Sudan'da iç savaş: Toplu katliam iddialarına karşı acil ateşkes çağrıları artıyor

İngiltere, Almanya ve Ürdün Dışişleri Bakanları, Doğu Afrika Ülkesi'nin Darfur bölgesinde son zamanlarda yaşanan vahşet ve olası insan hakları ihlallerinin ortaya çıkmasının ardından Sudan'da derhal ateşkes çağrısında bulundu.

Açıklamada, iki yılı aşkın bir süredir acımasız bir iç savaşın pençesinde olan Sudan'daki durum, paramiliter bir gücün Sudan'ın batı bölgesindeki son büyük şehri ele geçirmesinin ardından "çarpıcı" ve "kıyamet gibi" olarak nitelendirildi.

Birleşmiş Milletler yetkilileri, paramiliter Hızlı Destek Güçleri'ne (RSF) bağlı savaşçıların El Faşir kentinin kontrolünü ele geçirdiği, bir hastanede 450'den fazla kişiyi öldürdüğü ve sivillere yönelik etnik hedefli cinayetler ve cinsel saldırılar gerçekleştirdiği konusunda uyarıda bulundu.

RSF hastanede insanların öldürüldüğünü inkâr ederken, El Faşir'den kaçanlar, uydu görüntüleri ve sosyal medyada dolaşan videolar, şehirde toplu katliam gibi görünen olaylara ışık tutuyor.

Bahreyn'de düzenlenen Manama Diyaloğu güvenlik zirvesinde konuşan İngiltere Dışişleri Bakanı Yvette Cooper, cumartesi günü El Faşir'de yaşanan ve medya kuruluşları ile sosyal medya platformlarında geniş yankı uyandıran olaylarla ilgili sert açıklamalarda bulundu.

Cooper, "Liderlik ve uluslararası iş birliği kombinasyonu Gazze'de nasıl ilerleme sağladıysa, şu anda Sudan'daki insani kriz ve yıkıcı çatışmayla başa çıkmakta da fena halde başarısız oluyor, zira son günlerde Darfur'dan gelen haberler gerçekten dehşet verici vahşetlere işaret ediyor," dedi.

"Toplu infazlar, açlık ve tecavüzün bir savaş silahı olarak yıkıcı bir şekilde kullanılmasıyla 21. yüzyılın en büyük insani krizinin yükünü kadınlar ve çocuklar çekiyor. Bu korkunç çatışma çok uzun süre ihmal edildi ve acılar daha da arttı."

"Silahlar susana kadar hiçbir yardım bu büyüklükteki bir krizi çözemez," diye ekledi.

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul da Cooper'ın endişelerini yineledi ve El Faşir'de uyguladığı şiddet nedeniyle doğrudan RSF'yi suçladı.

Wadephul, "Sudan kesinlikle bir kıyamet durumu," dedi.

Ürdün'ün üst düzey diplomatı Ayman Safadi ise Sudan'ın "hak ettiği ilgiyi görmediğini" söyledi. Orada insanlık dışı boyutlarda bir insani kriz yaşanıyor," dedi.

"Bunu durdurmak zorundayız," diye ekledi.

El Faşir'e yönelik saldırılar

El Faşir'e salı günü düzenlenen saldırı, Sudan Silahlı Kuvvetleri ile çatışmalar devam ederken, bölgedeki dayanaklarını güçlendirmek amacıyla 18 aydır kuşatma altında tuttukları şehrin kontrolünün ele geçiren RSF'nin rapor edilen saldırılarının bir parçasıydı.

Görgü tanıkları savaşçıların ev ev dolaşarak sivilleri öldürdüğünü ve cinsel saldırılarda bulunduğunu bildirdi. Son uydu görüntülerinde de şehrin büyük bölümünün kırmızı lekelerle kaplı olduğu görülüyor ki analistler bunun insan kanı olduğunu ve şehirde toplu katliam ve infazların gerçekleştiğinin kanıtı olduğunu söylüyor.

Sudan bu noktaya nasıl geldi?

Sudan'daki savaş Nisan 2023'te, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdülfettah El Burhan ve RSF şefi Muhammed Hamdan Dagalo arasındaki anlaşmazlıkların, birlikte yönettikleri geçici yönetim konseyinde patlak vermesinin ardından başladı.

BM rakamlarına göre savaş 40 binden fazla insanın ölümüne neden oldu, ancak yardım grupları bunun eksik bir sayım olduğunu ve gerçek sayının çok daha fazla olabileceğini söylüyor.

Savaş ayrıca 14 milyondan fazla insanı yerinden etti ve binlerce kişinin ölümüne yol açtığına inanılan salgınları körükledi. İspanya büyüklüğünde bir bölge olan Darfur'un bazı kesimlerinde ve ülkenin diğer bölgelerinde kıtlık ilan edildi.

Sudan'ın fiili devlet başkanı El Burhan, Ekim 2021'de RSF'den Dagalo ile birlikte bir darbe düzenleyerek eski bir üst düzey BM yetkilisi ve saygın bir ekonomist olan Başbakan Abdullah Hamduk liderliğindeki geçiş hükümetini devirdikten sonra iktidara geldi.

Hamduk, uzun süredir iktidarda olan Devlet Başkanı Ömer El Beşir'in yaklaşık 30 yıllık iktidarının ardından devrilmesinin ardından Kuzey Afrika ülkesini istikrara ve seçimlere götürmekle görevlendirilmişti.