AB-Çin gerilimi tırmanıyor: Sefcovic’in Pekin’le görüşmesi iptal edildi

Avrupa Birliği Ticaret Komiseri Maros Sefcovic ile Çinli mevkidaşı arasında Cuma günü yapılması planlanan toplantı iptal edildi. Avrupa Komisyonu, AB liderlerinin “ekonomik zorlama” olarak tanımladığı Pekin’in nadir toprak ihracatına yönelik kontrolleri konusunda tansiyonu düşürmek amacıyla görüşmeleri uzman düzeyinde sürdürme kararı aldı.

Avrupa Komisyonu, Perşembe gecesinden bu yana 27 üye ülkenin artan baskısı altında. Üye devletler, başta Çin olmak üzere uluslararası ortakların haksız ticaret uygulamalarına karşı daha güçlü bir yanıt verilmesini talep ediyor. Bu nedenle Cuma günü yapılması planlanan AB-Çin toplantısının hem çevrim içi hem de Brüksel’de yüz yüze gerçekleştirilmesi planlanıyor.

Duyuru, Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul’un Pekin ziyaretinin iptal edilmesinin hemen ardından geldi. Bakanlık sözcüsü, geziyi kimin iptal ettiğini -Çin’in mi yoksa Almanya’nın mı- belirtmedi.

Pekin, 9 Ekim’den bu yana uyguladığı karmaşık lisans sistemiyle nadir toprak ihracatını “silah haline getirmekle” suçlanıyor. AB’ye göre bu hamle, özellikle otomotiv, savunma, yeşil teknoloji ve dijital sektörler açısından kritik öneme sahip madenlere erişimi kısıtlıyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Perşembe günü Brüksel’deki Avrupa Konseyi Zirvesi’nin ardından “Bu ekonomik bir zorlamadır” açıklamasını yaptı. Ancak Macron, “nükleer seçenek” olarak görülen Zorlama Karşıtı Araç’ın devreye alınmasını önermedi.

AB, Çin’in ticari baskılarına yanıt olarak 2023’te yeni bir savunma mekanizması oluşturmuştu. Bu mekanizma; gümrük tarifeleri, kamu ihalelerine erişim, lisanslama ya da fikri mülkiyet haklarında kısıtlamalar gibi önlemler içeriyor. Ancak bu aracın kullanılabilmesi için 27 üye ülkenin nitelikli çoğunluğunun onayı gerekiyor — ve mevcut bölünmüş görüşler göz önüne alındığında bu onay garanti değil.

AB'nin 27 üyesinden gelen baskı

“Zorlama karşıtı araç hakkında konuştuk, ancak herhangi bir karar almadık,” dedi Almanya Şansölyesi Friedrich Merz zirve sonrasında.

Pekin ile ekonomik bağları göz önüne alındığında, tüm üye devletler Asya devine karşı aynı çıkarları savunmuyor.

Ancak Fransa'nın baskısıyla 27 lider AB zirvesinin sonuç bildirgesinde Komisyon'un dış tehditleri caydırmak ya da bunlara karşı koymak için "AB'nin tüm ekonomik araçlarını etkin bir şekilde kullanması" gerektiği konusunda anlaştı.

Macron, Çin meselesinin AB için büyümeye devam etmesi nedeniyle, "damping mantığını izleyerek büyük yatırımlar yapan bir Çin ekonomisine" işaret etti.

Damping, Çin'in ürünlerini Avrupa pazarında kendi iç pazarından daha ucuza satmasını sağlıyor.

Avrupalılar, özellikle de çelik sektöründe, Çin'in üretim fazlasıyla mücadele ederken bunu yaşıyorlar.

Macron, ABD'nin gümrük vergileriyle karşı karşıya kalan Pekin'in de ihracatını Avrupa pazarına yönlendirdiğini ve bunun da AB üzerinde ilave baskı yarattığını söyledi.

Fransa Cumhurbaşkanı sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu konuyu incelemek üzere soruşturmalar başlatılmalı ve ekonomik güvenlik konusunda çok daha sistematik bir yaklaşım benimsenmelidir."