Putin, Trump ile BAE'de görüşebileceklerini açıkladı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, perşembe günü yaptığı açıklamada, gelecek hafta Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) olası bir görüşme de dahil olmak üzere, ABD Başkanı Donald Trump ile buluşmayı umduğunu söyledi.

Ancak Beyaz Saray'dan bir yetkili, Kremlin lideri Putin'in, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşmeyi kabul etmediği takdirde zirvenin büyük ihtimalle gerçekleşmeyeceğini belirtti.

Putin’in açıklaması, Beyaz Saray’ın Moskova’ya Ukrayna’daki 3 yıllık savaşı sona erdirmeye yönelik ilerleme göstermesi için verdiği sürenin dolmasına bir gün kala geldi. Aksi takdirde yeni ekonomik yaptırımlar uygulanacağı aktarılmıştı.

Beyaz Saray’dan ismini saklı tutan bir yetkili, ABD’nin cuma günü Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar açıklamasının beklendiğini söyledi. Aynı yetkili, Putin'in, Zelenskiy ile bir görüşmeyi kabul etmediği sürece ABD-Rusya zirvesinin gerçekleşmeyeceğini ifade etti. Ancak bu şartın Zelenskiy’nin olası zirvede mi yoksa daha sonra mı yer alacağına dair netlik kazanmadığını belirtti.

Putin ise doğrudan Zelenskiy ile görüşme ihtimaline dair daha önce de böyle bir görüşmeye karşı olmadığını söylediğini yineledi ve, “Bu bir ihtimal, ancak bunun için bazı koşulların oluşması gerekiyor,” dedi.

Kremlin daha önce, Putin ile Zelenskiy'nin yalnızca müzakere heyetlerinin büyük ölçüde bir anlaşmaya varması durumunda bir araya gelmesi gerektiğini söylemişti.

Putin, görüşmenin Birleşik Arap Emirlikleri'nde yapılabileceğini söylese de, Beyaz Saray'dan bir yetkiliye göre perşembe sabahı itibarıyla henüz yer veya diğer detaylar kesinleşmemişti.

Ukrayna, Washington ile Moskova arasında yürütülecek doğrudan görüşmelerde kenara itileceğinden endişe ediyor. Zelenskiy, perşembe günü art arda Avrupalı liderlerle telefon görüşmeleri yaptığını açıkladı. Avrupa ülkeleri, Ukrayna’yı Rus işgaline karşı sonuna kadar destekleme sözü verdi.

Putin’in dış politika danışmanı Yuri Ushakov, daha önce Beyaz Saray’ın gündeme getirdiği Zelenskiy’nin zirveye dahil edilmesi ihtimalini önemsemediğini belirtti. Beyaz Saray ise Trump’ın böyle bir olasılığa açık olduğunu söylemişti. Putin daha önce de Zelenskiy’nin görüşme tekliflerini geri çevirmişti.

Ushakov, “Biz öncelikle Trump ile ikili bir görüşmeye hazırlanmaya odaklanmayı öneriyoruz ve bu görüşmenin başarılı ve verimli geçmesini en önemli hedef olarak görüyoruz” dedi. ABD'nin özel temsilcisi Steve Witkoff’un zirveye Ukrayna liderinin de dahil edilmesi yönündeki önerisinin ise “özel olarak görüşülmediğini” ekledi.

Putin, Trump ile olası bir buluşmayı Kremlin'de BAE Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayed El Nahyan ile yaptığı görüşme sonrası duyurdu.

Putin, ilk hangi tarafın temasta bulunduğu sorusuna “Bu önemli değil” diyerek, her iki tarafın da görüşmeyle ilgilendiğini söyledi.

Rusya'nın egemen varlık fonunun başkanı Kirill Dmitriyev, çarşamba günü Witkoff ile yaptığı görüşmede, Trump-Putin görüşmesinin Moskova’nın kendi pozisyonunu net şekilde iletmesi için bir fırsat olacağını ve nadir toprak elementleri gibi ekonomik alanlarda ortak yatırımların da ele alınabileceğini söyledi.

Bu zirve, 2021’de Cenevre’de eski ABD Başkanı Joe Biden ile Putin arasında yapılan görüşmeden sonra ilk ABD-Rusya zirvesi olacak. Aynı zamanda Trump’ın savaşı sona erdirme yönündeki çabalarında önemli bir adım olsa da, Moskova ve Kiev’in barış şartları konusunda hala çok uzak noktada olması nedeniyle savaşın sona ereceği garantisi bulunmuyor.

ABD öncülüğündeki aylardır süren barış çabaları henüz sonuç vermedi. Savaşta her iki tarafın da on binlerce askeri hayatını kaybederken, BM’ye göre 12 binden fazla Ukraynalı sivil de öldü.

Batılı yetkililer, Putin’i müzakereleri oyalamak ve bu süreçte daha fazla Ukrayna toprağı ele geçirmekle suçluyor. Putin ise daha önce herhangi bir tavizde bulunmayı reddetmiş ve yalnızca kendi şartlarıyla bir barış anlaşmasını kabul edeceğini söylemişti.

İkinci başkanlık döneminin başlarında Putin’e karşı uzlaşmacı bir tavır takınan Trump, Kremlin liderine uzun süredir hayranlık duyduğunu gizlemiyordu ve savaşla ilgili bazı söylemlerini de tekrar etmişti. Ancak son zamanlarda Putin’e karşı sabırsızlık göstermeye başlayan Trump, Kremlin’in barış çabalarına karşı katı tutumunu eleştirmiş ve yeni yaptırımlarla tehdit etmişti.

Zelenskiy: 'Avrupa da sürece dahil olmalı'

Zelenskiy, Avrupa ülkelerinin de kendi kıtalarındaki savaşa çözüm bulma sürecine dahil olması gerektiğini söyledi.

“Ukrayna görüşmelerden korkmuyor ve Rusya’dan da aynı cesur yaklaşımı bekliyor. Bu savaşı bitirmenin zamanı geldi,” dedi.

Sosyal medyada yaptığı açıklamada, ateşkes ve uzun vadeli güvenlik garantilerinin Rusya ile yapılabilecek olası müzakerelerde öncelikli konular olduğunu vurguladı.

Ateşkesi sağlamak, zirvenin formatını belirlemek ve Ukrayna’nın gelecekteki güvenliği için garanti sağlamak — ki bu garantilere ABD ve Avrupa’nın da dahil olması gerekiyor — müzakere sürecinde ele alınması gereken kritik başlıklar arasında yer alıyor.

Zelenskiy ayrıca Trump’ın kamuoyuna yaptığı “Putin saldırıları durdursun” çağrılarına rağmen Rusya’nın sivil hedeflere yönelik saldırılarında azalma olmadığını söyledi. Çarşamba günü Dnipro bölgesinde gerçekleşen bir Rus saldırısında 4 kişinin öldüğünü, 8 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Ukrayna’da barış talebi artıyor

Perşembe günü yayımlanan yeni bir Gallup anketine göre, Ukraynalıların giderek daha fazla bir barış anlaşması yapılmasını istediği görülüyor. Temmuz başında yapılan ankette, Ukraynalıların yaklaşık yüzde 70’i ülkenin mümkün olan en kısa sürede müzakereyle bir anlaşmaya varması gerektiğini belirtti.

Bu, savaşın başladığı 2022 yılındaki eğilimin tersine dönmesi anlamına geliyor. O dönem Gallup’un anketinde Ukraynalıların yaklaşık dörtte üçü savaşın zaferle sonuçlanana kadar devam etmesini istiyordu. Şimdi ise bu görüşte olanların oranı sadece dörtte bire düşmüş durumda. Savaşın devamını destekleyenlerin oranı, tüm bölgelerde ve yaş gruplarında istikrarlı biçimde azalmış.

Anket, Ukrayna’da yaşayan 15 yaş ve üzerindeki binden fazla kişiyle yapıldı. 2022 sonrasında, Rusya’nın kontrolündeki ve ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unu oluşturan bölgelere erişim sağlanamadığı için bu bölgeler dışarıda bırakıldı.

Kiev’de Trump-Putin zirvesine yönelik farklı sesler

Kiev’deki halkın Trump ile Putin’in görüşmesi hakkında farklı görüşleri var.

Kent sakini Ruslan Prindun, “Müzakereler şart, hepimiz savaşın sona ermesini çok istiyoruz... Çünkü bu savaş ancak müzakereyle biter,” dedi.

Volodimir Tasak ise, ABD ile Rusya arasında yapılacak görüşmelerden iyi bir şey çıkmasının “pek mümkün olmadığını” ve Zelenskiy’nin “saf dışı bırakıldığını” söyledi.

Bir başka kent sakini Lyudmila Kostrova da Putin’in Trump ile görüşmeyi kabul ederek sadece ABD yaptırımlarından kaçmaya çalıştığını öne sürdü: “Putin şu anda savaşı bitirmekle ilgilenmiyor” dedi.