ABD Temyiz Mahkemesi Trump'ın gümrük vergilerinin anayasaya aykırı olduğuna hükmetti

ABD Temyiz Mahkemesi cuma günü Başkan Donald Trump'ın kapsamlı gümrük vergileri uygulamaya yasal hakkı olmadığına hükmederek, Trump'ın acil durum yetkileri yasası kapsamında yetkisini aştığını tespit etti.

Ancak ABD Temyiz Mahkemesi'nin kararı, gümrük vergilerini şimdilik Ekim ortasına kadar yürürlükte bırakarak Trump yönetimine Yüksek Mahkeme'ye başvurmak için zaman tanıdı.

Karara tepki gösteren Trump sosyal medya platformunda, "Eğer bu kararın devam etmesine izin verilirse, Amerika Birleşik Devletleri tam anlamıyla yok olacaktır," diye yazdı.

Cuma günkü karar, New York'taki özel bir federal ticaret mahkemesinin mayıs ayında aldığı kararı büyük ölçüde onaylayan önemli bir hukuki darbe olarak görülüyor.

Karar aynı zamanda Trump'ın onlarca yıllık Amerikan ticaret politikasını tek başına altüst etme hevesini de zora sokuyor. Trump'ın gümrük tarifeleri ve bunları uygulamaya koyma biçimindeki düzensizlikler küresel piyasaları sarstı, ABD'nin ticaret ortaklarını ve müttefiklerini yabancılaştırdı ve daha yüksek fiyatlar ve daha yavaş ekonomik büyüme korkularını arttırdı.

Bu durum Trump'ın ticaret gündemini nereye götürüyor?

Mahkemenin kararı, Trump'ın Nisan ayında ABD'nin neredeyse tüm ticaret ortaklarına ve daha önce Çin, Meksika ve Kanada'ya uyguladığı gümrük vergilerine odaklanıyor.

Trump, Kurtuluş Günü olarak adlandırdığı 2 Nisan'da, ABD'nin ticaret açığı verdiği ülkelere yüzde 50'ye varan oranlarda karşılıklı gümrük vergileri ve neredeyse diğer tüm ülkelere yüzde 10'luk temel gümrük vergileri getirdi.

ABD lideri daha sonra ülkelere ABD ile ticaret anlaşmaları müzakere etmeleri ve Amerikan ihracatına yönelik engellerini azaltmaları için zaman tanımak amacıyla karşılıklı gümrük vergilerini 90 gün süreyle askıya aldı. Aralarında İngiltere, Japonya ve Avrupa Birliği'nin de bulunduğu bazı ülkeler bunu yaptı ve daha büyük gümrük vergilerinden kaçınmak için Trump'la orantısız anlaşmalar yapmayı kabul etti.

Kongre onayı olmadan hareket etmek için olağanüstü güç talep eden Trump, 1977 Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası uyarınca ABD'nin uzun süredir devam eden ticaret açıklarını "ulusal bir acil durum" ilan ederek vergileri haklı çıkardı.

Şubat ayında Kanada, Meksika ve Çin'e gümrük vergisi uygulamak için bu yasaya başvurmuş, ABD sınırından yasa dışı göçmen ve uyuşturucu akışının ulusal bir acil durum olduğunu ve üç ülkenin bunu durdurmak için daha fazlasını yapması gerektiğini söylemişti.

ABD Anayasası Kongre'ye gümrük tarifeleri de dahil olmak üzere vergi koyma yetkisi veriyor. Ancak kanun koyucular, başkanların gümrük tarifeleri üzerinde daha fazla yetki sahibi olmasına kademeli olarak izin verdiler ve Trump da bundan en iyi şekilde yararlandı.

Federal temyiz mahkemesi cuma günkü kararında, "Kongre'nin Başkan'a gümrük vergisi koyma konusunda sınırsız yetki vermeyi amaçlamış olması pek olası görünmüyor," dedi.

Yargıçların muhalefet şerhi, 1977 tarihli acil eylemlere izin veren yasanın, yasama organının başkana bazı gümrük tarifesi yetkileri vermesine izin veren Yüksek Mahkeme kararları uyarınca "yasama yetkisinin anayasaya aykırı bir şekilde devredilmesi olmadığı" sonucuna vardı.

Ancak Trump yönetimi, yabancı çelik, alüminyum ve otomobillere yönelik gümrük vergilerinde olduğu gibi, farklı bir yasal yetki olan 1962 tarihli Ticareti Genişletme Yasası'nın 232. Bölümü uyarınca da vergi uygulayabilir.

Ancak bunun için Ticaret Bakanlığı'nın soruşturması gerekecektir ki bu da Başkan'ın kendi takdirine bağlı olarak uygulanamaz.