Afyonkarahisar’daki 2.600 yıllık anıtın gizemi çözüldü

ABD'deki Pensilvanya Eyalet Üniversitesi'nde antik Yunan tarihi ve arkeolojisi profesörü Mark Munn, Afyonkarahisar'da 2.600 yıllık bir anıt üzerine kazınmış ve epey yıpranmış olan bir yazıtı deşifre ettiklerini açıkladı.

Yazıtın üzerinde aslan figürlerinin yer alması nedeniyle söz konusu anıt kaya, "Aslan Kaya" olarak biliniyor. Yeni araştırma ise yazıtta, MÖ 1200 ila 600 yılları arasında söz konusu bölgede yaşamış Anadolu uygarlığı Frigyalıların tanrıçası Materan'ın isminin yer aldığını ortaya koyuyor.

Munn, Live Science'a yaptığı açıklamada, söz konusu tanrıçayı sadece "Anne" olarak tanıdıklarını söyledi.

Diğer antik kültürlerin de Materan'a saygı duyduğu biliniyor. Munn, "Yunanlılar onu Tanrıların Annesi olarak tanıyordu," ifadelerini kullanarak, Romalıların da ona "Magna Mater" yani "Büyük Ana" dediğini belirtti.

Bilim insanı, anıtın inşa edildiği dönemde bölgeyi Materan'a büyük saygı duyan Lidya krallığının yönetmiş olabileceğini belirtiyor. Bilim insanının yazıtı çözümlediği makalesi 24 Ekim'de Kadmos adlı bilimsel dergide yayınlandı.

Anıt, hava koşullarından ve yağmacılardan dolayı ağır hasar görmüştü. Bu da üzerindeki yazının okunmasını son derece zorlaştırıyordu. Munn, burada ne yazdığının 19. yüzyıldan beri tartışma konusu olduğunu belirtti.

Bilim insanı gizemi çözmek için ışık iyiyken yazıyı ayrıntılı olarak fotoğrafladı ve anıtın eski fotoğrafları ile kayıtlarını yeniden inceledi.

Munn, anıtın Materan'ın adını taşımasının mantıklı olduğunu, çünkü üzerinde aynı zamanda tanrıçayı resmeden bir figürün de bulunduğunu söyledi.

Frig yazıtları üzerinde kapsamlı araştırmalar yürüten ancak araştırmaya dahil olmayan uzman Rostyslav Oreshko ise çalışmanın yeni bir yorum sunmadığını iddia etti.

Oreshko, Live Science'a gönderdiği bir e-postada, "Munn'ın Kadmos'taki makalesi yazıt hakkında radikal bir yenilik önermiyor, sadece okumayı düzeltiyor," dedi.

"Materan okuması, 19. yüzyılda zaten önerilmişti," diyen bilim insanı, Munn'ın bulgularının bu yorumu desteklediğini belirtti.

Yazıt konusundaki tartışma bir asırdan fazla süredir devam ediyordu.