İrlanda’dan Eurovision resti: İsrail katılırsa boykot

İrlanda, İsrail’in katılımının devam etmesi hâlinde 2026 Eurovision Şarkı Yarışması’nı boykot edeceğini açıkladı.

İrlanda kamu yayıncısı RTE, temmuz ayında yapılan Avrupa Yayın Birliği (EBU) Genel Kurulu’nda bazı üyelerin İsrail’in yarışmaya katılımına dair endişelerini dile getirdiğini belirtti.

RTE açıklamasında, “İsrail’in katılımı sürerse İrlanda 2026 Eurovision Şarkı Yarışması’nda yer almayacak. Nihai kararımızı, EBU’nun alacağı karar sonrası vereceğiz,” dendi.

Yayıncı kuruluş ayrıca, “Gazze’de devam eden ve korkunç boyutlara ulaşan can kayıpları karşısında İrlanda’nın yarışmaya katılımı vicdanen kabul edilemez. RTÉ, Gazze’de gazetecilerin hedef alınması, uluslararası basına erişimin engellenmesi ve rehinelerin durumu nedeniyle derin endişe duymaktadır,” ifadelerini kullandı.

Bu açıklama, İspanya Kültür Bakanı Ernest Urtasun’un ülkesinin gelecek yılki Eurovision’a katılımına dair sözlerinin ardından geldi.

Hafta başında Euronews Culture, İspanya’nın da İsrail’in kadroda kalması hâlinde yarışmadan çekilme tehdidinde bulunduğunu bildirdi. TVE’de “La hora de La 1” programına konuşan Urtasun, “Hiçbir şey olmuyormuş gibi İsrail’in uluslararası etkinliklere katılımını normalleştiremeyiz. Yarışmaya katılan, bireysel bir sanatçı değil; ülke vatandaşları adına sahneye çıkan bir temsilcidir,” dedi.

Urtasun, İsrail’in 2026’da da katılması ve “ihraç edilmemesi hâlinde önlem alınacağını” söyledi ve Başbakan Pedro Sanchez’in EBU’ya İsrail’in yarışmadan men edilmesi çağrısını hatırlattı.

Sanchez, mayıs ayında yaptığı açıklamada, Ukrayna’yı işgalinin ardından Rusya’nın uluslararası etkinliklerden ve Eurovision’dan men edilmesine kimsenin itiraz etmediğini belirterek, Gazze savaşı nedeniyle İsrail’e de aynı yaptırımın uygulanmasını istemişti.

Urtasun, Gazze’de yaşananları kınamanın antisemitizm olmadığını, İsrail’in “soykırımcı bir hükümet” olduğunu savundu.

İrlanda ve İspanya’nın bu açıklamaları ile artan kamuoyu protestoları, Eurovision’un ciddi bir krizle karşı karşıya olduğunu gösteriyor.

İsrail’in katılımı etrafında iki yıldır devam eden siyasi gerilim, Slovenya ulusal yayıncısı RTVSLO’nun da yarışmadan çekilme ihtimalini gündeme getirmesine yol açtı. RTVSLO yöneticisi Ksenija Horvat, İsrail’in katılımına ilişkin endişeleri EBU’ya defalarca ilettiklerini söyledi.

RTVSLO, İsrail’in 2025 Eurovision’dan men edilmesi çağrısında bulunmuş, daha önce 70’ten fazla eski Eurovision yarışmacısı da İsrail ve ulusal yayıncısı KAN’ın yarışmadan çıkarılmasını talep eden açık bir mektuba imza atmıştı.

Geçen yılın Eurovision kazananı Avusturyalı şarkıcı JJ de İsrail’in 2026’dan men edilmesini istediğini açıkladı.

EBU, cezasız çekilme süresini Aralık ayına kadar uzattı; İsrail’in katılımına ilişkin nihai kararın Genel Kurul’da alınması bekleniyor.

7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrailli sivillere saldırısının ardından çok sayıda BM insan hakları uzmanı, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonlarının soykırım anlamına geldiğini belirtti; Uluslararası Adalet Divanı da bu iddiaların “makul” olduğunu açıkladı ve soruşturmaya başladı.

Geçen ay Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC), Gazze’de halkın “insan eliyle yaratılmış” bir kıtlık yaşadığını duyurdu; İsrail hükümeti ise bu değerlendirmeye itiraz ediyor.

Eurovision’un 70. yıl özel etkinliği 2026’da Avusturya’nın Viyana kentinde yapılacak. Yarı finaller 12 ve 14 Mayıs’ta, final ise 16 Mayıs’ta düzenlenecek.