Ukrayna Enerji Bakanlığı: Zaporijya nükleer santrali yakınlarında yangın tespit edildi

Ukrayna Enerji Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ülkenin güneyinde Rus işgali altındaki Zaporijya nükleer santraline ait bir yük tesisinin yakınlarında duman tespit edildiği belirtildi.

“Yangının tam yeri ve olası sonuçları şu anda belirlenmeye çalışılıyor. Yük limanının santralin koruma çevresi dışında yer aldığını vurguluyoruz,” denildi.

Açıklamada, “Bu olay bir kez daha Avrupa’nın en büyük nükleer tesisinin Rus işgali altında bulunmasının oluşturduğu tehditlere dikkat çekiyor,” ifadeleri kullanıldı.

Zaporijya nükleer santrali, Avrupa’nın en büyük nükleer tesisi. Santral, Moskova’nın Şubat 2022’deki tam kapsamlı işgalinin ilk günlerinden beri Rusya kontrolünde bulunuyor ancak şu anda elektrik üretimi yapılmıyor.

Başkent Kiev’in yaklaşık 440 kilometre güneydoğusundaki Zaporijya şehri Ukrayna’nın kontrolünde ve santral çevresinde çatışmalar yaşanıyor çünkü cephe hattı yakın.

IAEA, tesisin güvenliğini denetlemek ve uzmanlık sağlamak için personel rotasyonu yapıyor.

Rusya, Zaporijya santralini yeniden çalıştırma fikrini geçmişte gündeme getirdi.

IAEA Başkanı Grossi, mayıs ayında gazetecilere, “Ruslarla bu konuda, özellikle santralin yeniden çalıştırılması fikri üzerine görüşmelerimizi sürdüreceğiz,” demişti.

“Bu konu çok dikkatli değerlendirilmesi gereken bir mesele,” diye ekledi.

Zaporijya’nın altı reaktörü uranyum ile dolu ancak soğuk kapatma durumunda; yani nükleer reaksiyonlar durmuş durumda.

Ancak santral, reaktörü soğutmak ve diğer güvenlik sistemlerini çalıştırmak için dış elektrik kaynağına bağımlı. Savaşta dış elektrik birkaç kez kesildi ve santral jeneratörlere yönelmek zorunda kaldı.

Santralin yeniden çalıştırılmasını daha da zorlaştıran etkenlerden biri, 2023’te Dinyester Nehri üzerindeki Kakhova Barajı’nın yıkılması.

Santral, rezervuarı için nehir suyuna bağımlıydı, baraj yıkıldıktan sonra çalışanlar kuyu kazmak zorunda kaldı.

Grossi, “Santral ana soğutma suyu kaynağını kaybetti, bu yüzden sistem orijinal tasarımı gibi çalışamıyor,” dedi.

“Santral çalıştığında su kullanımı, kapalı olduğu zamana göre çok daha fazla. Bu yüzden sorunu hızlı ve kolay bir şekilde çözmek mümkün görünmüyor.”

Zaporijya santrali, ABD Başkanı Donald Trump’ın da gündemine geldi. Trump, Rusya ile Ukrayna arasında ateşkes sağlama çabaları kapsamında bu santralin korunmasını önemli bir konu olarak dile getirdi.

Trump, mart ayında Zelenskiy ile yaptığı telefon görüşmesinde, ABD’nin Ukrayna’nın nükleer santrallerini sahiplenip işleterek Rus saldırılarından koruyabileceğini öne sürmüştü.