Oğuz Arda Sel 16 yaşında: 'Asıl sorumlular hala dışarıda'

"Bu çocuğun adı Oğuz Arda Sel. Adını da yüzünü de iyi EZBERLE!"

Bunlar Mısra Öz'ün Çorlu Tren Kazası'nda kaybettiği oğlu Oğuz Arda için altı yıldır her gün dile getirdiği sözler.

Öz, gerek sosyal medyada gerekse meydanlarda oğlunun hayatına mal olan o felaketin üzerinden geçen günleri sayıyor.

"Bugün (10 Ocak) 2376 gün oldu. Adaleti tam sağlanamadı!"

Oğuz Arda 2018'deki faciada yaşamını yitirdiğinde henüz dokuz yaşındaydı. Yaşasaydı bu hafta 16 yaşına girmiş olacaktı. Bunun yerine bir anne, çocuğunun doğumgününde onun mezarını ziyaret etmek zorunda kaldı.

Öz, oğlunun doğum gününü X hesabından, "Tüm bunları yaşayacağımı en başından bilseydim, yine senin annen olmak isterdim. İyi ki doğdun ömrüme. İyi ki çektim nefesini içime. O günden bugüne nefesim sensin annem," ifadeleriyle kutladı.

"Yanımda dokuz, kalbimde altı yıldır büyüyorsun."

8 Temmuz 2018'de Tekirdağ'ın Çorlu ilçesinde meydana gelen tren kazası, Türkiye'nin son yıllarda yaşadığı en büyük ulaşım facialarından biri. Kapıkule-İstanbul seferini yapan yolcu treninin devrilmesi sonucu 25 kişi hayatını kaybederken, 300'den fazla kişi yaralandı. Dokuz yaşındaki Oğuz Arda Sel de trendeki çocuklardan biriydi. Babası Hakan Sel'le birlikte faciada hayatını kaybetti.

Bu facia, sadece demiryolu altyapısındaki eksiklikler ve denetim zafiyetlerini gün yüzüne çıkarmakla kalmadı; aynı zamanda kazadan sonra adalet arayışına çıkan ailelerin emsalsiz mücadelesini ve Türkiye'de hukuki mücadele vermenin zorluklarını da gözler önüne serdi.

Mısra Öz kazadan bu yana hukuki savaşını sürdürürken, aynı zamanda kamuoyunda adalet mücadelesinin en önemli sembollerinden biri haline geldi.

Tren faciasında adalet sağlandı mı?

Kazanın ardından yapılan incelemelerde, demiryolu altyapısında ciddi eksiklikler ve ihmaller tespit edildi. Rayların altındaki menfezlerin suyla dolması sonucu trenin devrildiği ortaya çıktı. Meteoroloji yetkilileri, olaydan önce bölgede ağır yağışlar konusunda uyarılarda bulunmuş olmasına rağmen gerekli önlemler alınmamıştı.

Kamuoyunun yüreğine bir nebze olsun su serpecek haber ise tam altı yıl sonra geldi. Nihayet Nisan 2024'te dört kamu görevlisi taksirle ölüme sebebiyet vermek suçundan tutuklandı ve cezaevine gönderildi. Mahkeme toplam 9 sanığa 8 yıl 4 ay ile 17 yıl 6 ay arasında hapis cezaları verdi.

Euronews Türkçe'ye konuşan Mısra Öz, "Biz bu alttı yıllık süreçte tam 26 duruşma geçirdik. Dava ilk açıldığında sadece dört alt düzey memur yargılandı. Dört yıl boyunca bu memurların ağzından çıkan 'bilmiyorum, hatırlamıyorum' sözleriyle zaman geçti. Ama üstüne gitmekten hiç vazgeçmedik," diyor.

"Ve geldiğimiz son durumda bir devlet kurumunun bölge müdürlüğü bölümünde görev alan kamu personelinin ve müdürlerinin ceza almasını sağladık. Bu davanın gelebildiği en üst nokta oldu emsal davalar içinde. Katliamın yağmurdan kaynaklı bir doğal afet değil, ihmaller zincirinden kaynaklı bir cinayet olduğunu herkes öğrendi."

'Asıl sorumlular hala dışarıda'

Öte yandan, Öz ve faciada yakınlarını kaybeden diğer aileler, adaletin halen tam olarak sağlanamadığını belirtiyor. Aileler ve avukatlar, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) üst yöneticileri ve Ulaştırma Bakanlığı'nın da yargılamaya dahil edilmesini istiyor.

Bu altı yılda ailelerin ve avukatlarının mücadelesi sonucu olay yerinde yeniden keşif işlemleri yapılmış ve yeni bilirkişi raporları alınmıştı. 2021 tarihli bilirkişi raporunda kaza bölgesinde yer alan menfezin hizmet ömrünü doldurduğuna işaret edilmiş, 2023 tarihli ek bilirkişi raporunda da TCDD asli kusurlu bulunmuştu.

Öz, "Tabii ki aşamadığımız engeller var. O da yargı sopasını eline geçirmiş ve yargının bağımsız olmasına engel teşkil eden siyaset. Bu nedenle de asıl sorumlular hala elini kolunu sallaya sallaya dışarda geziyorlar," diyor.

"Davanın ilerleyememesinin ana nedeni siyasi tarafı. Çünkü olay sadece alt düzey çalışanların ihmallerinden değil, kurumda yeterli ve donanımlı personel almayan, ihaleleri iptal eden, bütçe yetersizliğini öne sürüp doğru yatırım yapmayan üst yönetimi ve hatta ulaştırma bakanlığının sorumluluğunu yerine getirmemesinden kaynaklanıyordu."

Öz'ün bu süreçte hak savunuculuğu kimliği nedeniyle hakkında açılan kişisel davalarla da mücadele ettiği biliniyor. Bunlardan bazıları henüz sonuçlanmadı.

"Bir tanesinde de para cezası aldım. Hala dosya yargıtayda bekliyor," ifadelerini kullanan Öz, "Bu davaların hepsi susturma davası. 'Sus, konuşma, üstüne gitme bak sana ceza veririz, bedel ödetiriz' davası. Bir nevi korkutma, sindirme politikası," diye ekliyor.

'Hiç yalnız kalmadım'

Bu zorlu mücadele sürecinde Mısra Öz'ün yaşamı bambaşka bir yöne evrildi.

Hayatım her yönüyle değişti. Yaşam amacımı kaybettim en başta," diyen Öz, oğlunun davasını sıkı takip edebilmek için işinden ayrıldı ve yıllarca sadece dava dosyası takip edip, hayatını Oğuz Arda'yı ve faciada ölen diğer insanları unutturmamak için mücadeleye adadı.

"Hiç yalnız kalmadım. Belki daha ön planda oldum, belki daha çok koştum, daha çok konuştum ama zaten bunun için hayatımdaki her şeyi bir kenara koymuştum. Ama daima Çorlu aileleriyle birlikte kararlar verip, birlikte eyleme geçtik. Hala birbirimiz ile görüşüyoruz. Hala en ufak gelişmeyi bile takip ediyoruz."

Hukuki ve toplumsal savaşı öyle bir noktaya geldi ki faciadan beş yıl sonra Öz artık kamuoyunda mücadelenin sembolü haline gelmişti. Mayıs 2023'teki genel seçimlerden önce Türkiye İşçi Partisi’nden (TİP) İstanbul ikinci bölge ikinci sıra milletvekili adayı oldu.

O dönemde bu adaylığı başka canların yanmaması için adalet mücadelesi olarak niteleyen Öz, "Çok acı bir tecrübeyle ülkedeki toplumsal cinayetleri, hukuksuzluğu, siyasetin yüzünü, mücadeleyi ve dayanışmayı öğrendim," diyor.

"Benden sağlığım ve psikolojim açısından çok şey götürmüş olsa da bu hayata ve ülkeye dair çok köklü tecrübeler yaşattı. Sadece Çorlu nezdinde değil, Çorlu’dan önce yaşanan cinayetlerin de ortak paydası olduk. Aslında hak arayışı, dalga dalga büyüdü ve bizi, bizden başkalarını sardı. Adaletin olmadığı bir ülkede, cezasızlıkla daha bir çok kişinin canı yanar ve bu halka büyümeye devam eder."

'Amacım oğlumun anısını yaşatmak'

Mısra Öz bu süreçte oğlu Oğuz Arda'nın anısını yaşatmak için "Hep 9 Yaşında: Çocuğunu Yitirmiş Bir Annenin Yaşam ve Hukuk Mücadelesi" adlı bir kitap da kaleme aldı.

İki bölümden oluşan kitabın ilk kısmında Oğuz Arda'nın hayatta olduğu dokuz yılı içeren anılar yer alıyor. İkinci kısım ise Öz'ün dava sürecinde verdiği mücadeleye odaklanıyor.

Kitabın yazım sürecinin çok zor olduğunu dile getiren Öz, "Arda’yı anlatmak, onun yokluğunda varlığını yeniden yaşayıp, sonra aynı yoklukla bir daha sarsılmaktı benim için. Defalarca kez bıraktım ama sonra onu anılarıyla yaşatma fikrine tutunup yeniden başladım. Çok özledim, geriye dönebilmeyi çok istedim, çaresizlikle yüzleşip çok isyan ettim ve öfkelendim ama sonunda bitirdim," ifadelerini kullanıyor.

"Benim aklıma bunları yaşayacağım gelmezdi. Okurlar kadar sade ve normal bir hayat yaşarken, bir kitapta anlatacak kadar çok şey yaşadım."

Öz'ün "susturma davası" olarak nitelediği davalardan bir diğeri 23 Ocak'ta görülecek.