Nepal'de 15 bin mahkum hapisten kaçtı: Aralarında ağır suçlardan hüküm giyenler de var

Nepal'de sosyal medyaya erişim yasağı nedeniyle başlayan ve 31 kişinin ölümüne neden olan hükümet karşıtı gösterilerde ülke genelindeki hapishanelerden 15 binden fazla mahkumun firar ettiği öğrenildi.

Protestolar, Başbakan Khadga Prasad Sharma Oli ve birçok bakanın istifasına rağmen şiddetini artırarak ülkede güvenlik krizine yol açmış durumda. 

İddiaya göre hapishane tesislerine baskın düzenleyen protestocuların idari binaları ateşe vermesi ve geçişleri açık bırakması sonucu 25'ten fazla hapishaneden 15 bini aşkın mahkum kaçtı.

T24'ün The Kathmandu Post gazetesine dayandrdığı haberine göre, mahkumlardan neredeyse yarısının kaçtığı bir ıslahevinde polisin ateş açması sonucu 5 mahkum hayatını kaybetti.

Ordunun kaçmaya çalışanlara müdahale ettiği bir başka hapishanede ise 10'dan fazla mahkum yaralandı.

Mahkumların firar etmesinin ardından hapishane çevresindeki bölgelerin kolluk tarafından kuşatma altına alındığı öğrenildi.

Firar eden mahkumlar arasında cinayet, tecavüz, insan kaçakçılığı gibi ağır suçlardan hüküm giyenler ve yabancılar olduğu belirtildi.

Bazı mahkumlar kolluk kuvvetleri tarafından yakalanırken bazıları ise sonradan kendi isteğiyle hapishanelere dönerek teslim oldu.

Sosyal medya yasağı fitili ateşledi

Gösteriler geçen hafta hükümetin, yerel kayıt düzenlemelerine uymadıkları gerekçesiyle 26 popüler sosyal medya platformunu kapatma kararı almasıyla başladı. Ancak özellikle “Z kuşağı” gençler arasında bu karar, daha geniş çaplı bir öfkeye dönüştü.

Protestocular, hükümeti yolsuzluk, otoriter kontrol ve yaygın işsizlikle suçluyor. Gençler ayrıca, siyasi liderlerin çocuklarının lüks yaşam tarzlarını sosyal medyada sergilerken kendilerinin iş bulmakta zorlanmasına tepki gösteriyor. Dünya Bankası verilerine göre geçen yıl genç işsizlik oranı yüzde 20 seviyesindeydi ve hükümet her gün 2 binden fazla gencin iş bulmak için Ortadoğu ve Güneydoğu Asya’ya göç ettiğini tahmin ediyor.

Protestolar, pazartesi günü polisin kalabalığa gerçek mermiyle ateş açarak 19 kişiyi öldürmesiyle daha da şiddetlendi. Hükümet pazartesi günü sosyal medya yasağını geri çekti ancak bu hamle protestoların hızını kesmedi.

Salı günü göstericiler parlamento dâhil olmak üzere hükümet binalarını, bazı siyasetçilerin evlerini ateşe verdi ve ülkenin önde gelen liderlerine saldırdı. Tepkiler büyürken Başbakan KP Sharma Oli istifa etti. Ancak bu karar, sokaklardaki öfkeyi dindirmedi.

On binlerce protestocu yolları kapatıp hükümet binalarını işgal etmeye devam etti. Bazı bakanlar ordu helikopterleriyle güvenli bölgelere taşındı.

Sansür mü, düzenleme mi?

Nepal hükümeti, sosyal medyayı “doğru şekilde yönetmek, sorumlu ve hesap verebilir kılmak” amacıyla daha geniş bir düzenleme tasarısı hazırlıyordu. Ancak bu tasarı, muhalif sesleri bastırmaya ve ifade özgürlüğünü kısıtlamaya yönelik bir sansür girişimi olarak eleştirildi.

Tasarı, şirketlerin Nepal’de bir irtibat ofisi açmasını veya temsilci atamasını şart koşuyordu. Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi popüler uygulamaları da kapsayan bu düzenlemeye uymayan platformlar kapatıldı. TikTok, Viber ve üç uygulama ise kayıt yaptırdığı için hizmet vermeye devam ediyor.