Arnavutluk’ta yapay zeka bakan: 'Diella' kamu ihalelerinin başına geçiyor

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, vatandaşların devlet hizmetlerine çevrimiçi erişimini kolaylaştıran bir dijital asistanın, kamu alımlarında yolsuzluğu azaltmak amacıyla 'ilk sanal yapay zekâ bakanı' olarak görevlendirildiğini açıkladı.

Ocak ayından bu yana Diella adıyla (Arnavutça’da 'Güneş' anlamına geliyor) e-Albania portalında hizmet veren bu yapay zekâ, sesli komutlarla kullanıcıların yaklaşık yüzde 95’ini dijital ortamdan alabilecekleri devlet hizmetlerinde yönlendirme yapıyor.

Rama, perşembe günü Sosyalist Parti kongresinde dördüncü dönem hükümetinin kabinesini tanıtırken, “Diella, fiziken mevcut olmayan, ancak yapay zekâ tarafından sanal olarak oluşturulmuş ilk kabine üyesi olacak” dedi ve ekledi: “Bu sayede Arnavutluk, kamu ihalelerinin yüzde 100 yolsuzluktan arındırıldığı bir ülkeye dönüşecek.”

e-Albania portalında geleneksel Arnavut kıyafetiyle temsil edilen Diella, kamu alımlarının 'hizmetkârı' olacak.

Rama, kamu ihalelerinin sonuçlarını belirleme yetkisinin bakanlıklardan kademeli olarak alınacağını ve bu sürecin yapay zekâya devredileceğini söyledi. Böylece 'ihale sürecindeki tüm kamu harcamaları yüzde 100 şeffaf' hâle gelecek.

Yapay zekâ, devletin özel şirketlerle yaptığı tüm ihale dosyalarını inceleyip, her birinin liyakatini tarafsız biçimde değerlendirecek. Mayıs ayında yeniden seçilen Rama, daha önce de yapay zekâyı rüşveti, tehditleri ve çıkar çatışmalarını ortadan kaldırabilecek etkili bir yolsuzlukla mücadele aracı olarak gördüğünü belirtmişti.

Kamu ihaleleri uzun süredir Arnavutluk’ta yolsuzluk skandallarının kaynağı olarak görülüyor. Uzmanlar, ülkenin uyuşturucu ve silah kaçakçılığından elde edilen kara paranın aklanması için uluslararası suç örgütlerinin uğrak noktası olduğunu, yolsuzluğun ise hükümetin üst kademelerine kadar uzandığını ifade ediyor.

Arnavutluk medyası, bu adımı “Arnavutluk hükümetinin idari gücü kavrayış ve uygulayış biçiminde köklü bir dönüşüm; teknolojiyi yalnızca bir araç değil, aynı zamanda yönetime aktif katılan bir unsur olarak tanıtan bir adım” şeklinde değerlendirdi.