Fas’ta 'Gen Z 212' isyanı: Öldürülen genç sinemacı protestoların sembolü oldu

Fas’ta sağlık ve eğitimdeki eşitsizlikleri protesto eden gençlerin eylemleri, güvenlik güçlerinin sert müdahalesiyle bastırılıyor. Eylemler ise şimdiden kendi sembollerini ve tarzını yaratmış durumda. Öldürülen 24 yaşındaki genç sinemacı Abdessamade, ülkedeki 'Gen Z 212' hareketinin sembolü olmuş durumda.

Sosyal medyada paylaşılan görüntüde beyaz bir örtüyle kaplı cansız bedende, sol gözü morarmış, başının tepesinde ise mermi giriş yerinin çevresi tıraşlanmış ve siyah-mavi iplerle dikilmiş bir yara izi görünüyor.

Kardeşi Ayoub Oubalat “Bu fotoğrafı paylaşmak istemezdim,” diyor ve ekliyor: “Ama herkes kardeşimin nasıl öldüğünü bilsin.”

24 yaşındaki Abdessamade, yeni mezun bir sinemacıydı. 1 Ekim’de, Fas’ın güneyindeki Agadir yakınlarında, Lqliâa kasabasında düzenlenen protestolar sırasında vurularak öldürüldü. Aynı gün 2 kişi daha yaşamını yitirdi.

Yetkililer, güvenlik güçlerinin yerel karakola saldıran 'şiddet yanlısı bir grubun' üzerine ateş açtığını söylüyor. Bu aslında güvenlik güçlerinin 'standart' bir açıklaması. Zaten Ayoub’a göre de bu doğru değil: “Kardeşim oradan geçerken protestoları görünce kamerasını çıkarmış. Her zamanki gibi film çekiyordu. O barışçıl bir insandı.”

Ayoub’un söylediklerini daha da acı hale getiren bir ayrıntı var: Abdessamade ölümünden sadece iki gün önce polis olmak için başvuru yapmış.

Ayoub, “Ülkesine hizmet etmek istiyordu. Aynı zamanda yeni ekipman alabilmek için düzenli bir işe ihtiyacı vardı,” diyor.

Gen Z 212: Discord’dan sokaklara uzanan öfke

Abdessamade, ölümüyle son iki haftadır ülkeyi sarsan “Gen Z 212” protestolarının simgesi haline geldi. Ülkenin uluslararası telefon kodundan adını alan ve Z kuşağının liderlik yaptığı hareket, sağlık ve eğitimdeki yetersizlikleri, hükümetin ise milyarlarca dolar harcadığı 2030 Dünya Kupası stadyumlarını hedef alıyor.

Polis müdahaleleri sert: İlk altı gün içinde 500’den fazla kişi gözaltına alındı, bunların 36’sı çocuk. Gazeteci Salaheddine Lemaizi, “Tutuklananların çoğu şiddete karışmamıştı. Amaç gençliği sindirmek,” diyor.

Bazı gençler için 10 yıla kadar hapis cezası isteniyor.

22 yaşındaki Mustafa, altı aya kadar hapis istemiyle yargılananlardan biri: “Hayatım boyunca hükümetin şiddetini gördüm. Fiziksel değil, ama ruhsal. Hastaneye gidersin, doktor yoktur. Okullarda elli kişi aynı sınıfta okur.”

Mustafa, ikinci gün gözaltına alındığını ve 48 saat boyunca ailesini aramasına izin verilmediğini anlatıyor: “Bir arkadaşım basına konuştu, hemen tutuklandı. Ben uzaklaşmaya çalışırken sivil polis beni yakaladı. Zorla yasa dışı protestolara katıldığımıza dair belgeleri imzalattılar.”

Rap müzik ve #FreeKoulchi sloganı

Faslı rapçi Hamza Raid, sosyal medyada en çok konuşulan tutuklulardan biri. 10 milyondan fazla kez izlenen 'Kifa7i' (Mücadelem) adlı şarkısında adaletsizliği anlatan Raid, şimdi 'isyana teşvik' suçlamasıyla yargılanıyor.

Onun tutuklanması, Discord ve diğer platformlarda #FreeKoulchi (“herkesi serbest bırakın”) etiketiyle büyük bir dayanışma kampanyası başlattı.

İnsan hakları örgütleri, anayasada güvence altına alınan barışçıl gösteri hakkına dikkat çekerek hükümete çağrıda bulundu: “Gençleri değil, yolsuzluğu yargılayın.”

Bir kuşağın kararlılığı

Başbakan Aziz Akhannouch, hükümetin 'diyaloğa açık olduğunu' söylese de polisin tavrı aksini gösteriyor. Bu yüzden Gen Z 212 hareketi 18 Ekim’de yeni protestolar düzenleyeceklerini duyurdu.

Kazablanka sokaklarında eylemlere katılan 29 yaşındaki Salma, yeni kuşağın öfkesini şöyle özetliyor: “Bu kuşak korkmuyor. Gerçeklerle yüzleşiyor. Baskı onları susturmayacak.”