Bu uygulanamaz bir durum,” diyerek, Avrupalı şirketlerin başvurularının sadece yarısının Çin tarafından onaylandığını ve sürecin büyük bir sorun yarattığını, Çinli yetkililerin de aşırı ayrıntılı bilgiler talep ettiğini söyledi.

“Üretim hattı sürecine dair çok detaylı fotoğraflar ve tüm tedarik zinciri bilgileri isteniyor,” diye ekledi.

“Bu durum, şirketlerin ekonomik faaliyetlerini ciddi şekilde engellediği için gelecekte yaşamamız mümkün değil.”

Konunun gelecek hafta Brüksel ile Pekin arasında yapılacak üst düzey görüşmede gündeme gelmesi bekleniyor.

Avrupalıların Çin ile ilişkilerde temkinli davrandığı belirtiliyor; bazı üye devletler Çin yatırımlarını riske atmak istemiyor.

Çinli otomobil üreticileri şu anda Avrupa’da genişleme aşamasında; BYD Macaristan’da, Chery Polonya’da fabrika kuruyor, Changan ve NIO ise Avrupa’ya yerleşmeyi düşünüyor.

Çin’in açıkladığı nadir toprak elementlerindeki ihracat kontrolleri, AB’nin daha sert bir tutum almasına yol açabilir; örneğin Çin’in Avrupa’da yatırım yapan şirketlerden teknoloji transferi talep etmesi gibi. Bazı karar alıcılar, Çin’in benzer şekilde Avrupa’ya yatırım yapan şirketlerden faydalandığını hatırlatıyor.

Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Rasmussen salı günü, “Çin’e karşı daha güçlü bir tutum geliştirmek için yollar bulmalıyız,” dedi.

Rasmussen, “Çin sermayesini Avrupa’ya kabul ediyorsak, bunun şartı olarak bazı teknoloji transferlerinin de yapılması gerekir,” dedi.

Rasmussen, toplantıya başkanlık eden kişi olarak, AB üye devletleri arasında konunun hala tartışılmaya devam etmesi gerektiğini de vurguladı.

Ticaret gerilimleri yeni değil

Pekin ve Brüksel arasındaki ticaret gerilimleri yeni değil. 2024 yılında AB, Çin menşeli elektrikli araçlara gümrük vergisi uygulamış, Çin ise buna karşılık Avrupa ürünlerine yönelik çeşitli soruşturmalar başlatmış ve AB markalı brendi ile domuz etine gümrük vergisi getirmişti. Ayrıca AB süt ürünleri üzerinde de soruşturma devam ediyor.