İngiltere’deki Çin casusluk davasının, Pekin’in tehdit sayılmaması nedeniyle düştüğü belirtildi

İngiltere’nin en üst düzey savcısının açıklamasına göre, Pekin adına casusluk yapmakla suçlanan iki Britanyalıya karşı açılan dava, İngiliz hükümetinin Çin’i “düşman” ve ulusal güvenliğe tehdit olarak tanımlamayı reddetmesi nedeniyle geçtiğimiz ay düştü.

Nadir bir müdahalede bulunan İngiltere Kamu Davaları Direktörü Stephen Parkinson, milletvekillerine gönderdiği mektupta savcıların, Christopher Cash (30) ve Christopher Berry (33) hakkında dava açmak için “ellerinden gelen her şeyi yaptığını” söyledi.

Eski bir parlamento araştırmacısı olan Cash ve öğretmen olan Berry, Nisan 2024’te, bir “düşmana yararlı olabilecek” ve İngiltere’nin “güvenliği veya çıkarlarına zarar verici” bilgilerin paylaşılmasını suç sayan İngiltere Resmi Sırlar Yasası uyarınca suçlanmıştı.

Her ikisi de herhangi bir yanlış yaptıklarını reddeden bu iki kişi, 2021 sonu ile Şubat 2023 arasında şüpheli bir Çinli istihbarat yetkilisine bilgi sağlamakla suçlanmıştı.

Londra’daki Çin Büyükelçiliği ise suçlamaları uydurma olarak nitelendirerek “kötü niyetli iftira” diye reddetti.

Dava, duruşmanın başlamasından haftalar önce, geçen ay düşürüldü. Savcılar, devam etmek için yeterli delil olmadığını açıkladı. Bu durum, siyasi yelpazenin her tarafından geniş çaplı eleştirilere yol açtı.

Parkinson, Salı günü yazdığı mektupta geçen yıl ayrı bir Rus casusluk davasında verilen bir Yüksek Mahkeme kararına atıfta bulundu.

Mahkeme, 1911 Resmi Sırlar Yasası bağlamında “düşman”ın, suçun işlendiği dönemde Birleşik Krallık’ın ulusal güvenliğine tehdit oluşturan bir ülke anlamına geldiğine hükmetti.

Parkinson, “Bu yeni karar ışığında, ek delillerin elde edilmesi gerektiği değerlendirildi,” dedi.

“Aylar boyunca bu delilleri elde etmeye yönelik çabalar sürdürüldü, ancak ek tanık ifadeleri sağlanmış olmasına rağmen, hiçbirinde Çin’in suçun işlendiği dönemde ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğuna dair bir ifade yer almadı. 2025 Ağustos ayının sonlarına gelindiğinde bu delilin sağlanamayacağı anlaşıldı. Bu durum ortaya çıktığında dava devam edemedi,” diye açıkladı.

Starmer'ın hayal kırıklığı

Salı günü Hindistan’a giderken konuşan İngiltere Başbakanı Keir Starmer, kendisi de eski bir kamu davaları direktörü olarak, Parkinson’un mektubunu kısaca okuduğunu gazetecilere söyledi.

Starmer, iddia edilen 2023’teki suç sırasında – iktidarda Muhafazakâr hükümetin bulunduğu dönemde – Çin’e ilişkin yapılan tanımlamanın tek önemli husus olduğunu belirtti.

Starmer, “İnsanları, suçun işlendiği dönemdeki mevcut durum üzerinden yargılamalısınız. Bunu hangi hükümetin görevde olduğu değiştirmez.”

Önceki hükümet, görevde olduğu süre boyunca Çin’i “çağı tanımlayan bir meydan okuma” olarak nitelendirmişti.

Starmer’ın hükümeti, muhaliflerinden gelen, davanın Çin’i kızdırma riskine girmemek için düşmesine izin verildiği yönündeki iddiaları ise kesin bir dille reddetti.

Geçen ay Çin casusluk davası düşürüldüğünde, Starmer’ın ofisi hayal kırıklığını dile getirdi ve iki adama yönelik suçlamaların “son derece kaygı verici” olduğunu belirtti.

Yapılan açıklamada, “Bu kişilerin yargılanmayacak olması son derece üzücüdür. Yabancı bir gücün parlamentomuza veya demokrasimize sızma girişimi kesinlikle kabul edilemez,” denildi.

Hükümet, casusluk iddiaları, insan hakları endişeleri, Çin’in Ukrayna savaşında Rusya’ya verdiği destek ve eski Britanya kolonisi Hong Kong’da sivil özgürlüklere yönelik baskılar nedeniyle yıllardır soğuk seyreden ilişkilerin ardından Pekin ile bağları temkinli bir şekilde yeniden kurmaya çalışıyor.

İngiltere’nin üst düzey diplomatı ve Maliye Bakanı geçen yıl Pekin’i ziyaret etti; Starmer’ın ise gelecek yıl Çin’e gitmesi bekleniyor.