Εισιτήριο για τους τουρίστες στη Φοντάνα ντι Τρέβι από τις 7 Ιανουαρίου

Από το επόμενο έτος, οι επισκέπτες θα πρέπει να πληρώνουν εισιτήριο 2 ευρώ για να έχουν πρόσβαση στη Φοντάνα ντι Τρέβι, ένα από τα πιο διάσημα σύμβολα της Ρώμης και της καλλιτεχνικής κληρονομιάς της Ιταλίας, ενώ η είσοδος θα παραμείνει ελεύθερη για τους Ρωμαίους.

Το μέτρο, που προωθείται από τον σύμβουλο για τον τουρισμό και τις μεγάλες εκδηλώσεις Alessandro Onorato και εγκρίθηκε από τη δημοτική αρχή, αποτελεί μέρος ενός σχεδίου για τη διαχείριση των τουριστικών ροών και την προστασία του μνημείου από την υποβάθμιση που προκαλείται από τα πλήθη των επισκεπτών.

Το εισιτήριο εισόδου θα μπορούσε να αποφέρει έως και 20 εκατομμύρια ευρώ στα δημοτικά ταμεία, με τους πόρους να προορίζονται για τη βελτίωση της τουριστικής προσφοράς και των υπηρεσιών που σχετίζονται με την επίσκεψη.

Ήδη εδώ και μήνες η περιοχή υπόκειται σε ποσοστώσεις επισκεπτών, με μέγιστο όριο 400 άτομα κάθε φορά στην περιοχή αμέσως γύρω από το σιντριβάνι. Από το επόμενο έτος θα οργανωθούν δύο ξεχωριστές λωρίδες πρόσβασης για τους κατοίκους και τους τουρίστες, ενώ όσοι πληρώνουν θα μπορούν να χρησιμοποιούν και πιστωτικές κάρτες για τα εισιτήριά τους.

Γιατί η πληρωμένη είσοδος στη Φοντάνα ντι Τρέβι

Η απόφαση υποκινείται κυρίως από την επιθυμία να αντιμετωπιστεί ο συνωστισμός στη Φοντάνα ντι Τρέβι, όπου εκατομμύρια άνθρωποι συρρέουν κάθε χρόνο για να βγάλουν φωτογραφίες ή να ρίξουν το παραδοσιακό νόμισμα.

Μόνο κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2025, η περιοχή κατέγραψε περισσότερους από 5,3 εκατομμύρια επισκέπτες, αριθμός μεγαλύτερος από αυτόν του Πάνθεον σε ολόκληρο το 2024.

Ωστόσο, δεν λείπουν οι επικρίσεις για τη νομισματοποίηση του δημόσιου χώρου. Η ένωση Codacons χαρακτήρισε το εισιτήριο ζημία, υποστηρίζοντας ότι οι ομορφιές όπως οι πλατείες και τα σιντριβάνια θα πρέπει να παραμένουν προσβάσιμες δωρεάν και ότι τα έσοδα από τους φόρους των τουριστών συχνά δεν επανεπενδύονται για τη βελτίωση των υπηρεσιών.

Σύμφωνα με την ένωση, είναι αντίθετα επιθυμητό να διατηρηθούν οι ποσοστώσεις πρόσβασης για να αποφευχθεί ο υπερπληθυσμός και η αλλοίωση.

Ευρωπαϊκό φαινόμενο: όχι μόνο η Ρώμη

Η επιλογή της Ρώμης εντάσσεται σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο στο οποίο αρκετές πόλεις πειραματίζονται ή συζητούν τρόπους για να ρυθμίσουν την πρόσβαση στα εμβληματικά τους μνημεία σε ανοιχτούς χώρους και να μετριάσουν τις επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού.

Η Βενετία είναι η πιο γνωστή περίπτωση, με ένα εισιτήριο εισόδου για τους ημερήσιους επισκέπτες τις ημέρες της μεγαλύτερης τουριστικής ροής, που κυμαίνεται μεταξύ περίπου 5 και 10 ευρώ, με απαλλαγές για τους κατοίκους και όσους διαμένουν στην πόλη. Το σύστημα επιτρέπει την παρακολούθηση των ροών και την αποθάρρυνση των υπερβολικών ημερήσιων επισκεπτών στις πιο πολυσύχναστες διαδρομές.

Στην Ισπανία, πόλεις όπως η Σεβίλλη εξετάζουν το ενδεχόμενο επιβολής τέλους για την πρόσβαση στη διάσημη Plaza de España για τη χρηματοδότηση της συντήρησης και της ασφάλειας του χώρου.

Στην Ολλανδία, το χωριό Zaanse Schans εισήγαγε τέλος εισόδου περίπου 17,50 ευρώ για την επίσκεψη στο ιστορικό κέντρο με τους ανεμόμυλους, προστατεύοντας την κληρονομιά και τη ζωή των κατοίκων.

Μη δαπανηρά μέτρα στη Γαλλία και τη Γερμανία

Εκτός από τα εισιτήρια, πολλές ευρωπαϊκές πόλεις πειραματίζονται με μη δαπανηρές λύσεις για τη μείωση του συνωστισμού χωρίς να επιβαρύνουν άμεσα τους επισκέπτες.

Στη Γαλλία, ορισμένες περιοχές με μεγάλη επισκεψιμότητα, όπως το νησί Île-de-Bréhat στη Βρετάνη και φυσικές περιοχές όπως το Εθνικό Πάρκο Calanques στα περίχωρα της Μασσαλίας, εισήγαγαν ημερήσια όρια πρόσβασης και εκ των προτέρων κρατήσεις, διαχειριζόμενες έτσι την εισροή επισκεπτών σε περιόδους αιχμής χωρίς να απαιτείται άμεση πληρωμή.

Στο Παρίσι και τη Μασσαλία, οι αρχές χρησιμοποιούν παρόμοια συστήματα για να κατανέμουν τις ροές στα πιο ευαίσθητα σημεία, βελτιώνοντας την ασφάλεια και τη χρηστικότητα των δημόσιων χώρων.

Στην Ελλάδα, η Ακρόπολη της Αθήνας έχει εφαρμόσει ένα σύστημα πρόσβασης με βάση το χρόνο για την καλύτερη κατανομή των επισκεπτών κατά τη διάρκεια της ημέρας, αποφεύγοντας τον συνωστισμό κατά τις ώρες αιχμής και διατηρώντας τις πιο ευαίσθητες αρχαιολογικές δομές, χωρίς να αλλάζει η αρχή της δημόσιας πρόσβασης στον χώρο.

Στη Γερμανία, πολλές ιστορικές πόλεις και κωμοπόλεις ρυθμίζουν τον τουρισμό μέσω ποσοστώσεων συμμετεχόντων για ομαδικές ξεναγήσεις, περιορισμών στις δραστηριότητες σε ευαίσθητες γειτονιές και κανονισμών για την τουριστική κίνηση, εστιάζοντας στην προστασία των κατοίκων και την ποιότητα της επίσκεψης, χωρίς να εισάγουν εισιτήρια για την πρόσβαση σε πλατείες ή σιντριβάνια ανοιχτά στο κοινό.

Οι στρατηγικές αυτές δείχνουν πώς η διαχείριση του τουρισμού μπορεί να συνδυάσει τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, την αστική βιωσιμότητα και την ποιοτική τουριστική εμπειρία, ακόμη και χωρίς τέλη.