İspanya ve Portekiz’deki yangınlar: İklim kriziyle 40 kat daha olası hale geldi

Geçen ay İspanya ve Portekiz’de 'şaşırtıcı' büyüklükteki yangınlara yol açan aşırı hava koşullarının, iklim krizinin etkisiyle 40 kat daha olası hale geldiği belirtildi.

World Weather Attribution (WWA) ağının ön bulgularına göre, İber Yarımadası’nda birkaç hafta içinde 500 bin hektarlık alanı yok eden ölümcül yangınlar, iklim değişikliğinin olmadığı bir dünyaya kıyasla yüzde 30 daha şiddetli gerçekleşti.

Imperial College London’dan iklim bilimci Clair Barnes, “Bu yangınların boyutu gerçekten şaşırtıcı. İklim değişikliğiyle birlikte daha sıcak, daha kuru ve daha yanıcı koşullar giderek şiddetleniyor ve eşi benzeri görülmemiş yoğunlukta yangınlara yol açıyor,” dedi.

Araştırmaya göre sanayi öncesi dönemde bu tür koşullar 500 yılda bir görülürken, günümüzde fosil yakıtların neden olduğu ısınma yüzünden ortalama her 15 yılda bir yaşanması bekleniyor.

Aşırı sıcaklık üzerindeki iklim değişikliği etkisi daha da çarpıcı: Bölgedeki 10 günlük maksimum sıcaklıkların sanayi öncesi dönemde 2500 yılda bir görülmesi beklenirken, bugün bu olasılık 13 yıla düşmüş durumda.

Henüz hakemli dergide yayımlanmayan çalışma, iklim modelleri yerine hava gözlemlerine dayanıyor. WWA’nın geçen hafta yayımladığı kapsamlı bir analiz ise, Türkiye ve Yunanistan’daki yangınlara yol açan hava koşullarının iklim kriziyle 10 kat daha olası hale geldiğini ortaya koymuştu.

Arazi kullanımındaki değişimler de riski artırıyor. Özellikle Akdeniz ülkelerinde kırsal göç ve yaşlanan nüfus nedeniyle terk edilen tarım arazileri, kontrolsüz şekilde büyüyen ve kolayca tutuşabilen bitki örtüsüne dönüştü. Alicante Üniversitesi’nden matematikçi David Garcia, İspanya’daki kamuoyunun tartışmayı daha çok kırsal faaliyetlerin azalmasına odakladığını, ancak iklim değişikliğinin yangınlar üzerindeki etkisinin yeterince konuşulmadığını söyledi.

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ise giderek artan aşırı hava olaylarına karşı 10 maddelik bir iklim planı açıkladı. Guardian’a verdiği röportajda, aşırı sağ söylemleri benimseyen merkez sağ partilerin iklim eylemini baltaladığını vurguladı: “Bugün karşı karşıya olduğumuz en büyük sorun, bilimsel gerçekliği inkâr etmeyen ama sanki iklim değişikliği yokmuş gibi davranan sağ partiler. Asıl problem bu.”