«Villa Hegra»: Τέχνη και χορός στην έρημο – Η γέννηση ενός νέου θεσμού στη Σαουδική Αραβία

Άμμος, πελώριοι βράχοι και σιωπή. Σε αυτό το σκηνικό, 19 νέοι Γάλλοι χορευτές ηλικίας από 17 ως 22 ετών έδωσαν παράσταση στην καρδιά της ερήμου. Ο χορογράφος, Νοέ Σουλιέ εμπνεύστηκε μια σύνθεση «εκτός σκηνής», ένα νομαδικό έργο που διερευνά την κίνηση των σωμάτων και την «ένταξη» τους στο φυσικό τοπίο.

Η παράσταση δόθηκε στην έρημο, λίγα χιλιόμετρα από την πόλη Αλούλα στη βορειοδυτική Σαουδική Αραβία. Είναι μια από τις δράσεις που συστήνουν το πολιτιστικό ίδρυμα «Villa Hegra» στην τοπική κοινωνία και στο διεθνές κοινό.

«Η Villa Hegra γεννήθηκε από τη φιλία Σαουδικής Αραβίας και Γαλλίας.* Είναι ένας πολιτιστικός θεσμός που προωθεί τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ καλλιτεχνών, ερευνητών από τη Σαουδική Αραβία και τη Γαλλία. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας κόμβος σύγχρονης δημιουργίας για όλα τα είδη τέχνης, για τις εικαστικές τέχνες, τις παραστατικές τέχνες, την ποίηση και την λογοτεχνία. Είναι επίσης χώρος όπου θα πραγματοποιούνται εκπαιδευτικές και καλλιτεχνικές δράσεις που απευθύνονται στην τοπική κοινωνία και στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής»* υποστηρίζει η Φεριέλ Φοντίλ, διευθύνουσα σύμβουλος της Villa Hegra.

Ο χορός στην έρημο ήταν σίγουρα μια νέα εμπειρία για τους νέους καλλιτέχνες, όλοι μέλη του "Junior Ballet", καθώς ήταν η πρώτη φορά που εμφανίστηκαν εκτός σκηνής, χωρίς μουσική και πάνω στην άμμο.

Ωστόσο, ήταν επίσης μια πρωτόγνωρη εμπειρία για εμάς, ως θεατές, καθώς αντί για καθίσματα, είδαμε έκπληκτοι πολύχρωμα χαλιά και μαξιλάρια, τα οποία αποδείχθηκαν πολύ άνετα και ευρύχωρα. Το σκηνικό βοήθησε επίσης στην επαφή μας με τους χορευτές. Στηριζόμασταν όλοι στην άμμο, ήμασταν όλοι σε επαφή με το έδαφος.

«Η έρημος ήταν σύμμαχος, γιατί δημιουργούσε έναν χώρο που μοιραζόταν ανάμεσα στο κοινό και στην παράσταση. Είμαστε όλοι στον ίδιο χώρο. Μετά η άμμος για παράδειγμα, δημιουργεί μια πολύ συγκεκριμένη μουσική, κατά κάποιο τρόπο. Όταν χορεύεις στην άμμο, ακούς τα βήματα και επίσης η άμμος πετάει, οπότε αφήνει ένα απομεινάρι. Βλέπεις το ίχνος της κίνησης στον αέρα» δήλωσε στο euronews ο χορογράφος Νοέ Σουλιέ, διευθυντής του CNDC (Εθνικό Κέντρο Σύγχρονου Χορού).

«Επίσης, υπάρχει αυτή η εκπληκτική κλίμακα. Υπάρχει τόσο βάθος, δεν θα μπορούσες να έχεις τόσο βάθος στο θέατρο. Είναι 100 μέτρα, ίσως και περισσότερο. Όταν οι χορευτές πάνε πολύ μακριά, τους βλέπεις να γίνονται πολύ πολύ μικροί, ενώ μπορούν να έρθουν και πολύ κοντά. Οπότε πραγματικά «παίζεις» με αυτό το βάθος. Ήταν πραγματικά μεγάλη πηγή έμπνευσης να δουλέψω και να ζήσω αυτό το περιβάλλον μέσα από το χορό», αναφέρει μιλώντας στο euronews ο χορογράφος Νοέ Σουλιέ, διευθυντής του Cndc (Εθνικό Κέντρο Σύγχρονου Χορού).

«Ο ερχομός στην Αλούλα παραμένει μια απολύτως μοναδική εμπειρία. Δεν μπορώ να θυμηθώ, ίσως είναι η 20η φορά που βρίσκομαι εδώ και το υπέροχο τοπίο εξακολουθεί να με γοητεύει. Μπορούμε να μάθουμε πολλά από την Αλούλα όσον αφορά την ιστορία, το τοπίο, ακόμη και την κίνησή μας μέσα στο χώρο. Αυτός ήταν ο πυρήνας του προγράμματος που φτιάξαμε για αυτό τον κύκλο των εκδηλώσεων. Σκεφτόμαστε τον ρόλο μας μέσα στο τοπίο, την θέση μας σε αυτόν τον χώρο. Είναι μια ευκαιρία να μοιραστούμε ιδέες και πρακτικές, καθώς και να βιώσουμε την γοητευτική συνάντηση διαφορετικών πολιτισμών σε έναν χώρο» υποστηρίζει μιλώντας στο eurones η Βεζντάν Ρεντά, καλλιτεχνική συν-επιμελήτρια της «Villa Hegra».

NEUMA - «Η ξεχασμένη τελετή»

Το έργο αυτό αποδίδει τιμές στις τελετουργικές πρακτικές των προϊσλαμικών φυλών. Εμπνευσμένο από το τοπίο της AlUla, την τοπική κληρονομιά και τις μυθολογίες της, ξεδιπλώνεται σε δύο αλληλένδετους χώρους. Μια γυάλινη γλυπτική εγκατάσταση 15 πινάκων που βρίσκεται σε εξωτερικό χώρο μέσα στο φαράγγι του Wadi Al-Naam συνομιλεί με μια έκθεση με χειροποίητα γλυπτά από φυσητό γυαλί στο Dar Tantora, στην παλιά πόλη.

Στο Wadi Al Naam, η εγκατάσταση αναδύεται ως φασματική ηχώ ενός ναού, ενός ερειπίου που διαβρώθηκε από τον χρόνο. Το τοπίο εξελίσσεται σε έναν τελετουργικό χώρο που ενεργοποιείται από μια ζωντανή παράσταση που έχει τις ρίζες της στην αναπνοή και σε αρχαίες τελετές. Στην παλιά πόλη, τα γυάλινα γλυπτά παρουσιάζονται παράλληλα με την προβολή μιας ταινίας, μια συνεργασία της κατοίκου της AlUla Muruj Alemam και των παιδιών της, Dema και Ibrahim. Η ιστορία επικεντρώνεται στην ποιητική της ζωή, η χορογραφία της αναπνοής της συνδέει την εκτεταμένη έρημο με τον βαθύ, εσωτερικό της εαυτό. Κάθε εκπνοή μεταφέρει τον απόηχο των αρχαίων τελετών της AlUla στο παρόν.

Η "Ξεχασμένη τελετή" είναι μια δημιουργία που γεννήθηκε μέσα από τη συνεργασία της Σαουδό -Αμερικανίδας καλλιτέχνιδας Sarah Brahim και του Γάλλου ομολόγου της Ugo Schiavi.

«Οι δύο καλλιτέχνες ένωσαν τις δυνάμεις τους για ένα χρόνο. Συνεργάστηκαν με επιστήμονες και αρχαιολόγους από την Al Ula και με εκπροσώπους της κοινότητας. Η συνάντηση αυτή οδήγησε σε ένα γλυπτό στην έρημο, σε μια καλλιτεχνική παρέμβαση στο τοπίο. Μια παράσταση που συνδέει 20 μέλη της κοινότητας χρησιμοποιώντας γλυπτά και γυάλινα φυσητά γλυπτά ως μουσικά όργανα» λέει ο Αρνό Μοράντ, συν-επιμελητής του προγράμματος της σεζόν 2023-24.

Η φιλοδοξία της Villa Hegra

Αυτή η προσπάθεια δεν αφορά αποκλειστικά την παλιά πόλη ή την έρημο. Το έργο εμπλέκεται με την πόλη, είναι μέρος της νεωτερικότητας της AlUla και αντανακλά την ιστορική της ιδιαιτερότητα: Τελικά, πρόκειται για μια στάση σε μια νομαδική διαδρομή. Στόχος είναι να γίνει ένας συνδετικός κρίκος μεταξύ διαφορετικών εμπειριών του τόπου: νομαδικές, προσωρινές ή μόνιμες, τουριστικές, εκπαιδευτικές ή πολιτιστικές, αστικές ή γεωργικές. Ο πολιτιστικός οργανισμός στοχεύει να δώσει χώρο σε όλες αυτές τις εμπειρίες και τους συνδυασμούς.

Το πρόγραμμα της Villa Hegra, που περιλαμβάνει το πολιτιστικό κέντρο, το Διεθνές Κολέγιο Τουρισμού και Φιλοξενίας (ICTH) και τις κατοικίες. Για την κατασκευή του κτιρίου θα χρησιμοποιηθούν ντόπιες πέτρες, βράχοι, τούβλα από λάσπη, δοκάρια φοίνικα και σεκόγιας και άλλα φυτικά ενδημικά είδη που φύονται στην AlUla.

Η λειτουργία του πολιτιστικού κέντρου και των κατοικιών έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει προς το τέλος του 2026. Το έργο θα καταλαμβάνει έκταση 18.000 τ.μ.

Τον Μάιο του 2025, το προσωρινό σπίτι της Villa Hegra θα αρχίσει να λειτουργεί. Θα διαθέτει εργαστήρια, θα παρέχει στέγη σε καλλιτέχνες και θα φιλοξενεί καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές εκδηλώσεις για τους ντόπιους.

«Ο στόχος της βίλας είναι να ενσωματωθεί πλήρως στην κοινότητα. Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι ανταποκρινόμαστε σε συγκεκριμένες ανάγκες. Αυτές οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις αποτελούν πραγματικά ένα προνόμιο διότι δοκιμάζουμε και μαθαίνουμε τι μπορεί να λειτουργήσει και τι όχι. Οπότε μπορούμε να ενισχύσουμε και να αναδείξουμε όσες δράσεις έχουν απήχηση και να ξαναδούμε όσες προς το παρόν δεν συγκινούν το κοινό. Οπότε η δοκιμαστική περίοδος, αλλά και το προσωρινό μας σπίτι αποτελούν προνόμιο για εμάς. Δοκιμάζουμε, φιλοξενούμε καλλιτέχνες και προγραμματίζουμε δράσεις για το οριστικό μας σπίτι» υποστηρίζει η Φεριέλ Φοντίλ, διευθύνουσα σύμβουλος της Villa Hegra.

Το έργο της Villa Hegra υποστηρίζεται από τη Βασιλική Επιτροπή για την AlUla (RCU) και τον Γαλλικό Οργανισμό για την Ανάπτυξη της AlUla (AFALULA).