ABD Dışişleri Bakanlığı: Türkiye ve F-35 konusundaki tutum değişmedi

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın çarşamba günü yayınladığı bir mektupta, ABD hükümetinin Türkiye'nin F-35 savaş uçağı programına yeniden dahil edilmesine karşı tutumu değişmediğini belirtti.

Demokrat Chris Pappas'ın önderliğindeki 40 kişilik Temsilciler Meclisi grubu, Dışişleri Bakanı Marco Rubio'ya bir mektup yazarak hükümeti Türkiye'nin “ABD'nin ulusal güvenliği ile ilgili yasa ve politikaları ihlal etmeye devam etmesini” engellemeye çağırdı.

Dışişleri Bakanlığı mektubunda, “Ankara'nın S-400 sistemini satın almasından duyduğumuz memnuniyetsizliği dile getirdik ve CAATSA yaptırımlarının uygulanmasına ilişkin devam eden değerlendirmemizin bir parçası olarak atılması gereken adımları açıkça belirttik,” denildi.

“Türkiye, ittifakın misyonlarına önemli katkılarda bulunmuş, uzun süredir NATO müttefiki bir ülkedir. ABD'nin Türkiye ile savunma ilişkileri, hem ABD'nin hem de NATO'nun güvenlik çıkarları açısından hayati önemini korumaktadır.”

Türkiye'ye ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) yaptırımları, Ankara'nın Rus yapımı S-400 füze savunma sistemlerini satın alması ardından uygulanmaya başlanmıştı.

Türkiye aynı sebeple, Türk savunma şirketlerinin pek çok parçasının üretiminde pay sahibi olduğu yeni nesil savaş F-35 savaş uçakları programından da çıkarılmıştı.

Programdan çıkarılışının ardından Türkiye, modernize edilmiş 40 adet F-16 ve mevcut 79 adet F-16'nın modernizasyonu için ABD’ye başvurmuştu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Donald Trump’la 16 Mart’ta yaptığı telefon görüşmesinde ‘iş birliğini geliştirmek için CAATSA yaptırımlarının sonlandırılması gerektiğini’ söylediği aktarılmıştı.

Bloomberg, Erdoğan'ın Nisan ayında ABD'yi ziyaret ederek, Trump ile görüşmek istediğini aktarmıştı.

ABD-Türkiye ilişkileri

Son yıllarda Türkiye ve ABD arasındaki ilişkiler, Doğu Akdeniz, Suriye ve Gazze'deki politika farklılıklarından, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemlerini satın almasına kadar çeşitli konular yüzünden gerildi. Bu durum, ABD yaptırımlarına ve Türkiye'nin 2019'da F-35 savaş uçağı programından çıkarılmasına yol açtı.

Daha sonra Ankara, Washington'dan 40 adet Block-70 F-16 savaş uçağı ve 79 modernizasyon kiti temin etmek istedi. Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine onay vermesinin ardından bu anlaşma onaylandı ve bu gelişmelerle birlikte ilişkilerde yumuşama oldu.

Erdoğan ayrıca, Türkiye'nin tedarik zincirleri açısından avantajlı olduğunu belirterek, Ukrayna-Rusya savaşında önemli bir mühimmat olan 155 mm'lik mühimmatın üretimi ve tedariki konusundaki iş birliğini örnek olarak gösterdi.

Washington, Rusya'ya karşı yaptırımları ihlal eden bazı Türk bireyler ve şirketlere de yaptırımlar uyguladı.

ABD'nin CAATSA kapsamında Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ve dönemin Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir'in de aralarında olduğu dört kurum yetkilisine "Rusya ile ilişkiler" nedeniyle yaptırımları 2021 yılında yürürlüğe girdi.

Türkiye, Ukrayna'yı destekliyor ancak Moskova'ya yönelik yaptırımlara karşı çıkıyor.