Yeni Zelanda’da FBI temsilciliği krizi: Çin’den tepki

ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI) Direktörü Kash Patel’in Yeni Zelanda’daki yeni ofisin Çin etkisini dengelemek amacıyla açıldığını söylemesine Wellington yönetiminden nazik ama mesafeli bir açıklama geldi. Pekin’den ise sert tepki geldi.

Patel, perşembe günü FBI’nın Yeni Zelanda’daki ilk bağımsız ofisini açmak ve üst düzey yetkililerle görüşmek üzere ülkenin başkenti Wellington’daydı. Bu ofis FBI’nın 2017’den beri Avustralya gözetiminde yürüttüğü çalışmalara yerel bir merkez sağlayacak.

Yeni ofis, Yeni Zelanda’nın Five Eyes (Beş Göz) istihbarat ittifakındaki diğer ülkeler – ABD, İngiltere, Kanada ve Avustralya – ile daha uyumlu hale gelmesini sağlıyor.

ABD Büyükelçiliği’nin perşembe günü yayımladığı bir videoda konuşan Patel, ofisin Güney Pasifik’te Çin Komünist Partisi’nin etkisine karşı koymak için önemli olduğunu belirtti.

Wellington Çin mesajını reddetti

Patel’le görüşen Yeni Zelandalı bakanlar ise Çin’e dair bu söylemi geri çevirdi. Hükümetten yapılan resmi açıklamada, FBI ile işbirliğinin çevrim içi çocuk istismarı ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi suçlara karşı ortak mücadeleye odaklandığı belirtildi. Çin’in adı anılmadı.

Dışişleri Bakanı Winston Peters, “Biz konuşurken bu konu hiç gündeme gelmedi,” dedi.

Güvenlik Hizmetleri Bakanı Judith Collins ise odaklarının sınır ötesi suçlar olduğunu vurguladı. Patel’in Çin hakkında söylediklerine ilişkin bir soruya ise, “Başkalarının basın açıklamalarına yanıt vermem,” cevabını verdi.

Ticaret Bakanı Todd McClay ise ofisin açılışına ilişkin “kutlama” yapıldığı yönündeki soruya, “Kutlama yapıldığını sanmıyorum, sadece duyuruldu ve konuşuldu,” dedi.

Pekin: Küçük ittifaklarla güvenlik sağlanamaz

Cuma günü düzenlenen bir basın toplantısında Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Jiakun, Patel’in açıklamalarına tepki gösterdi.

“Ülkeler arası işbirlikleri üçüncü tarafları hedef almamalı,” diyen Jiakun, Çin’i hedef alan küçük ittifakların ne Asya Pasifik’e ne de dünyaya barış getireceğini savundu.

Yeni Zelanda, Çin’le en büyük ticaret ortağı olarak ilişkilerini hassas bir dengede sürdürürken, ABD’den Çin karşıtı söylemlerle pozisyon alması yönünde baskılarla da karşı karşıya kalıyor.

Victoria Üniversitesi’nden uluslararası ilişkiler uzmanı Jason Young, FBI Direktörü’nün açıklamalarının bu dengeyi zorlayabileceğini söyledi: “Yeni Zelanda için daha fazla kolluk faaliyeti yürütmek çıkarına olabilir. Ama bunu Çin’le rekabet için yaptığını söylemek çıkarına değil.”

Halktan tepki: Binlerce olumsuz yorum, protesto hazırlığı

Yeni ofis, Yeni Zelandalıların bir kısmı tarafından hoş karşılanmadı. Sosyal medyada binlerce kişi kararı eleştiren yorumlar paylaştı. Hafta sonu ofis açılışına karşı bir protesto gösterisi planlandığı açıklandı.

Young, bu öfkenin genel olarak sınır ötesi suçla mücadeleye değil, ABD’nin son dönemdeki politik tercihlerine yönelik olduğunu savundu.

ABD’nin Pasifik hamleleri hız kazandı

FBI’nın Yeni Zelanda’daki hamlesi, Trump yönetiminin Çin tehdidine karşı küresel bir alarm çağrısı yaptığı bir döneme denk geliyor. ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Haziran ayında Çin’in “yakın bir tehdit” olduğunu söylemiş ve Asya-Pasifik ülkelerine savunma harcamalarını GSYH’nin yüzde 5’ine çıkarmaları çağrısında bulunmuştu.

Young, “ABD, Yeni Zelanda’nın Çin konusunda daha açık konuşmasını istiyor,” dedi.

Bir zamanlar stratejik açıdan önemsiz sayılan 5 milyon nüfuslu bu uzak ülke, son yıllarda Çin’in Güney Pasifik’te küçük ada ülkeleriyle kurduğu bağlarla birlikte, ABD gibi büyük güçlerin ilgisini yeniden çekmeye başladı.