UNIFIL, Lübnan’daki görevini 50 yılın ardından tamamlıyor

ABD, başlangıçta UNIFIL’in (BM Lübnan Geçici Gücü) altı ay içinde sona ermesini talep etmiş, ardından bir yıllık ek süre istemişti.

En son "barışı koruma misyonunun" 31 Aralık 2026’ya kadar faaliyetlerini sürdürmesi için 16 aylık nihai yetkiyi desteklediler.

Lübnan’ın güneyindeki güvenliği takip etme görevinde UNIFIL, İsrail-Hizbullah savaşı da dahil olmak üzere onlarca yıl boyunca kritik bir rol oynadı.

Ancak hem taraflardan hem de ABD Başkanı Donald Trump yönetimindeki yetkililerden eleştiriler aldı.

Trump yönetimi, operasyonun finansmanını azaltarak ABD’nin dış politika yaklaşımını yeniden şekillendirdi.

ABD’nin geçici büyükelçisi Dorothy Shea, “Lübnan’daki güvenlik ortamı, yalnızca bir yıl öncesine göre köklü biçimde farklı; bu da Lübnan’ın daha fazla sorumluluk üstlenmesine alan açıyor,” dedi.

Barışı koruma misyonu sona eriyor

UNIFIL olarak bilinen barışı koruma misyonu, 1978’deki İsrail işgali sonrasında İsrail askerlerinin Lübnan'ın güneyinden çekilmesini denetlemek için kuruldu. Yetkileri, 2006’daki İsrail - Hizbullah savaşının ardından genişletildi.

Geçen sonbaharda yaşanan İsrail - Hizbullah savaşı sonrası Lübnanlı yetkililer, ülkenin mali ve personel açısından yetersiz ordusunun bölgede tek başına devriye gezemeyeceğini belirterek UNIFIL’in kalmasını talep etmişti.

Lübnan Başbakanı Nawaf Salam, UNIFIL’in görev süresinin 2026’ya kadar uzatılması kararını memnuniyetle karşıladı ve “Lübnan’ın endişelerini anlayan Konsey’deki dost ülkelere” teşekkür etti.

İsrail’in BM Büyükelçisi Danny Danon, Güvenlik Konseyi’nde yaptığı konuşmada, “Lübnan, İsrail ve tüm bölge açısından geleceği şekillendirecek kritik bir dönemeçteyiz,” ifadelerini kullandı.

Karar, UNIFIL’in 31 Aralık 2026’dan itibaren 10 bin 800 askeri ve sivil personeliyle birlikte bir yıl içinde çekilmesini öngörüyor. Bu geçiş sürecinde UNIFIL’e yalnızca sınırlı görevler yürütme yetkisi verildi.

Karar, Lübnan hükümetinin “BM tarafından çizilen sınırın kuzeyinde, Mavi Hat boyunca tek güvenlik sağlayıcısı” olmasını amaçlıyor. İsrail’in, Mavi Hat’ın kuzeyinden çekilmesi talep ediliyor. Danon ise konuşmasında bir çekilmeden söz etmedi.

Trump yönetimi UNIFIL’in sona ermesini destekliyor

Trump yönetimi, UNIFIL’in mümkün olan en kısa sürede sona erdirilmesini istemiş ve finansmanda büyük kesintilere gitmişti.

Yönetim, misyonu "para israfı" olarak görüyor ve bunun, Hizbullah’ın etkisinin sona erdirilmesi ve Lübnan ordusunun tam güvenlik kontrolünü yeniden sağlaması hedefine engel teşkil ettiğini savunuyor.

Fransa ve İtalya gibi Avrupa ülkeleri, UNIFIL’in 16 aylık son tarihten evvel "aceleyle" bitirilmesine karşı çıkan taraflardı. Onlara göre, Lübnan ordusu sınır bölgesinin güvenliğini tam olarak devralmadan barış gücünün çekilmesi, Hizbullah’ın kolayca faydalanabileceği bir alan yaratabilir.

Fransa’nın BM Büyükelçi Yardımcısı Jay Dharmadhikari, kararın oy birliğiyle alınmasını memnuniyetle karşıladı. Dharmadhikari, geçen kasımdaki İsrail - Hizbullah ateşkesinin, Lübnan’ın tüm topraklarında egemenliğini yeniden tesis etmesi ve bölgesel istikrarın sağlanması için önemli bir fırsat sunduğunu vurguladı.

Dharmadhikari, UNIFIL’in mevcut operasyonlarının hala kritik önemde olduğunun altını çizdi.

Ayrıca, 2026 sonuna kadar sürecek misyonun, Lübnan ordusunun artan kapasitesiyle birlikte çalışarak ülkenin egemenliğini sağlamlaştırması için gerekli zamanı kazandıracağını ifade etti.

Önlem alınmadan yapılacak bir çekilmenin, bugüne kadar verilen tüm çabaları zayıflatabileceği konusunda uyarıda bulundu.

Cezayir’in BM büyükelçisi Amar Bendjama, UNIFIL’in “Lübnan ve bölgedeki istikrar için vazgeçilmez olduğunu” ve gerginliklerin azaltılmasında, ateşkesi desteklemede ve Lübnan güçlerinin güneyde konuşlanmasını sağlamada kilit rol oynadığını vurguladı.

İsrail güçlerinin geçmiş anlaşmalara rağmen hala Lübnan’da bulunduğunu belirten Bendjama, “İsrail’in Arap topraklarındaki işgali sona ermeden bölgedeki barış ve istikrar ulaşılmaz kalacaktır,” dedi.

İsrail’in BM Büyükelçisi Danon, UNIFIL’in Hizbullah’ın “büyük ölçüde silahlanmasını” sürekli görmezden geldiğini ve örgüte “güç kazanması için adeta kalkan oluşturduğunu” ileri sürdü.

Danon, Lübnan’ın tam egemenliğini yeniden kazanabilmesi için Lübnan silahlı kuvvetlerinin güçlendirilmesini “hayati” olarak nitelendirdi.

İsrail, Lübnan’ın Hizbullah’ı silahsızlandırma yönünde somut adımlar atması halinde, sınırın uygulanmasına ilişkin müzakereleri ilerletmeye hazır olduğunu duyurdu.

Karar, bir yılı aşan geri çekilme süresinde UNIFIL’e, BM personelini koruma ve güvenliği sağlama, bölgedeki durumu takip etme, sınırlı kapasite dahilinde sivillerin korunması ve insani yardımın ulaştırılmasına katkıda bulunma yetkilerini tanıyor.

Kararla, uluslararası topluma Lübnan silahlı kuvvetlerini ekipman, malzeme ve finansal destekle güçlendirme çağrısı yapılıyor.