ABD Başkan Yardımcısı JD Vance İsrail'de: 'Gazze ateşkesi beklenenden iyi gidiyor'

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve diğer ABD'li temsilciler, İsrail ziyareti sırasında salı günü yaptıkları açıklamada, Gazze'deki kırılgan ateşkes konusunda iyimser olduklarını belirterek, ilerlemenin beklenenden daha iyi olduğunu söylediler.

Vance son günlerde şiddet olaylarının arttığına dikkat çekti ancak İsrail ile Hamas arasında 2 yıl süren savaşın ardından 10 Ekim'de başlayan ateşkesin "beklenenden daha iyi" gittiğini söyledi.

Trump yönetiminin Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff ise "Şu anda düşündüğümüz noktayı aşmış durumdayız," diye ekledi.

ABD'li yetkililer, kalıcı barış planıyla ilgili soruların devam ettiği İsrail’de bulunuyor. Bu sorunlar arasında Hamas’ın silahsızlandırılıp silahsızlandırılmayacağı, uluslararası bir güvenlik gücünün Gazze’ye ne zaman ve nasıl konuşlandırılacağı ve savaş sonrası bölgenin kim tarafından yönetileceği gibi belirsizlikler yer alıyor.

Vance, Başkan Yardımcısı olarak yaptığı ilk ziyaretin ateşkesi sürdürmek için acilen düzenlendiği izlenimini hafifletmeye çalıştı.

"Bu barışın kalıcı olacağı bir noktaya ulaşacağımızdan eminim," diyen Vance, Hamas'ın işbirliği yapmaması halinde "yok edileceği" uyarısında bulundu.

Başkan Donald Trump'ın damadı ve ateşkes anlaşmasının mimarlarından Jared Kushner ise anlaşmanın karmaşıklığına dikkat çekti: "Her iki taraf da 2 yıllık çok yoğun bir savaştan barışa geçiyor."

Vance'in perşembe gününe kadar bölgede kalması ve Başbakan Binyamin Netanyahu ve diğer İsrailli yetkililerle görüşmesi bekleniyor.

Hamas 2 rehinenin daha naaşına ulaşıldığını açıkladı

Militan grup Hamas, 2 rehinenin daha cansız bedenine ulaşıldığını ve naaşları salı akşamı İsrail'e teslim etmeyi planladığını açıkladı.

Vance, İsrail'in geri dönüşlerin yavaşlığından duyduğu hayal kırıklığı karşısında "biraz sabır" çağrısında bulundu.

"Bu rehinelerden bazıları binlerce kilo molozun altında gömülü, bazılarının nerede olduğunu kimse bilmiyor," diye ekledi.

Gazetecilerin ateşkesin sonraki adımlarına ilişkin sorularını yanıtlarken Vance, "bu işin çok zor olduğunu" söyledi ve anlayış çağrısında bulundu.

"Hem Gazzelilerin hem de İsrailli dostlarımızın bir ölçüde güvenliğe sahip olabileceği bir noktaya ulaştığımızda, Gazze'nin uzun vadeli yönetiminin ne olacağı konusunu düşüneceğiz," dedi.

"Güvenliğe, yeniden inşaya, insanlara biraz yiyecek ve ilaç vermeye odaklanalım," diye ekledi.

Yakın zamanda yaklaşık 200 ABD askerinin İsrail’e gönderilmiş olmasına rağmen, Vance, askerlerin Gazze’de konuşlandırılmayacağını vurguladı. Ancak yetkililerin, bölge için “uluslararası güvenlik gücünün nasıl olacağını” tasarlamaya başladığını söyledi.

Katılım göstermesi beklenen ülkeler arasında Türkiye ve Endonezya’yı örnek gösterdi. Konuşma yaptığı sahnede ise Ürdün, Almanya, İngiltere ve Danimarka bayrakları yer aldı.

Ateşkes pazar günü yeniden başlayan çatışmalar ve her iki tarafın da ateşkes ihlali suçlamalarıyla test edildi ancak hem İsrail hem de Hamas anlaşmaya bağlı olduklarını belirtti.

Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamaya göre, Mısır İstihbarat Teşkilatı Başkanı Tümgeneral Hasan Rashad salı günü İsrail'e giderek Netanyahu, Witkoff ve diğer yetkililerle ateşkesi görüştü.

Hamas müzakerecileri, grubun savaşın "kesin olarak sona ermesini" sağlamaya kararlı olduğunu yineledi.

Gazze'ye yardımlar artıyor

Uluslararası kuruluşlar Gazze'ye giren insani yardımı arttırdıklarını açıklarken, Hamas liderliğindeki güvenlik güçleri özel tüccarların fiyat kırmasına karşı bir baskı başlattı.

Dünya Gıda Programı (WFP) son 10 gün içinde Gazze'ye 530'dan fazla kamyon gönderdiğini ve bunun yaklaşık yarım milyon kişiyi 2 hafta boyunca beslemeye yeteceğini belirtti. Bu, savaştan önce günde 500 ila 600 olan giriş sayısının oldukça altında.

WFP ayrıca, 26 dağıtım noktasını yeniden faaliyete geçirdiğini ve mümkün olan en kısa sürede Gazze'deki önceki 145 noktaya ulaşmayı umduğunu belirtti.

Bölge sakinleri pazar günü militanların 2 İsrail askerini öldürmesi ve İsrail'in de buna karşılık olarak onlarca Filistinlinin ölümüne yol açan saldırılar düzenlemesinin ardından temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının yükseldiğini bildirdi. İsrail ayrıca, insani yardımı durdurmakla tehdit etti.

Deyr el-Belah'ın merkezindeki bir pazarda 25 kilogramlık bir paket un, ateşkesten kısa bir süre sonra yaklaşık 12 dolarken (10 euro) pazar günü 70 doların (60 euro) üzerinde bir fiyata satıldı. Salı günü ise fiyat 30 dolar (25 euro) civarındaydı.

Han Yunus sakinlerinden Mohamed al-Faqawi, tüccarları tehlikeli güvenlik durumundan faydalanmakla suçlayarak, "Bizi sömürüyorlar," dedi.

Pazartesi günü Hamas, güvenlik güçlerinin Gazze genelinde dükkanlara baskın düzenleyerek bazılarını kapattığını ve tüccarları fiyatları düşürmeye zorladığını belirtti. Hamas ayrıca, yardım kamyonlarının güvenli bir şekilde hareket etmesine izin verdi ve teslimatların yağmalanmasını engelledi.

Gazze'deki özel kamyoncular sendikasının başkanı Nahed Sheheiber, ateşkesin başlamasından bu yana yardım çalınmadığını söyledi.

Ancak Gazze'nin mali sistemi çökmüş durumda olduğu için diğer önemli zorluklar devam ediyor. Neredeyse tüm banka şubelerinin ve ATM'lerin çalışmadığı Gazze'de insanlar günlük harcamalarını karşılamak için para simsarları ağına fahiş komisyonlar ödüyor.

Salı günü Deyr el-Belah'ta onlarca kişi paralarına ulaşabilmek umuduyla Filistin Bankası'nda saatlerce kuyrukta bekledi ancak geri çevrildiler.

Kamilia Al-Ajez, "Banka açılmadan ve para olmadan fiyatların düşmüş olmasının bir önemi yok," dedi.