Gene Gillette: «Ο Αρτώ έχει όλα αυτά τα στοιχεία που ήθελα να έχω ως ηθοποιός»

• Oct 3, 2025, 7:39 AM

17 min de lecture

Ο Gene Gillette βρίσκεται και πάλι στη χώρα μας για να ερμηνεύσει για δεύτερη φορά, μετά το 2022, τον καταιγιστικό μονόλογο «Αρτώ/Βαν Γκογκ», στο θέατρο Σημείο. Ο Αμερικανός ηθοποιός, που έχει μια αξιοθαύμαστη πορεία στο Μπρόντγουεϊ, υποδύεται τον Γάλλο σκηνοθέτη, ποιητή και θεωρητικό Αντονέν Αρτώ, που εισήγαγε το θέατρο της σκληρότητας.

Το έργο που έχουν γράψει η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης παρακολουθεί την επιστροφή του Αντονέν Αρτώ στο αμφιθέατρο το 1947, μετά από εννέα χρόνια ψυχιατρικού εγκλεισμού. Ετοιμάζεται να δώσει διάλεξη με θέμα «Βαν Γκογκ, ο Αυτόχειρας της Κοινωνίας». Όλη η καλή κοινωνία του Παρισιού έχει κατακλύσει τον χώρο για να τον ακούσει. Ανάμεσά τους ο Ζιντ, ο Μπρετόν, ο Καμί και ο Λακάν.

Ο Αρτώ υπερασπίζεται με πάθος μια ιδέα: η αυτοκτονία του Βίνσεντ Βαν Γκογκ είχε τους εκτελεστές της. Αναζητώντας τα αίτια της αυτοχειρίας του, υποπτεύεται πως οι πραγματικοί αυτουργοί βρίσκονται ανάμεσα στο ακροατήριό του. Θέλει να ξεσκεπάσει τους ενόχους. Θέλει να φωνάξει για τους αθώους. Μεταξύ κανονικότητας και τρέλας, θέλει να αρθρώσει την τελευταία συλλαβή ανάμεσα στη μεγάλη αδικία του κόσμου και σε αυτό που μεσολαβεί για να φτάσει κάποιος να κοιμάται αγκαλιά με ένα γεμάτο πιστόλι.

Το έργο ταξιδεύει τα τελευταία χρόνια εκτός συνόρων με μεγάλη επιτυχία, καθώς έχει παρουσιαστεί σε ιστορικά θέατρα και θεσμούς, όπως το The Tank Theatre της Νέας Υόρκης το 2023 και στα διεθνή φεστιβάλ «International Theatre Festival Monodrama» της Σόφιας και «Crossroads Stage Autumn Theater Festival» της Φιλιππούπολης το 2024.

Εκτός όμως από τον καταιγιστικό μονόλογο, ο εξαιρετικός ηθοποιός συμμετέχει και στο νέο έργο των δύο συγγραφέων, που έχει να κάνει και πάλι με τον Αρτώ, την «Genica. Ο πίδακας του αίματός μου». Το θεατρικό έργο τους είναι ο επίλογος, το τέταρτο μέρος της τριλογίας για τον σπουδαίο Γάλλο διανοητή και εστιάζει στην Γενίκα Αθανασίου, τον μεγάλο έρωτα του Αρτώ, που ήταν ηθοποιός και ανήκε στον κύκλο των σουρεαλιστών. Οι παραστάσεις θα «τρέχουν» παράλληλα με το «Αρτώ/Βαν Γκογκ» στο θέατρο Σημείο, από την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου.

Ο Gene Gillette έχει πρωταγωνιστήσει τα τελευταία χρόνια στο «To Kill A Mockingbird» (Lincoln Center Theater), στο «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα» (Broadway, National Theatre) και στο «War Horse» (Broadway), μεταξύ πολλών άλλων. Η σεζόν που μόλις πέρασε ήταν από τις πιο πετυχημένες της καριέρας του, καθώς συμπρωταγωνίστησε στο πλευρό του Ντένζελ Ουάσινγκτον και του Τζέικ Τζίλενχαλ στον πολυσυζητημένο «Οθέλλο», την παράσταση που έκοψε τα περισσότερα εισιτήρια τη σεζόν 2024-2025 στην Αμερική και έκανε τις υψηλότερες εισπράξεις, μη μιούζικαλ παραγωγής στην ιστορία του Μπρόντγουεϊ.

Συναντήσαμε τον Gene Gillette στις πρόβες για το νέο έργο και μιλήσαμε για την θεατρική πορεία του, για την αγάπη του για την υποκριτική, για τους ρόλους που έχει ερμηνεύσει, για την Αμερική σήμερα.

Η παιδική ηλικία

Γεννήθηκα στο Evergreen του Κολοράντο, μια μικρή πόλη στα βουνά του Κολοράντο. Έζησα εκεί μέχρι τα πέντε μου χρόνια. Η μητέρα μου είχε καρκίνο του μαστού και πέθανε όταν ήμουν 5 ετών. Μετακομίσαμε τότε σε μια μικρή πόλη που ονομάζεται Franktown, η οποία βρίσκεται στις πεδιάδες, στο Ντένβερ του Κολοράντο. Ήταν μια μικρή πόλη, όπου υπήρχαν ελάχιστα πράγματα. Τώρα έχει μεγαλώσει κάπως, αλλά τότε ήταν εντελώς επαρχία. Ο πιο κοντινός μας γείτονας ήταν 1,5 χιλιόμετρο μακριά. Περνούσα πολύ χρόνο μόνος μου τότε. Έβλεπα πολλές ταινίες και έτσι ερωτεύτηκα την υποκριτική, βλέποντας ηθοποιούς όπως ο Μάρλον Μπράντο και ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Μου έκαναν βαθιά εντύπωση οι ταινίες της δεκαετίας του '70. Ο πατέρας μου ήταν πωλητής προϊόντων χάρτου και έχω και μια αδελφή.

Ο πατέρας μου ξαναπαντρεύτηκε στη συνέχεια, είχα μια μητριά και έχω μια φανταστική ετεροθαλή αδελφή και έναν ετεροθαλή αδελφό. Πέρασα δύσκολα στο λύκειο. Το εγκατέλειψα περίπου στα μισά της δευτέρας λυκείου. Ήξερα από τότε ότι ήθελα να γίνω ηθοποιός. Ένα χρόνο πριν, ο καθηγητής θεάτρου της πρώτης λυκείου μου έδειξε το «Λεωφορείο ο πόθος » με τον Μπράντο. Έπαθα πλάκα. Μετακόμισα στο Ντένβερ και άρχισα να παίρνω μέρος σε παραστάσεις κοινοτικού θεάτρου. Άρχισα να συμμετέχω σε πολλά μικρά κοινοτικά θέατρα. Γνώρισα τον Chip Walton, που διεύθυνε ένα είδος τοπικού avant-garde θεάτρου εκεί. Μου πρότεινε να παίξω τον Λιν στον «Σωσμένο» του Έντουαρντ Μποντ. Έτσι κι έγινε. Το έργο ανέβηκε σε μια αποθήκη σε μια κακόφημη συνοικία στο κέντρο του Ντένβερ.

Η θεατρική διαδρομή

Εκεί με είδε ο Sean Kelly, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και μου έδωσε μια υποτροφία για το πρόγραμμα υποκριτικής του Πανεπιστήμιο Boulder. Δεν έκανα όλα τα μαθήματα. Δεν πήρα το πτυχίο μου. Τότε ήθελα μόνο να μάθω υποκριτική. Όταν γύρισα στο Ντένβερ, συνάντησα τον PJ Paparelli. Ο PJ ήταν αναπληρωτής διευθυντής στο Shakespeare Theater στην Ουάσινγκτον. Έγραφε ένα θεατρικό για την τραγωδία στο σχολείο Columbine. Μου ζήτησε να παίξω σε αυτό έργο θεάτρου ντοκουμέντου, που έκανε πρεμιέρα στην Ουάσινγκτον. Είχε μεγάλη επιτυχία. Η διαδρομή μου στη Νέα Υόρκη ξεκίνησε με το έργο «Honey Brown Eyes», που είχε να κάνει με τον πόλεμο των Σερβοβόσνιων. Έπαιζα έναν στρατιώτη που βίαζε κορίτσια. Τους έσπαγε τα κόκαλα, απλά γιατί του άρεσε ο ήχος. Είχε κάτι από τις παραστάσεις του Wooster Group, όπως και ότι άλλο έκανα εκείνη την περίοδο. Ήταν θέατρο πρωτοπορίας που συνδεόταν περισσότερο με την ευρωπαϊκή θεατρική παράδοση και σχεδόν καθόλου με το Μπρόντγουεϊ.

Το 2013, ξεκίνησαν οι μεγάλες περιοδείες στη χώρα με τις παραστάσεις που έπαιζα. Αν ξεχώριζα κάποιες παραστάσεις στη διαδρομή μου μέχρι τώρα, αυτές θα ήταν σίγουρα ο «Άμλετ», που έκανα στα 23 μου, αμέσως μετά τις σπουδές μου, το «War Horse», το «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα» το 2015, τον «Μάκβεθ» με την Φράνσις ΜακΝτόρμαντ στο Μπέρκλεϊ. Μετά ήρθε το «To Kill A Mockingbird» το 2019 με τον Έντ Χάρις. Δεν κράτησε πολύ, καθώς όλα έκλεισαν λόγω του κορονοϊού.

Η φετινή εμπειρία του «Οθέλλου» σε σκηνοθεσία Kenny Leon

Οι παραστάσεις κράτησαν πέντε μήνες και έγινε πραγματικά χαμός, γιατί οι δύο πρωταγωνιστές είναι τρομερά διάσημοι. Ήταν απίστευτο sold out. Τα εισιτήρια ήταν περιζήτητα στην πόλη εκείνη την εποχή. Ο Τζέικ Τζίλενχαλ ήταν φανταστικός ως Ιάγος. Έμαθε ολόκληρο το έργο. Δεν έμαθε μόνο τα μέρη του Ιάγου, έμαθε ολόκληρο το έργο! Είναι ένας πολύ σοβαρός, πολύ αφοσιωμένος ηθοποιός. Και από την άλλη είχα τον Ντένζελ Ουάσινγκτον. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους ηθοποιούς στον κόσμο. Είχα έναν πολύ μικρό ρόλο, αλλά βρισκόμουν στη σκηνή μαζί τους κάθε βράδυ στο τέλος, μετά τη δολοφονία της Δυσδαιμόνας από τον Οθέλλο. Υποδυόμουν τον θείο της. Μπαίνω και θρηνώ τον θάνατό της και κατηγορώ τον Οθέλλο για τη δολοφονία της ανιψιάς μου. Κοίταζα κάθε βράδυ στα μάτια τον Ντένζελ Ουάσινγκτον και να τον κατηγορούσα ότι σκότωσε την ανιψιά μου. Είναι μια πολύ σημαντική στιγμή στη ζωή μου. Ήταν καταπληκτικό.

Η τηλεόραση και το θέατρο

Έχω περίπου 15 συμμετοχές σε τηλεοπτικές σειρές, αλλά δεν είναι κάτι το σπουδαίο. Έχω κάνει ρόλους ως guest star και συμπρωταγωνιστής, αλλά δεν είναι ότι έχω συμμετάσχει σε μια ολόκληρη σεζόν τηλεοπτικής σειράς, κάτι που θα ήθελα πολύ να κάνω. Από την άλλη πλευρά, το θέατρο είναι η αγάπη μου, είναι το μέρος όπου πάντα φανταζόμουν τον εαυτό μου. Δεν πήγα στο Λος Άντζελες. Πήγα στη Νέα Υόρκη, γιατί η Νέα Υόρκη είναι το θέατρο. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει και κάτι εκφοβιστικό σε όλο αυτό, γιατί οι απαιτήσεις είναι τεράστιες και στέκεσαι δίπλα σε τέρατα υποκριτικής. Θυμάμαι ακόμη, όταν συμμετείχα στο καστ του «To Kill A Mockingbird», τη δεύτερη χρονιά. Τελειώνοντας μια παράσταση, με πλησίασε ο Εντ Χάρις, που ερμήνευε τον Bob Ewell και μου είπε ότι ήμουν εξαιρετικός στο ρόλο. Ήταν μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής μου. Το να έχεις έναν ηθοποιό αυτού του επιπέδου που σέβομαι τόσο πολύ, να σου λέει «καλή δουλειά» ήταν τεράστιο για μένα.

Άλλη μια στιγμή που μου έχει χαραχτεί ανεξίτηλα, ήταν όταν παρουσιάσαμε αυτό το έργο μπροστά σε 18.000 μαθητές λυκείου από όλη τη Νέα Υόρκη στο Madison Square Garden. Ήταν τρελό, μπήκαμε μέσα και σκεφτήκαμε ότι απλά θα ξεκινήσουμε την παράσταση, αλλά όχι, είχαν μάθει στα παιδιά ένα τραγούδι, έσβησαν τα φώτα και όλα τα παιδιά έβγαλαν αυτά τα φωτεινά ραβδιά και άρχισαν να τραγουδούν το τραγούδι All Rise. Νομίζω ότι με πιάνει ρίγη όταν το σκέφτομαι τώρα. Σχεδόν άρχισα να κλαίω. Ήταν μια μαγική στιγμή. Ήμουν τυχερός που έζησα τέτοιες υπέροχες στιγμές.

Η γνωριμία με την Ιόλη Ανδρεάδη

Η Λόρα, η σύζυγός μου, και η Ιόλη είχαν παρακολουθήσει μαζί το Directors Lab του Lincoln Center, νομίζω το 2013. Και όλοι όσοι συμμετείχαν στο Directors Lab αποφάσισαν ότι ήθελαν να δημιουργήσουν μια θεατρική ομάδα. Ήταν όλοι από διαφορετικές χώρες. Έτσι, αποφάσισαν ότι κάθε χρόνο θα συναντιόντουσαν σε μια διαφορετική χώρα. Όλοι οι σκηνοθέτες θα πήγαιναν σε εκείνη τη χώρα, θα έβρισκαν ένα θέμα και μετά θα συγκέντρωναν μια ομάδα ηθοποιών. Κάθε ηθοποιός και κάθε σκηνοθέτης θα έκαναν ένα μικρό έργο γύρω από αυτό το θέμα. Έτσι γνώρισα την Ιόλη και τον Άρη, μέσω της γυναίκας μου.

Η Ιόλη είναι φανταστική. Είναι πολύ γενναιόδωρη με τους ηθοποιούς. Μοιράζεται τις ιδέες που έχει για την παράσταση μαζί σου και μετά τις διαμορφώνει. Παίρνει αυτό που θεωρεί καλύτερο από αυτά που κάνεις. Δεν είναι από εκείνους τους δικτάτορες σκηνοθέτες με τους οποίους έχω δουλέψει, που λένε «θα το κάνουμε έτσι, και μετά θα πας εδώ, μετά εκεί και εσύ είσαι ένα πιόνι στην σκακιέρα». Είναι πολύ διαφορετική από αυτούς. Αφήνει τους ηθοποιούς να ακολουθούν το ένστικτό τους.

«Αρτώ/Βαν Γκογκ»

Μου άρεσε να διαβάζω κείμενα του Αρτώ και του Νίτσε, από τότε που ήμουν στο κολέγιο. Μου άρεσε πάντα αυτή η σύγκρουση του απολλώνιου και του διονυσιακού στοιχείου. Είχα την έκδοση με όλα τα έργα του Αρτώ από τα 18 μου και είχα υπογραμμίσει πολλά κομμάτια που με είχαν συνεπάρει. Δεν πίστευα ποτέ, ότι θα επιστρέψω σε αυτόν μετά από τόσα χρόνια και θα παίζω σε δύο παραστάσεις που έχουν πρωταγωνιστή τον ίδιο. Ο Αρτώ έχει όλα αυτά τα στοιχεία που ήθελα να έχω ως ηθοποιός. Είναι απίστευτο. Αυτό που γοητεύει στα κείμενά του είναι η έντονη, η ωμή, η βίαιη γλώσσα του. Το ίδιο συμβαίνει με τον Νίτσε. Και οι δύο σου δίνουν τη δυνατότητα να αποκρυπτογραφήσεις μόνος σου τη γλώσσα τους. Μόνο όταν αρχίζεις να διαβάζεις τα έργα του Γκροτόφσκι και όλες τις άλλες μελέτες, καταλαβαίνεις τι εννοούσαν.

Τότε στα 18 μου, δεν ήξερα τον Γκροτόφσκι, ήξερα μόνο τα λόγια του Αρτώ, και με επηρέασαν βαθιά. Πρότεινε ένα θέατρο που είναι μια βίαιη αντιπαράθεση εικόνων. Ο στόχος του ήταν να συγκλονίσει, να αλλάξει τον θεατή. Αυτό ήταν πολύ ελκυστικό για μένα, όταν ήμουν νέος. Νόμιζα ότι ήταν το πιο ωραίο πράγμα που είχα διαβάσει στη ζωή μου. Τότε έβλεπα αυτόν τον διανοητή ως μέγα προβοκάτορα, επαναστάτη, που επιζητούσε τη σύγκρουση. Σήμερα ομολογώ ότι αντιλαμβάνομαι τη μελαγχολία στο έργο του.

«Genica. Ο πίδακας του αίματός μου»

Η Γενίκα Αθανασίου ήταν ο μεγάλος έρωτας του Αρτώ. Ήταν ηθοποιός και οι δύο ήταν ηθοποιοί στο σουρεαλιστικό κίνημα. Στη συνέχεια αυτός έφυγε από τους σουρεαλιστές και δημιούργησε το θέατρο της σκληρότητας. Έχασε τα λογικά του. Μοιάζει λιγάκι με τον Τζιμ Μόρισον. Του άρεσε το όπιο, η κοκαΐνη, η ηρωίνη. Έπαιρνε φάρμακα, γιατί είχε διάφορα ψυχολογικά προβλήματα. Όλα αυτά τον οδήγησαν στο ψυχιατρείο. Η Γενίκα ήταν ένα από τα ελάχιστα πρόσωπα που τον επισκέπτονταν εκείνη την περίοδο. Δεν μπόρεσε να τον σώσει, παρά την αγάπη της, γιατί η ασθένειά του ήταν πολύ σοβαρή.

Στο καινούργιο έργο υπάρχουν δύο Αρτώ: ο ένας είναι το φως και ο άλλος το σκοτάδι. Εγώ ερμηνεύω τον Αρτώ του φωτός. Βλέπουμε την πρόοδο της ψυχικής του ασθένειας. Θέλει η Γενίκα να τον αποδεχτεί και αυτός θέλει να της δείξει τι έχει καταφέρει. Είναι μια τραγική ιστορία. Ελπίζω να αναδείξουμε μερικές από τις πτυχές της.

Η σημερινή κατάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες

Είναι τρομερό αυτό που συμβαίνει σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ξυπνάς κάθε μέρα και κάτι καινούργιο συμβαίνει. Η ένταση αυξάνεται διαρκώς. Δεν θα το πίστευα ποτέ, αν μου έλεγες στο παρελθόν ότι θα υπήρχαν στρατιώτες στις αμερικανικές πόλεις. Η πορεία που έχει πάρει η Αμερική δεν είναι μόνο ολισθηρή, είναι τρομακτική. Δεν ξέρω τι μας επιφυλάσσει το μέλλον. Ελπίζω κάτι να αλλάξει στις ενδιάμεσες εκλογές, ώστε να υπάρξει κάποιος έλεγχος της εκτελεστικής εξουσίας.