Amerikalılar federal hükümetin kapanması hakkında ne düşünüyor?

ABD'de federal hükümet, Beyaz Saray ve Kongre arasındaki bütçe anlaşmazlığı nedeniyle kapandı. Bu, Donald Trump'ın ilk döneminde Meksika sınırı duvarı finansmanı yüzünden yaşanan kısmi kapanmadan bu yana ilk tam kapanma.

Demokratlar, sağlık sigortası yardımlarının uzatılması taleplerini kabul ettirmek için kapanmaya razı olurken, Cumhuriyetçiler kısa süreli bir uzatma teklifini reddedildi. Anketler, seçmenlerin suçlamalarda bölündüğünü ortaya koyuyor; her iki taraf da kısmen sorumlu tutulabilir.

Son hükümet kapanması, Trump'ın ABD-Meksika sınır duvarı için fon talep etmesiyle 2018 sonu ve 2019 başında yaşandı. O dönemde Temsilciler Meclisi Başkanı olan Demokrat Nancy Pelosi, Trump hükümeti yeniden açana kadar müzakere etmeyi reddetti.

AP-NORC anketine göre, Amerikalıların yaklaşık yüzde 70'i Trump'ı, yüzde 60'ı Kongre'deki Cumhuriyetçileri, yüzde 50'si ise Demokratları büyük ölçüde sorumlu tutmuştu. Kapanma, havaalanı gecikmeleri ve federal çalışanların maaş kayıpları nedeniyle büyük bir sorun olarak görülmüştü; Amerikalı yetişkinlerin yüzde 66'sı bunu "ülke için büyük bir problem" olarak nitelendirmişti. Demokratlar, Cumhuriyetçilerden daha fazla bu görüşü savunmuştu.

Bu kez Demokratlara karşı tepki daha güçlü

New York Times/Siena anketi (kapanmadan önceki hafta yapılan, bin 329 kayıtlı seçmenle gerçekleştirilen), Demokratların talepleri karşılanmazsa hükümeti kapatmamaları gerektiğini düşündüğünü gösteriyor: kayıtlı seçmenlerin yüzde 65'i bu yönde görüş bildirdi. Kongre Demokratları, sona eren sağlık yardımlarının uzatılmasını şart koşarken, Cumhuriyetçiler birkaç haftalık bir ara formül önermiş ancak bu reddedilmişti.

Kendi partilerini destekleyen Demokratların yüzde 47'si kapanmayı savunurken, bağımsızlar ve Cumhuriyetçiler arasında bu oran çok düşük kaldı: Cumhuriyetçilerin yüzde 90'ı ve bağımsızların yüzde 60'ı Demokratların kapanmaya gitmemesi gerektiğini söyledi.

Aynı ankette, kapanma olursa suçlamalar şöyle dağılabilir: Kayıtlı seçmenlerin yüzde 25'i Trump ve Kongre Cumhuriyetçilerini, yüzde 20'si Kongre Demokratlarını sorumlu tutacağını belirtti. Yüzde 33'ü ise her iki tarafı eşit derecede suçlayacağını ifade etti. PBS News/NPR/Marist anketi de benzer sonuçlar verdi: yüzde 38'i Cumhuriyetçileri, yüzde 27'si Demokratları, yüzde 31'i her ikisini suçluyor. Bağımsızlar arasında Cumhuriyetçilere yönelen suçlama yüzde 36 ile Demokratlara göre (yüzde 19) daha yüksek.

Kapanmadan önce bile Kongre'ye güven düşüktü. AP-NORC yaz anketine göre, Amerikalıların sadece yüzde 6'sı Kongre'nin yönetiminden "yüksek derecede" memnuniyet duyduğunu söylerken, yüzde 44'ü "neredeyse hiç" güvenmediğini belirtti. Bu oran, her iki partinin iktidarda olduğu dönemlerde benzer şekilde düşük kalıyor: Cumhuriyetçilerin yüzde 10'u, Demokratların yüzde 2'si "yüksek güven" diyor.

Kapanma, federal ajanslarda kesintilere yol açtı; on binlerce çalışan maaşsız kalabilir, ulusal parklar ve hava trafik kontrolü etkilenebilir. Beyaz Saray, Demokratları suçlarken, Demokrat liderler Chuck Schumer ve Hakeem Jeffries, Trump ve Cumhuriyetçileri "sağlık hizmetlerini baltalamakla" itham ediyor. Bağımsız anketler, Cumhuriyetçilerin biraz daha fazla suçlanabileceğini gösterse de, sonuçlar her iki tarafın da eleştirileceğini işaret ediyor.

Ne olmuştu?

ABD federal hükümeti, Senato’daki Demokratların, Cumhuriyetçilerin federal fonları 7 hafta daha uzatmayı amaçlayan son dakika tasarısını reddetmesinin ardından çarşamba günü gece yarısı (TSİ 07:00) itibarıyla resmen kapandı.

Cumhuriyetçilerin Senato’da yalnızca 54 sandalyesi bulunuyor ve yasa tasarısını geçirmek için 60 oya ihtiyaçları vardı. Demokratlar bu durumu kendi politika hedeflerini gerçekleştirmek için bir koz olarak kullandı. Tasarı 55 kabul, 45 ret oyuyla gerekli çoğunluğu sağlayamadı.

Demokratlar, sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılması konusunda hemen müzakere başlatılmasını istiyor çünkü vatandaşlar gelecek yıl için prim artış bildirimleri almaya başladı. Ayrıca Medicaid kesintilerinin geri alınmasını da talep ediyorlar.

Kongre Bütçe Ofisi, kapanma süresince her gün yaklaşık 750 bin federal çalışanın izne çıkarılabileceğini tahmin ediyor. Oylamanın ardından Beyaz Saray Bütçe ve Yönetim Ofisi, etkilenen kurumların “düzenli bir kapanma planını” uygulamaya koyması gerektiğini belirten bir açıklama yaptı.

ABD Başkanı Trump, hükümetin kapanmasının “muhtemelen olası” olduğunu söyledi ve sorumluluğu Demokratlara yükledi.

Demokratlara karşılık olarak Trump, kapanmanın “çok sayıda kişinin işten çıkarılması, sevdikleri şeylerin kesilmesi, sevdikleri programların durdurulması” gibi sonuçlar doğurabileceğini belirtti.

Fon kesintisi yaşandığı için yasa gereği kurumlar “zorunlu olmayan” çalışanlarını ücretsiz izne çıkarmak zorunda. Can ve mülk güvenliği gibi kritik görevlerde çalışanlar işlerine devam ediyor ancak kapanma sona erene kadar maaş alamıyorlar.