Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan CHP'ye: Turpların büyükleri heybede

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beşiktaş Belediyesi hakkındaki soruşturma üzerinden ana muhalefet Cumhuriyet Halk Partisi'ne (CHP) yüklendi ve "Onlar da çok iyi biliyorlar ki daha turpların büyükleri heybede. Telaşlarının sebebi bu," dedi.

CHP'li Beşiktaş Belediye Başkanı Rıza Akpolat, perşembe gecesi çıkarıldığı nöbetçi hakimlikçe tutuklanmıştı. Akpolat, 'suç örgütüne üye olmak', 'ihaleye fesat karıştırmak' ve 'haksız mal edinmekle' suçlanıyor. Başta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu olmak üzere partilileri ise yargılamayı 'siyasi' olarak niteliyor. Çünkü Akpolat'ın tutuklandığı davanın baş şüphelisi Aziz İhsan Aktaş devlet kurumları ve AK Partili belediyeler dahil birçok kurumdan da ihale almış bir isim.

Erdoğan bu operasyon üzerinden cuma günü CHP'ye yüklendi. AK Parti lideri, partisinin Konya il kongresinde yaptığı konuşmada, ''Yargıyı baskı altına alarak netice elde edemezsiniz. Savcıları tehdit edecek yargıya parmak sallayarak mahkemelerin görevini yapmasına engel olarak hiçbir netice elde edemezsiniz,'' dedi.

CHP lideri Özgür Özel'e seslenen Erdoğan, ''Hoşunuza gitmese de hukuk işleyecek siz de saygı göstereceksiniz. Sayın Özel, siz dahil kimsenin kanunları çiğneme hakkı yok,'' dedi.

''Korkarım birkaç yıla kadar bunların hiçbirinin sokağa çıkıp milletin yüzüne bakacak halleri kalmayacak'' diyen Erdoğan muhalefetin nefret siyaseti yürüttüğünü iddia etti.

Erdoğan, ''Esenyurt ve Beşiktaş'ı gördük ne haldeler. Milletin dertlerine sıkıntılarına beklentilerine kafa yormak yerine laf kalabalığıyla günlerini gün ediyorlar. Çünkü bunlar çalışmayı sevmiyorlar. Bunlarda vicdan olmadığı gibi kızarmasını bilen bir yüz de yok,'' dedi.

31 Mart 2019 seçimlerinde yüzde 73 ile belediye başkanı seçilen Rıza Akpolat, 31 Mart 2024 seçimlerinde ise yüzde 64 ile ikinci kez belediye başkanı seçilmişti.

Mart 2024'ten bu yana kayyum bilançosu

31 Mart 2024'te gerçekleşen yerel seçimlerden bu yana toplamda dokuz belediyeye kayyum atandı.

İlk kayyum, seçimin hemen ardından toplamda 78 belediye kazanan Halkların ve Eşitlik Demokrasi Partisi'nin (DEM Parti) yönettiği Hakkari'ye Haziran ayında yapıldı.

Ardından İstanbul'da Esenyurt Belediyesi'nin CHP'li Başkanı Ahmet Özer, 30 Ekim'de gerçekleşen operasyonla tutuklanmış ve yerine kayyum atandı

Bu kayyum kararını takiben, 4 Kasım'da DEM Partili Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyum atandı.

DEM Parti'nin Tunceli ve CHP'nin Ovacık belediye başkanları da 22 Kasım'da görevlerinden uzaklaştırılarak yerlerine kayyum atandı. Hemen ardından da Van'ın Bahçesaray Belediyesi'ne 29 Kasım'da

29 Kasım'da Van Bahçesaray Belediyesi'ne kayyum atandı.

Son olarak 13 Ocak'ta Mersin'deki Akdeniz Belediyesi'nin DEM Partili eş başkanları tutuklandı ve yerlerine kayyum atandı.

Son 10 yılda 147 belediyeye kayyum

Son 10 yıl içinde toplamda 147 belediyeye kayyum atandı. Kayyum atamalarındaki gerekçelerde ağırlıklı olarak terörle iltisak veya terör örgütlerine destek verme suçlamaları öne çıkıyor.

Türkiye’de 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL döneminde, 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yerel yönetimlerde ciddi değişiklikler meydana geldi.

15 Temmuz darbe girişimi sonrasında ilan edilen Olağanüstü Hal döneminde (OHAL) 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile hazırlanan kayyum düzenlemesi, 1988'de Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti.

Muhalefet partileri kayyum uygulamasının Anayasa'ya aykırı olduğunu savunurken, İçişleri Bakanlığı kayyum atamalarını Anayasa'nın 127'inci maddesine dayandırıyor.

"Mahalli İdareler" başlıklı Anayasa'nın 127'nci maddesi, İçişleri Bakanı'na "görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan mahalli idare organları veya bu organların üyelerini, geçici bir tedbir olarak kesin hükme kadar [görevden] uzaklaştırma" yetkisini veriyor.

Bu madde belediye başkanlarının görevden alınmasını sağlıyor ancak belediye başkanının yerine kimin atanacağına ilişkin bir düzenleme yer almıyor.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nda belediye başkanlarının görevden alınmasına ilişkin koşullar düzenleniyor.

İçişleri Bakanlığı, görevden almanın yasal dayanağı olarak bu kanunun 45. ve 47. maddelerine işaret ediyor.

"Belediye başkanlığının boşalması hâlinde yapılacaklar" 45. maddede düzenlenirken, 15 Ağustos 2016 tarihinde çıkarılan KHK ile bu maddeye bir "kayyum" fıkrası eklendi.

Eklenen fıkraya göre; İçişleri Bakanı, belediye başkanlarını terör gerekçesiyle görevden alma durumunda valileri veya kaymakamları kayyum olarak atayabiliyor.

47. maddede belirtilen görevden uzaklaştırmalara dair koşullarda ise "Görevleriyle ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan belediye organları veya bu organların üyeleri, kesin hükme kadar İçişleri Bakanı tarafından görevden uzaklaştırılabilir" deniliyor.