Çubarov: Ukrayna ve Tatarlar olmadan Kırım'da barış olmaz

Donald Trump'ın ABD başkanlık seçimlerini kazanması, dünya genelinde pek çok kişinin Washington'un dış politikasının, özellikle de Ukrayna'ya ilişkin politikasının nasıl olacağını merak etmesine yol açtı.

En büyük endişe, Trump'ın planının özellikle Kırım konusunda olası toprak tavizlerini içerip içermeyeceği.

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov Euronews'e verdiği demeçte, Ukrayna'nın özellikle Kırım'da toprak tavizi pahasına yapılacak herhangi bir barış anlaşmasının "saldırgana hem Ukrayna devletini hem de Kırım Tatar halkını yok etmek için bir müsamaha anlamına geleceğini, Rusya'nın bunu zayıflık olarak algılayacağını" söyledi.

ABD başkanlık seçimlerinden kısa bir süre sonra, Kırım Tatar halkının tek yetkili temsil ve yürütme organı olan Kırım Tatar Milli Meclisi, "Ukrayna'nın taviz vermesinin kabul edilemez olduğuna" dair bir bildiri yayınlamıştı.

Çubarov bu bildiriden alıntı yaparak "Kırım'ın yerli Tatar halkının vatanı ve Ukrayna devletinin ayrılmaz bir parçası olduğunu" ve ne şimdi ne de hiçbir zaman onlar adına bir karar alınamayacağını belirtti.

Meclis uzun zamandır Kırım'daki Tatarlarla ilgili tüm konularda karar verme yetkisine sahip. Genellikle etnik grubun yasama organı olarak tanımlansa da fiili bir yürütme komisyonu ya da konseyidir.

Resmi bir hükümet kurumu değil, ancak Kırım Tatar halkını Kırım hükümeti, Ukrayna hükümeti ve uluslararası kuruluşlar nezdinde temsil eden organ olarak hizmet vermekte.

Mart 2014'te Kırım'ın ilhakından sonra Moskova, KTMM'yi aşırılık yanlısı bir örgüt olarak ilan etti ve Kırım'daki faaliyetlerini yasakladı. Çubarov da kısa bir süre sonra Karadeniz yarımadasını terk etti.

2021 yılında Moskova'da kurulan bir mahkeme, 2014 yılında kitlesel ayaklanmalar düzenlemekten ve Kremlin'in ilhaka şiddetle karşı çıkan Kırım Tatarlarını tanımlamak için kullandığı ifadeyle "Rusya'nın bütünlüğünü ihlal etme" çağrıları yapmaktan suçlu olduğu iddialarını kabul ederek altı yıl hapis cezasına çarptırdı.

"Ulusumuz toprağından asla vazgeçmeyecek. Bu yüzden burada herkesin sakinleşmesi gerekiyor, barış için koşullar aramalıyız ama Ukrayna toprakları pahasına değil."

Çubarov, Ukrayna'nın Rusya tarafından işgalinin üzerinden 1000 gün geçerken Brüksel'de Euronews'e konuştu.

Moskova için 'kırmızı çizgi'

Çubarov, Ukrayna'nın müttefiklerinin 2014 yılında Kırım'ın ilhakına ve Rusya'nın Ukrayna'yı ilk işgaline verdikleri tepkiyle hata yaptıklarına inanıyor.

Bir hafta önce Avrupa Komisyonu eski başkanı Jose Manuel Durao Barroso, Euronews'e yaptığı açıklamada AB'nin Ukrayna'nın Kırım'ı geri alma konusunda başarılı olacağına dair umudunu yitirdiğini söyledi.

Bu yorumlar sorulduğunda Çubarov, Fransa'nın eski Cumhurbaşkanı François Hollande gibi o dönemde iktidarda olan bazı Avrupalı liderlerin hata yaptıklarını kabul ettiklerini söyledi.

"Dürüst olalım, Hollande, Rus saldırganlığını durdurmak için Rusya'dan başta petrol ve gaz olmak üzere tüm ithalatı durdurmamız gerektiğini söyledi."

Çubarov, "Çünkü Hollande, Rusya'nın komşularını enerji ihracatıyla öldürdüklerini söylüyordu," diye ekledi.

10 yıl sonra Kırım, Kremlin lideri Vladimir Putin'in birçok kez söylediği gibi Moskova için en büyük "kırmızı çizgi" olarak görülüyor.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ise defalarca "Ukrayna Kırım'ı özgürleştirene kadar savaş bitmez" diyerek, Kırım konusunu tartışmadan uzak tutuyor.

Rusya, ilk olarak 2014 yılında Ukrayna'nın Karadeniz kıyısındaki Kırım yarımadasını işgal etti.

Kırım'ın işgalinden kısa sonra, Donbas'ta yer alan, nüfusu etnik Rus ağırlıklı olan Luhansk ve Donetsk oblastları da Rusya'nın desteğiyle Ukrayna yönetimine savaş açtılar ve tanınmayan iki cumhuriyet kurdular. Sonrasında Rusya, Ukrayna işgali kapsamında bu iki cumhuriyeti de ilhak etti.

2022 yılının Şubat ayına gelindiğinde ise Rusya, Ukrayna'nın "Nazilerden arındırılması gerektiğini" öne sürerek ülkeye karşı geniş çaplı bir işgal başlattı ve bilhassa Ukrayna'nın doğusunda çatışmalar hala sürüyor.