ABD Başkanı Donald Trump'ın kapsamlı küresel gümrük vergileri yürürlüğe giriyor

ABD, Başkan Donald Trump'ın küresel ticaret sistemini yeniden şekillendirmek amacıyla yüksek gümrük vergileri uygulama planlarını ilk kez açıklamasından dört ay sonra, birçok ülkeden gelen mallara daha yüksek ithalat vergileri uygulamaya başladı.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, AB'nin yanı sıra 60'tan fazla ülkeden ABD'ye gelen ürünlerin perşembe gününden itibaren yüzde 50'ye varan oranlarda vergiye tabi olacağı belirtildi.

Ülkelere özgü oranların uygulanması, Trump tarafından belirlenen Ağustos son tarihi öncesinde aylardır süren hummalı ticaret müzakerelerinin ardından geldi.

Cumhuriyetçi Başkan'ın ilk olarak nisan ayında açıkladığı gümrük vergisi artışları pek çok kişi için sürpriz olmadı. Trump, ABD ile olan açıkları ve haksız ticaret uygulamalarını gerekçe göstererek dünyadaki her ülkeye asgari yüzde 10 gümrük vergisi ve en kötü suçlular olarak görülen düzinelerce ülkeye ek vergi koymuştu.

ABD Başkanı "Kurtuluş Günü" olarak adlandırılan tarife uygulamasının son tarihini birkaç kez erteleyerek ticaret ortaklarına müzakere etme fırsatı verdi.

Bazıları bir anlaşmayı müzakere etmeyi ve hatta tarife düşürücü anlaşmalara varmayı başardı.

Daha önce yüzde 10'luk bir gümrük vergisi açıklanan Türkiye için de oran yüzde 15'e çıkarıldı.

Trump yönetimiyle yapılan anlaşmaların ardından AB ve Japonya'nın ABD'den ithal ettikleri ürünler, sırasıyla yüzde 30 ve yüzde 25 olan tehdit oranlarının altında, yüzde 15 oranında vergilendirilecek.

Endonezya, Pakistan, Filipinler ve Vietnam'ın da aralarında bulunduğu Asya ülkeleri ise yüzde 20 civarında bir vergiye razı oldu.

Laos'un yanı sıra savaştan zarar gören Myanmar ve Suriye'nin en az yüzde 40'lık gümrük vergileriyle karşılaştığı diğer ülkeler ise daha yüksek oranlarla karşı karşıya.

Bu arada, kısmen Trump'ın ülkenin eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro'ya yönelik muamelesinden duyduğu hoşnutsuzluğun bir sonucu olarak Brezilya'dan gelen mallar yüzde 50 oranında vergilendiriliyor.

Belirsizlik sürüyor

Trump yönetimi aralarında Hindistan ve Çin'in de bulunduğu bazı ticaret ortaklarına anlaşma yapmaları için süre verdi.

ABD Başkanı, Çin ile daha önce yüzde 245'e varan gümrük vergisi tehditlerini önleyecek bir ticaret anlaşmasına varılması için 12 Ağustos'a kadar verilen sürenin uzatılıp uzatılmayacağını henüz açıklamadı.

Hindistan'ın da Trump ile geniş kapsamlı bir ticaret anlaşması yok.

Trump çarşamba günü Hindistan'ın Rus petrolü alımını sürdürmesi nedeniyle gümrük vergisi oranını yüzde 25'ten yüzde 50'ye çıkarabilecek bir kararname imzaladı. Washington ülkeye yanıt vermesi için 21 gün süre verdi.

Hintli ihracatçılara göre bu tarifeler, daha düşük oranlara sahip ülkelerle rekabet etme kabiliyetlerini ciddi şekilde engelleyecektir.

Hintli ihracatçıların üst düzey bir organı perşembe günü yaptığı açıklamada, tarifelerin ülkenin Amerika'ya giden sevkiyatlarının yaklaşık yüzde 55'ini etkileyeceğini ve ihracatçıları uzun süredir birlikte çalıştıkları müşterilerini kaybetmeye zorlayacağını söyledi.

Hindistan İhracat Örgütleri Federasyonu Başkanı S.C. Ralhan yaptığı açıklamada, "Bu ani maliyet artışını absorbe etmek mümkün değil," dedi.

İsviçre de Washington ile bir ticaret anlaşmasına varamayan ülkeler arasında yer alıyor.

Avrupa ülkesinin yürütme organı Federal Konsey'in, Başkan Karin Keller-Sutter ve diğer üst düzey İsviçreli yetkililerin Trump'ın yüzde 39'luk gümrük vergilerini azaltmayı amaçlayan aceleyle düzenlenmiş bir Washington gezisinden dönmelerinin ardından perşembe günü acil bir toplantı yapması bekleniyordu.

Keller-Sutter X hesabında, ekibinin gümrük tarifeleri ve diğer konuları görüştüğü ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun yanı sıra ABD'li ve İsviçreli iş dünyası liderleriyle yaptığı toplantıların fotoğraflarını yayınladı.

Trump yönetimi tarafından herhangi bir ülkeye uygulanan en yüksek gümrük vergileri arasında yer alan İsviçre ürünlerine yönelik ABD gümrük vergilerinin düşürülmesine yönelik herhangi bir anlaşmaya atıfta bulunmadı.