Türk ordusu, Lübnan'daki patlamaların ardından iletişim cihazlarının güvenliğini gözden geçiriyor

Lübnan'da 17 ve 18 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı telsiz ve çağrı cihazlarının patlatıldığı saldırıların ardından bölgede siber güvenlik endişeleri artarken, Türkiye de bu alanda önlem alınacağını açıkladı.

Reuters'a konuşan Savunma Bakanlığı yetkilisi, Lübnan'daki ölümcül patlamaların ardından, ordunun kullandığı iletişim cihazlarının güvenliğini artırma önlemlerini gözden geçirdiğini belirtti.

İngiliz haber ajansı Reuters'ın savunma bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberde, Türk ordusunun sadece yerli üretim cihazlar kullandığı ancak Ankara’nın, cihazların alımı veya üretiminde üçüncü bir tarafın yer alması durumunda ek kontrol mekanizmaları oluşturduğu ifade edildi.

İsmi açıklanmayan Türk yetkili, "Yürüttüğümüz operasyonlar, Ukrayna'da devam eden savaş ve Lübnan örneğinde olduğu gibi, her gelişme sonrasında alınan derslerle birlikte önlemler gözden geçiriliyor ve yeni tedbirler geliştiriliyor," dedi.

"Bu olay bağlamında, Savunma Bakanlığı olarak gerekli incelemeleri yapıyoruz," diye ekledi ancak daha fazla detay vermedi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan perşembe günü Anadolu Ajansı'na (AA) yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dile getirdiği gereklilik üzerine, siber güvenlik için müstakil bir teşkilat kurmanın hükümetin gündeminde olduğunu ve bu teşkilatın "çok yakında" oluşturulacağını bildirdi.

Bakan Fidan, "Şu anda (İsrail'deki) fanatik zihin, aklı selimden uzak, yok etmek üzere dizayn edilmiş bir politika uyguluyor," ifadelerini kullandı.

Lübnan'daki benzeri görülmemiş bu saldırılar, İran'ın Orta Doğu'daki en güçlü vekili olan Hizbullah’ı şaşkına çevirirken, İsrail'in 11 aydır Gazze'deki Filistinli Hamas militanlarına karşı sürdürdüğü savaşla aynı dönemde gerçekleşti. Bölgesel bir savaşa dair endişeler de bu son saldırılarla birlikte iyice arttı.

Irak Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından çarşamba günü yapılan açıklamada, elektronik ithalatlardan kaynaklanabilecek olası güvenlik ihlallerine karşı önleyici tedbirler alınacağı ve ithalatlar üzerinde yoğun güvenlik kontrolleri ile sınır kontrollerinin güçlendirileceği duyuruldu.

Ne olmuştu?

Lübnan'da Hizbullah üyelerinin kullandığı çağrı cihazlarının salı günü ülke genelinde neredeyse eş zamanlı olarak patladı.

Çarşamba günü ise ülkenin başkenti Beyrut'un güneyindeki mahallelerinde Hizbullah militanlarının kullandığı el telsizlerinin patladığı bildirildi.

Patlamalarda şu ana dek 32 kişi hayatını kaybederken, 3.250'yi aşkın kişi de yaralandı.

Lübnan Hizbullah'ı patlamalardan İsrail'i sorumlu tuttu. Hizbullah yetkilisi patlamanın örgütün iletişim ağı içersinde kullandığı çağrı cihazlarının hedef alındığı patlamanın bir İsrail "güvenlik operasyonunun" sonucu olduğunu iddia etti. İsrail ordusu ise suçlamalarla ilgili yorum yapmayı reddetti.

Eş zamanlı patlamalara çağrı cihazı pillerinin aşırı ısınmasının neden olmuş olabileceği öne sürüldü ancak uzmanlar, patlama görüntülerinin pillerin aşırı ısınmasıyla uyuşmadığını belirtti.

Bunun yerine, Tayvan'dan Budapeşte'ye kadar uzanan tedarik zincirindeki güvenlik ihlali ihtimali göz önünde bulunduruluyor.

Reuters haber ajansına konuşan üst düzey bir Lübnanlı güvenlik kaynağı, İsrail'in Mossad istihbarat teşkilatının patlamalardan aylar önce Lübnanlı Hizbullah grubu tarafından ithal edilen 5.000 çağrı cihazının içine patlayıcı yerleştirdiğini iddia ediyor.

Hizbullah üyeleri çağrı cihazlarını, İsrail'in Lübnan'daki cep telefonu ağları üzerinde yoğun gözetim yaptığına inanılan durumdan kaçınmanın bir yolu olarak görüyor. Bu nedenle örgüt içindeki iletişim için büyük ölçüde çağrı cihazları kullanılıyor.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah Şubat ayında yaptığı bir konuşmada, “Size söylüyorum, elinizdeki, eşinizin elindeki ve çocuklarınızın elindeki telefon bir ajan. Basit bir ajan da değil, ölümcül bir ajan. Belirli ve doğru bilgiler sağlayan ölümcül bir ajan. Dolayısıyla bu durumla yüzleşirken büyük bir ciddiyet gerekiyor,” diyerek uyarıda bulunmuştu.

İsrail 1996 yılında Hamas bomba uzmanı Yahya Ayyaş'ın telefonuna bomba yerleştirip öldürmesinin ardından örgütün üyeleri tarafından cep telefonu kullanımı terk edildi.

Associated Press (AP) haber ajansına konuşan bir Hizbullah görevlisi, çağrı cihazlarının grubun daha önce kullanmadığı yeni bir marka olduğunu belirtti.

Hizbullah

Türkçede "Allah'ın partisi" anlamına gelen Hizbullah, 1982'de İsrail'i Güney Lübnan'dan püskürtmek ve İsrail'i yıkmak gibi amaçlarla kuruldu.

Grubun lokomotifi, Lübnan'daki Şii Müslüman toplumunun askeri partisi Emel Hareketi'ydi.

İslam'ın Şii koluna bağlı Müslümanların katılımıyla, İran'da Ayetullah Humeyni'nin gerçekleştirdiği İslam Devrimi'nin bir benzerini Orta Doğu'da yaymak için taraftar toplamaya çalıştılar.

Hizbullah, 1982'den önce Emel Hareketi çatısı altında, bu tarihten sonra 1990'a kadar kendi kimliğiyle Lübnan İç Savaşı'nın önemli bir tarafı oldu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) ülkeden çekilmesi için bir dizi saldırıda bulundular.

1983'te ABD Büyükelçiliği'ne yapılan saldırıda 63 kişi öldü. Aynı yıl ülkedeki ABD kışlaları birden fazla defa hedef alındı ve 241 askerin hayatını kaybettiği belirtildi. 1990'da ABD, 2005'te de Suriye, Lübnan'dan çekilme kararı aldıklarını açıkladılar.

2006'da Lübnan ile İsrail arasındaki savaş, birçok Arap ülkesi tarafından Hizbullah'ın dönüm noktası olarak görüldü. Aynı yıl kabul edilen ateşkes sonrası her iki taraf da zafer ilan etse de Arap ülkeleri arasında savaş, "Hizbullah'ın kesin zaferi" olarak görüldü.

Hizbullah, 2011'de başlayan Suriye İç Savaşı'nda İran ve Rusya ile beraber Şam yönetiminin tarafı oldu. Ekim 2023'ten beri devam eden İsrail-Hamas savaşında, partinin kuruluş amacına bağlı kalınarak Hamas'tan yana saf tutuyorlar.