Nobel Barış Ödülü, Maria Corina Machado'ya verildi

Norveç Nobel Komitesi, bu yılın en prestijli ama çoğu zaman öngörülmesi zor ödüllerinden biri olan Nobel Barış Ödülü’nün Venezuelalı muhalif lider Maria Corina Machado'ya verildiğini açıkladı.

Komitenin gerekçesinde, Machado’nun Venezuela’da ve dünyada 'barış, insan hakları ve demokratik değerler için yürüttüğü yorulmak bilmez mücadelesi' öne çıktı.

Latin Amerikalı siyasetçi, Norveç Nobel Komitesi Başkanı Jørgen Watne Frydnes tarafından 'bir zamanlar derin bir şekilde bölünmüş olan siyasi muhalefeti bir araya getiren kilit ve birleştirici bir figür' olarak tanımlandı. Frydnes, muhalefetin 'özgür seçimler ve temsili hükümet talebinde birleştiğini' belirtti.

Frydnes, “Son bir yılda Bayan Machado saklanmak zorunda kaldı. Hayatına yönelik ciddi tehditlere rağmen ülkede kalmayı tercih etti. Bu kararı milyonlarca insana ilham verdi. Otoriter rejimler güç kazandığında, özgürlük savunucularının cesaretle direnişe geçmesini tanımak çok önemlidir,” dedi.

1967 doğumlu Machado, mühendislik eğitiminin ardından siyasete atıldı ve 2002’de seçim gözetimi yapan 'Súmate' adlı sivil toplum örgütünü kurdu. Bu girişimiyle Venezuela’da seçimlerin şeffaflığını savunan ilk bağımsız yapının kurucularından biri oldu.

Daha sonra Machado'nun 2024’teki başkanlık seçimlerinde adaylığı yasaklandı, ancak muhalefetin adayı Edmundo González Urrutia’ya verdiği destek ve ülke genelinde barışçıl protestoları örgütlemesi onu muhalefetin simge ismi haline getirdi.

Machado, Nobel’den önce Avrupa Parlamentosu’nun Sakharov Özgür Düşünce Ödülü’nü ve Avrupa Konseyi’nin Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü’nü de kazanmıştı.

Bu yıl Nobel'in açıklanması öncesinde, ödülün ABD Başkanı Donald Trump’a gidebileceğine dair ısrarlı söylentiler vardı. Bu iddialar, kısmen Trump’ın kendisinin bu yönde yaptığı açıklamalardan, kısmen de bu hafta Gazze’de ateşkes planının onaylanmasından sonra yeniden gündeme gelmesinden kaynaklanıyor. Ancak Nobel gözlemcileri, Trump’ın ödülü alma şansının düşük olduğunu söylüyordu.

Olası adaylar arasında Sudan’daki iç savaşa karşı halkın yürüttüğü insani yardımların belkemiğini oluşturan “Acil Müdahale Odaları” ağı, Uluslararası Adalet Divanı (ICJ) ve Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) ile Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) bulunuyordu.

Geçen yıl ödül, nükleer silah kullanımına karşı küresel bir tabu oluşturmak için onlarca yıldır çalışan Japon atom bombası mağdurlarının taban hareketi Nihon Hidankyo’ya verilmişti.

Nobel Barış Ödülü, geleneksel olarak diğer ödüllerden farklı olarak Norveç’in başkenti Oslo’da veriliyor. Diğer dört ödül (tıp, fizik, kimya ve edebiyat) bu hafta İsveç’in başkenti Stockholm’de sahiplerini buldu. Ekonomi ödülü ise pazartesi günü açıklanacak.