Arnavutluk ve Avrupa Birliği: Ortak geleceğe doğru ortak yolculuk

Arnavutluk’ta Avrupa Birliği’ne katılım süreci sadece bir hükümet politikası ya da gündemdeki bir hedef değil; bir ulusun tanımlayıcı yolculuğudur.

AB’ye giden bu yol, neredeyse yarım yüzyıl boyunca en acımasız komünist rejim tarafından dünyadan izole edilmiş bir Avrupa ülkesinin özlemlerini ve özgürlüğünü kazandıktan sonra Avrupa değerlerine —demokrasiye, hukukun üstünlüğüne, insan haklarına, dayanışmaya ve barışa— sıkı sıkıya bağlı kalan bir halkın umudunu temsil ediyor.

Yadsınamaz bir gerçek var: 2003’teki Selanik Zirvesi’nde verilen ciddi vaatlere rağmen, Batı Balkanların AB’ye giden yolu yavaş ilerledi; vatandaşların büyük bir kısmına göre bu süreç moral bozucu ve hayal kırıklığı yaratan bir hal aldı.

2013’te Hırvatistan’ın katılımından sonra genişleme politikasının neredeyse on yıl boyunca AB gündeminde yer bulamadığı da sır değil. Neyse ki bu durum değişti.

Arnavutluk, bu sürecin her adımına kararlılıkla ve gerçekçi bir bakış açısıyla yaklaştı. Reformlara sadece teknik bir gereklilik ya da bürokratik bir kontrol listesi olarak değil; kurum kültürüne ve toplumsal davranışlara köklü biçimde yerleşmiş, dönüştürücü bir hamle olarak baktı.

Adalet sistemini baştan tanımlayan kapsamlı yargı reformuyla, kamu yönetiminde köklü kurumsal ve yasal değişimlerle, insan ve azınlık haklarını güçlendirerek, yolsuzlukla mücadelede kararlılığını artırarak ve AB’nin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası’yla tam uyum içinde hareket ederek Arnavutluk, sözle değil, eylemle Avrupa yoluna geri dönülmez bir şekilde bağlı olduğunu kanıtladı.

Bu sarsılmaz inanç ve genişleme sürecine yeniden odaklanma, müzakerelerin hızını da belirledi: Arnavutluk bir yıl içinde 28 başlık açarak dikkat çekici bir ilerleme kaydetti ve yıl sonuna kadar tüm müzakere başlıklarını açma yolunda ilerliyor.

Genişleme bir tercih değil, zorunluluktur

Genişleme politikası, AB’nin hem içe hem dışa aynı anda bakabilme, yani kendini güçlendirirken ortak hedefleri ve ilkeleri paylaşanları da kucaklayabilme yeteneğinin bir sınavıdır.

AB üyeliği bir “yardım” değil; daha önceki genişleme turları da gösterdi ki bu süreç, Avrupa’nın istikrarına, güvenliğine, inandırıcılığına ve refahına yapılan bir yatırımdır.

Jeopolitik belirsizliklerin arttığı bir dönemde, Avrupa projesini genişleme yoluyla tamamlamak artık bir seçenek değil — bir zorunluluktur. Bir zamanlar “genişleme yorgunluğu” olarak anılan duygu, yerini “genişleme özgüveni”ne bırakmalıdır.

Arnavutluk’un hedefleri nettir: 2027’ye kadar teknik müzakereleri tamamlamak ve 2030’a kadar Avrupa Birliği’ne katılmaya hazır hale gelmek.

Bu hedef iddialı görünebilir ama gerçekçi ve uygulanabilir. Arnavutluk, somut ilerlemeyi tanıyan, adil ve liyakate dayalı bir süreçten yana. Hem üye devletler hem aday ülkeler için öngörülebilirlik, açıklık ve güvenilirlik, kamuoyu desteği açısından kritik önemdedir.

Vatandaşlar somut sonuçlar ve açık faydalar gördüklerinde, Avrupa’ya olan inançları güçlenir.

Liderler, AB’nin geleceği ve genişleme konularını görüşmek üzere bir araya gelirken, Arnavutluk açık bir kalple ve net bir mesajla duruyor: Avrupa’ya katılmak bizim seçimimizdir — çünkü biz zaten onun temellerinin, tarihinin ve kimliğinin bir parçasıyız.

Bu nedenle, bizim için genişleme bir birleşmedir. Bu durum, ortak çıkarları ve değerleri paylaşan tüm ülkeleri kapsayan Avrupa projesinin tamamlanması anlamına gelir.

*Ferit Hoxha, Arnavutluk’un Avrupa Birliği nezdindeki Büyükelçisi ve Daimi Temsilcisi’dir.

*Euronews, Salı günü 14.00–17.00 CET saatleri arasında AB Genişleme Zirvesi’ni televizyon ve dijital platformlarında, YouTube dahil olmak üzere canlı yayınlayacak.