Elektrikli araçlar değerini koruyor mu? İşte elektrikli otomobillerin ikinci el piyasasındaki durumu

Euronews Next'in elektrikli araca geçmeyi düşünenler için hazırladığı yeni mobilite serisi The Switch'e hoş geldiniz.

Büyüyen iklim krizi ve belirsiz ekonomik görünümün ortasında elektrifikasyonun hızı artarken, fosil yakıtlı aracınızdan elektriğe geçiş yaparken size eşlik edeceğiz. Her hafta, sektörün uzmanlarından rehberlik ve içgörüler sunmanın yanı sıra süreci aydınlatmaya ve yanlış bilgileri ortadan kaldırmaya çalışacağız.

Amortisman, araç sahipliğindeki en önemli maliyetlerden biridir. Bir araç bayiden çıktığı anda değer kaybetmeye başlar ve zaman içinde kilometre ve aşınma yeniden satış fiyatını daha da düşürür.

Peki elektrikli araçlar (EV'ler) içten yanmalı motorlu (ICE) araçlara kıyasla nasıl dayanıyor? Değerlerini daha iyi mi koruyorlar yoksa daha hızlı mı değer kaybediyorlar?

Amortisman nedir?

Amortisman, aracınız için başlangıçta ödediğiniz ile mevcut piyasa değeri arasındaki farkı ifade ediyor.

Avrupa genelinde, çoğu otomobil ilk üç yıl içinde değerinin yaklaşık yüzde 50'sini kaybeder ve amortisman oranı dördüncü ila beşinci yılda yavaşlar.

Sekiz ila 10 yıl içinde birçok araç değerinin büyük bir kısmını kaybetmiş olur.

Amortismanı ne etkiler?

Bir otomobilin değer kaybetme oranı, kilometre, durum, arz ve talep, marka ve model dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlıdır.

Elektrikli otomobiller için batarya sağlığı, teknolojik gelişmeler ve hükümet politikaları gibi ek faktörler devreye girer.

Yakın zamanda İtalya'da yapılan bir araştırma, ulusal mali politikaların otomobillerin satın alma fiyatlarını ve artık değerlerini etkileyerek amortismanı önemli ölçüde etkilediğini ortaya koymuştur.

Örneğin, bazı ülkelerde Tesla Model 3, sübvansiyonlar nedeniyle Toyota Corolla'dan 8.524 euroya kadar daha ucuzken, diğerlerinde 6.590 euroya kadar daha pahalı olabiliyor.

İki model arasındaki vergi yükü, ülkenin özel vergi ve teşvik yapılarına bağlı olarak 448 eurodan 16.022 euroya kadar önemli ölçüde değişiyor.

Mali teşviklerdeki bu farklılıklar, Avrupa genelinde otomobillerin yeniden satış değerleri üzerinde önemli bir etkiye sahip.

Ekonomik gerileme veya üretimdeki yavaşlama gibi dış faktörlerin de etkisi vardır. Örneğin, COVID-19 salgını sırasında üretimin azalması arz sıkıntısına yol açtı ve bu da kullanılmış otomobillerin değerini artırdı.

EV amortismanı: Benzersiz bir model

Elektrikli otomobiller (EV) tarihsel olarak ICE otomobillere kıyasla farklı bir amortisman eğrisi izlemiştir.

Başlangıçta, elektrikli araçlar öncelikle batarya teknolojisindeki hızlı ilerlemeler nedeniyle daha hızlı değer kaybetmiştir. Daha iyi menzil ve şarj özelliklerine sahip yeni modeller ortaya çıktıkça, eski elektrikli araçlar daha hızlı değer kaybetti.

Batarya bozulması da dahil olmak üzere, elektrikli araçların değer kaybını etkileyen birkaç temel faktör bulunmaktadır.

Yeni elektrikli araçların genellikle sekiz yıla veya 160.000 km'ye kadar garanti sunmasına rağmen, bataryanın uzun ömürlülüğüne ilişkin endişeler devam ediyor. Bununla birlikte, elektrikli araç akü sağlığı ve performansı konusunda uzmanlaşmış bir şirket olan Recurrent'ın verileri güven verici bilgiler sağlıyor.

20.000 elektrikli araç sahibiyle yapılan bir anket, akülerin yalnızca yüzde 2,5'inin üretici geri çağırmaları dışında değiştirildiğini ortaya koydu. Bu, akü bozulmasının başlangıçta korkulandan çok daha yavaş bir oranda gerçekleştiğini ve potansiyel alıcılara EV akülerinin uzun vadeli dayanıklılığı konusunda daha fazla güven sunduğunu gösteriyor.

Dikkate alınması gereken ikinci önemli faktör ise teknolojik gelişmeler: yeni elektrikli araç modelleri daha uzun sürüş menzilleri ve daha hızlı şarj süreleri sunmaya devam ederek eski modellerin modası geçmiş görünmesine neden oluyor. Sonuç olarak, bu hızlı teknolojik ilerleme eski elektrikli araçların yeniden satış değerini olumsuz etkileyebilir.

Arz ve talep de bir faktör olurken, son yıllarda yeni elektrikli araç satışlarındaki keskin artış, özellikle filo şirketlerinden gelen kullanılmış elektrikli araç arzının artmasına yol açtı, bu da pazarı doyurmuş ve fiyatları aşağı çekti.

Çin'den daha uygun fiyatlı modellerin piyasaya sürülmesi de bu eğilime katkıda bulunarak kullanılmış elektrikli araçların yeniden satış değerleri üzerindeki baskıyı daha da artırdı.

Son olarak, fiyatların yeniden düzenlenmesi bazı sorunlara neden oluyor. Otomobil üreticilerinin yeni elektrikli araçlar için yaptığı son fiyat indirimleri ikinci el piyasasını önemli ölçüde etkiledi. Bu düşük fiyatlar tüketiciler için cazip olsa da, kullanılmış elektrikli araç değerlerinin uzun vadeli istikrarı konusunda endişelere yol açıyor.

Elektrikli araçların amortismanı ICE araçlara kıyasla nasıl?

Autovista Group'un verileri, bataryalı elektrikli araçların (BEV'ler) birçok Avrupa pazarında İYM araçlardan daha hızlı değer kaybettiğini gösteriyor.

Kilometre sayacında 60.000 km olan üç yaşındaki elektrikli araçlar düşük artık değerlere sahip olmaya devam ediyor, yani Avusturya, Almanya, İtalya, İspanya, İsviçre ve İngiltere gibi ülkelerde diğer ana güç aktarma organlarına kıyasla orijinal liste fiyatlarının daha küçük bir yüzdesini koruyorlar.

Buna karşılık, hibrit-elektrikli araçlar (HEV'ler) çok daha iyi değer tutma özelliği göstererek BEV'lerin ikinci el pazarında karşılaştığı artan zorlukları vurguluyor.

İrlanda'nın en büyük araba satış sitesi olan DoneDeal'in Eylül 2024 tarihli bir raporu, artan arz ve üreticilerin agresif yeni araba fiyatlandırma stratejileri nedeniyle İrlanda'daki ikinci el EV fiyatlarının bir önceki yıla göre yüzde 15 düştüğünü gösterdi.

İkinci el elektrikli araçlar için bir pazar var mı?

Bu amortisman zorluklarına rağmen, ikinci el EV pazarı büyümekte. Düşen fiyatlar, yeni bir elektrikli araç almaya gücü yetmeyen alıcılar için bir fırsat sunuyor.

Batarya teknolojisi daha güvenilir hale geldikçe ve halkın elektrikli araçlara yöneklik güveni arttıkça, amortisman oranları iyileşiyor ve EV'leri ikinci el otomobil pazarında daha rekabetçi hale getiriyor.

Gelecekte neler olacak?

Sektör analistleri, batarya üretim maliyetleri, emisyona dayalı vergilendirme, yol şarj programları ve devlet teşvikleri de dahil olmak üzere bir dizi faktöre dayanarak gelecekteki değerleri tahmin ediyor.

AB genelinde 2035 yılına kadar yeni benzinli ve dizel araç satışlarının yasaklanması da elektrikli araçların yeniden satış değerlerini etkileyecektir.

Bir elektrikli aracın üretim maliyetinde en büyük payı, toplam maliyetin yaklaşık yüzde 40'ını oluşturan bataryalar oluşturuyor.

Ancak, hammadde maliyetlerinin düşmesi ve üretim kapasitesinin elektrikli araçlara yönelik küresel talebi aşması nedeniyle batarya fiyatlarının düşmesi bekleniyor.

Elektrikli araçlar tarihsel olarak ICE araçlardan daha hızlı değer kaybetse de, kullanılmış elektrikli araç pazarı olgunlaştıkça ve talep arttıkça aradaki farkın daralması bekleniyor.

Nihayetinde, otomobilin değer kaybı gelecekteki alıcıların ne istediğine bağlı ve elektrikli araç teknolojisi gelişmeye devam ettikçe, elektrikli araçların zaman içinde değerlerini daha tutarlı bir şekilde koruma olasılığı artacaktır.

• Geraldine Herbert Sunday Independent gazetesinin otomobil editörü ve bir e-mobilite uzmanıdır.