Elon Musk’ın Starlink uyduları Çin uydularıyla çarpışmanın eşiğinden döndü

Teknoloji milyarderi Elon Musk’ın şirketi SpaceX, uydularının başka bir uzay uydusuyla çarpışmanın eşiğinden döndüğünü açıkladı.

Musk’ın şirketine göre, SpaceX’in Starlink olarak bilinen uyduları ile Çinli rakibi CAS Space’in geçen hafta yörüngeye fırlattığı 9 uydu arasında yalnızca 200 metre mesafe vardı.

Olay, SpaceX’te Starlink mühendisliğinden sorumlu başkan yardımcısı Michael Nicholls’un, işletmeciler arasında koordinasyon eksikliği olduğunu belirterek, mevcut durum karşısındaki hayal kırıklığını dile getirmesinin ardından ortaya çıktı.

Nicholls, Musk’a ait sosyal medya platformu X’te yaptığı paylaşımda, “Uydu işletmecileri uydularına ait yörünge verilerini paylaşmadığında, uzayda tehlikeli derecede yakın geçişler yaşanabilir” dedi.

“Bildiğimiz kadarıyla, uzayda faaliyet gösteren mevcut uydularla herhangi bir koordinasyon veya çakışmaları önleme yapılmadı,” diye ekledi.

Uydular, akıllı telefon GPS’i, hava tahmini ve finansal sistemler gibi hizmetleri destekleyerek günlük yaşamda hayati bir rol oynuyor.

Dünya’nın yörüngesi kalabalıklaştıkça, bu tür olaylar daha iyi uydu yönetimi ihtiyacını gözler önüne seriyor.

ABD merkezli kar amacı gütmeyen Space Foundation’a göre, 2023’te yaklaşık 2 bin 800 uydunun fırlatılmasıyla rekor kırıldı. SpaceX, Starlink programı aracılığıyla bu fırlatmaların önemli bir bölümünü gerçekleştirdi.

2024’te yayımlanan bir Dünya Ekonomik Forumu (WEF) raporuna göre, alçak Dünya yörüngesindeki uydu sayısının önümüzdeki 10 yıl içinde yüzde 190 artması bekleniyor.

CAS Space, sorumluluğu reddederken aynı zamanda daha iyi işbirliği çağrısı yaparak Nicholls’a yanıt verdi.

CAS Space X üzerinden cuma gecesi yaptığı açıklamada, "Tüm CAS Space fırlatmaları, bilinen uydular ve enkazla çarpışmaları önlemek için yer tabanlı uzay farkındalık sistemi kullanılarak fırlatma pencerelerini seçer. Bu zorunlu bir prosedürdür," ifadelerini kullandı.

Şirket birkaç saat sonra X’teki bir başka paylaşımında, "Doğrulanırsa, bu olay faydalı yük ayrımından neredeyse 48 saat sonra gerçekleşti; o zamana kadar fırlatma görevi çoktan tamamlanmıştı. CAS Space, ilerlemek için uydu işletmecileriyle koordinasyon sağlayacak. Bu, iki Yeni Uzay ekosistemi arasındaki işbirliklerinin yeniden tesis edilmesini gerektiriyor," dedi.

China Daily’ye göre, CAS Space Kinetica 1 fırlatması, “6 Çin çok amaçlı uydusu, Birleşik Arap Emirlikleri için 1 Dünya gözlem uydusu, Mısır için 1 bilim uydusu ve Nepal için 1 eğitim uydusu” taşıyordu.

Nicholls’un paylaşımı, bu uzay araçlarından hangisinin Starlink uydusunun yakınından geçtiğini belirtmedi.

Nicolls, yanıtında, “Hızlı yanıt için teşekkür ediyor ve gelecekteki fırlatmalar için koordinasyon içinde çalışmayı sabırsızlıkla bekliyoruz,” ifadelerini kullandı. “Tüm uydu işletmecileri arasında veri paylaşımının sağlanması kritik önemde.”

Uzay araçları arasında yaşanacak bir çarpışma, yörüngeye tehlikeli parçalar saçan büyük miktarda enkaz oluşturabilir. Bu uzay çöpü, daha fazla çarpışma riskini artırır ve hem mevcut uyduları hem de gelecekteki görevleri tehdit eder.

Uzmanlar ayrıca, uzay enkazı kritik bir seviyeye ulaştığında çarpışmaların bir zincirleme reaksiyonu tetikleyerek daha fazla enkaz yaratıp yörüngenin bazı bölümlerini kullanılamaz hale getirebileceğini öne süren, NASA’dan bir bilim insanı tarafından ortaya atılan “Kessler Sendromu” olasılığı konusunda uyarıyor.