Momoko Seto - Tigran Arakeylyan: Δύο σημαντικοί animators έδωσαν το παρών στην Ερμούπολη

Δύο εξαιρετικούς δημιουργούς φιλοξένησε το φετινό 18ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινουμένων Σχεδίων Animasyros. Η πρώτη ήταν η Γιαπωνέζα animator και κινηματογραφίστρια Momoko Seto, που ζει εδώ και αρκετά χρόνια στη Γαλλία. 

Στο πλαίσιο του διαγωνιστικού προγράμματος του φεστιβάλ, προβλήθηκε η νέα μεγάλου μήκους ταινία της, «Η Οδύσσεια της Πικραλίδας» η οποία βραβεύθηκε πρόσφατα στην Εβδομάδα της Κριτικής στις Κάννες, καθώς και στο Φεστιβάλ του Annecy. Στην ταινία, που συνδυάζει διαφορετικά μέσα παρακολουθούμε την οδύσσεια τεσσάρων αλλόκοτων φίλων. Είναι τέσσερα φτερά πικραλίδας.

Σώζονται από πυρηνική έκρηξη που κατέστρεψε τη γη και εκτοξεύονται στο σύμπαν, ταξιδεύοντας μέσα από πλανήτες και αστερισμούς. Όταν προσγειώνονται σε έναν άγνωστο τόπο, θα ζήσουν μια αξέχαστη περιπέτεια για να βρουν ένα νέο σπίτι και να ριζώσουν για πάντα.

Η Momoko Seto μας περιέγραψε πώς αυτό το ακούσιο ταξίδι των σπόρων στην ταινία αντανακλά τη σύγχρονη μετανάστευση των ανθρώπων:

«Το animation που έκανα είναι μια ιστορία μετανάστευσης, φυσικά. Είναι και λίγο η δική μου ιστορία, γιατί είμαι Γιαπωνέζα και ζω στη Γαλλία. Ταξίδευα συχνά από την Ιαπωνία στη Γαλλία. Κάποια στιγμή αποφάσισα να μείνω, να εγκατασταθώ, να ριζώσω στη Γαλλία. Γι’ αυτό νομίζω ότι αυτή η ταινία αφορά όλους τους ανθρώπους που μετακινούνται από τη χώρα τους σε άλλο μέρος, ακόμα και μέσα στη χώρα, από την πόλη σε άλλη πόλη, για να βρουν κάτι. Και το ερώτημα είναι, τι είναι αυτό το κάτι που ψάχνουμε; Αν το σκεφτείτε πιο βαθιά, αυτή η ιδέα είναι η μετανάστευση, το σημερινό ζήτημα της μετανάστευσης, αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα πάντα μεταναστεύουν.

Τα φυτά μεταναστεύουν, τα ζώα μεταναστεύουν, οι άνθρωποι μεταναστεύουν, όλα τα ζωντανά όντα μεταναστεύουν. Έτσι η μετακίνηση, η μετατόπιση, είναι κάτι πολύ κρίσιμο, όταν ζεις. Οπότε, κατά κάποιον τρόπο, το να λες ότι υπάρχει ένα σύνορο είναι κάπως ηλίθιο, τεχνητό πράγμα. όταν προσπαθούμε να σκεφτούμε πέρα από την ανθρώπινη οπτική γωνία, τα άλλα ζωντανά όντα, καταλαβαίνουμε ότι όλες οι σκέψεις που έχουμε, οι έννοιες που βάζουμε, δεν είναι μια πολύ φυσική έννοια. Αυτό αποτυπώνεται στην έννοια της μετακίνησης στην ταινία μου».

Ο Tigran Arakeylyan είναι ένας ανερχόμενος Αρμένιος σκηνοθέτης κινουμένων σχεδίων. Έγινε γνωστός για τη δουλειά του στο πολυβραβευμένο «Aurora’s Sunrise».

Στην Ερμούπολη παρουσίασε τη work in progress ταινία μεγάλου μήκους του «Zako». Αφηγείται την αληθινή ιστορία του Αρμένιου ζωγράφου Sarkis Mangasaryan, ο οποίος επέζησε από ναζιστικό στρατόπεδο εργασίας, σχεδιάζοντας τα πορτρέτα των βασανιστών του. Ζάκο ήταν το όνομα που του έδωσαν οι Γερμανοί στρατιώτες. Προσπάθησε να δραπετεύσει αρκετές φορές, αλλά κάθε φορά κατέληγε σε ένα άλλο, πιο σκληρό στρατόπεδο.

Μετά τον πόλεμο, κινδύνευσε με εξορία στη Σιβηρία, καθώς ήταν αιχμάλωτος πολέμου και θεωρούνταν προδότης της Σοβιετικής Ένωσης. Δημιούργησε αρκετά τεράστια πορτρέτα του Στάλιν για να κερδίσει το εισιτήριο επιστροφής του, στην πατρίδα στην Σοβιετική Αρμενία.

O σκηνοθέτης, που έχει ως έδρα του το Γιερεβάν, συμμετείχε με το συγκεκριμένο κινηματογραφικό πρότζεκτ πέρυσι στο residency program του Φεστιβάλ του Αννεσύ, του μεγαλύτερου φεστιβάλ κινουμένων σχεδίων στον κόσμο. Η βασική τεχνική που θα χρησιμοποιήσει στο animation είναι το VR. Η ταινία, που βρίσκεται σε στάδιο προπαραγωγής, είναι μια συμπαραγωγή με τη γαλλική Sacre Bleu του οσκαρικού  «Flow»:

«Υπάρχει μια μακρά ιστορία πίσω από αυτή την παραγωγή, γιατί γνώρισα τον γιο του Ζάκο, τον Τιγκράν Μανγκασαριάν, ο οποίος είναι συγγραφέας graphic novels. Τον γνώρισα όταν ήμουν φοιτητής. Eκείνη η εποχή, πριν από περισσότερα από δέκα χρόνια, ήταν η περίοδος που άρχισε να σχεδιάζει το graphic novel. Είδα τα σκίτσα του και έμεινα έκπληκτος. Με συγκλόνισαν.

Mετά από πολλά χρόνια, όταν εξέδωσε το βιβλίο, διάβασα την ιστορία και συνειδητοποίησα ότι έχω ιδιαίτερη σύνδεση με την ιστορία προσωπικά και ως καλλιτέχνης που υπηρέτησε στο στρατό, και κατανοώντας την κατάσταση: πώς οι καλλιτέχνες επικοινωνούσαν με το σύστημα. Έχω επίσης μια πολύ καλή σχέση με τις ιστορίες ως συγγραφέας graphic novels, γιατί πραγματικά αγαπώ αυτό το κομμάτι. Aποφάσισα λοιπόν ότι αυτή η ιστορία πρέπει να γίνει animation.

Πρέπει να παρουσιαστεί σε ευρύτερο κοινό. Δεν αφορά μόνο καλλιτέχνες που προσπαθούν να επιβιώσουν σε δύσκολες καταστάσεις, όπως ο Ζάκο. Αφορά όλους μας. Υπάρχει μια στιγμή στη ζωή μας που πρέπει να επιλέξουμε μεταξύ ζωής και επιβίωσης» επισημαίνει ο Αρμένιος σκηνοθέτης.