İsrailli bakan Ben Gvir 'ateşkes' söylemini sertleştirdi: 'Henüz çok geç değil'

Katar'ın başkenti Doha'da düzenlenen İsrail-Hamas ateşkesi ve Gazze'deki rehinelerin serbest bırakılmasını içeren anlaşma, Cuma günü İsrail güvenlik kabinesinde görüşülüp onaylanması tavsiyesinde bulundu.

İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı ve Otzma Yehudit partisinin lideri Itamar Ben Gvir, onay kararıyla aynı gün yaptığı bir açıklamada, anlaşmaya yönelik söylemini sertleştirdi.

Sosyal medya platformu X'te yayınladığı gönderide, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Likud'undaki "dindar üyelere" ve Dini Siyonizm Partisi'ne (Tzionut Datit) seslenen Ben Gvir, "Henüz çok geç değil. Bu anlaşmayı durdurabiliriz. Bana katılın," dedi.

Ben Gvir, anlaşmanın nihai onay için kabinenin tamamına sunulmasından saatler önce ateşkes karşıtı çağrıda bulundu.

İsrail medyası, Ben Gvir'in çağrısıyla bağlantılı olarak, Netanyahu'nun Likud'undan David "Dudi" Amsalem'in (İsrail Bölgesel İş Birliği Bakanı) güvenlik kabinesinde, Otzma Yehudit ve Tzionut Datit mensubu bakanlarla beraber karşı oy kullandığını iddia etti.

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, güvenlik kabinesinde alınan tavsiye kararı tebrik ederken, nihai kararın görüşüleceği kurulun da "aynı adımı atması gerektiğini" söyledi: "Tüm rehinelerin evine dönmesini sağlamalıyız."

Güvenlik kabinesine katılan isimler arasında İsrail ulusal istihbarat teşkilatı Mossad Direktörü David Barnea ve İsrail yurt içi gizli servisi Şin Bet Direktörü Ronen Bar da vardı.

Barnea ve Bar, güvenlik kabinesinden anlaşmayı onaylamalarını, aksi takdirde Gazze'de tutulan rehinelerin hayatları konusunda "garanti veremeyeceklerini" söyledi.

Onay, Hamas ve İsrail arasındaki son dakika pürüzlerinin anlaşmayı durdurabileceği endişelerine yol açan bir gecikmenin ardından geldi.

İsrail Adalet Bakanlığı, anlaşmanın ilk aşaması kapsamında serbest bırakılacak Filistinli mahkumların listesini yayınladı. Burada 95 kadın ve çocuğun da adı yer alıyordu. Aynı şekilde Hamas, 19 Ocak Pazar günü İsrail'e teslim edeceği üç rehinenin adını iletecek.

Dini Siyonizm Partisi Genel Başkanı ve İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, çarşamba günü akşam saatlerinde yaptığı bir açıklamada, Gazze'de ateşkesi ve rehinelerin serbest bırakılmasını içeren anlaşmaya karşı çıkmıştı.

Smotrich'in bu tepkisi, ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'ın sahibi olduğu sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yayınladığı bir gönderi ve ABD Başkanı Joe Biden'ın, Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken eşliğinde düzenlediği ve her ikisi de "ateşkes" temalı açıklamalardan saatler sonra geldi.

Anlaşmanın, "İsrail'in ulusal güvenliğini tehdit ettiğini" söyleyen Smotrich, "Savaşta, İsraillilerin kanı pahasına kazanılmış birçok başarı karşı tarafa itiliyor," dedi.

İsrail Başbakanı Netanyahu'ya seslenen Maliye Bakanı, "tam zafer" elde edilene kadar, işgalin "sürmesi" gerektiğini, aksi takdirde koalisyondan çekileceklerini aktardı.

"Son iki gündür Başbakan Netanyahu ile sık sık görüşüyoruz. Partimin (Tzionut Datit) ne istediğini biliyor. Top onda," ifadelerini kullandı.

Hem Smotrich hem de Ben Gvir, anlaşmanın onaylanması halinde 37. koalisyon hükümetinden partilerini çekmeyi vadediyorlar.

Smotrich, 14 Ocak Salı günü Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes anlaşmasından "felaket" diye bahsetmişti.

Otzma Yehudit ve Tzionut Datit'in koalisyondan ayrılması durumunda, İsrail'deki 37. hükümetin "devrilme" tehlikesi yaşamayacağı, parlamentodaki çoğunluktan ötürü iktidarını bir sonraki genel seçimlere (27 Ekim 2026) kadar sürdüreceği belirtiliyor.

Otzma Yehudit lideri Ben Gvir, "Geçtiğimiz yıl görüşülen ateşkes anlaşmalarına defalarca kez engel olduk," derken, Eylül 2024'te, Yeni Umut (Tikva Hadasha) partisinin koalisyona eklemlendiğini, partinin genel başkanı Gideon Saar'ın Dışişleri Bakanı olarak atandığını ve bu sebeple, olası bir ateşkese engel olmada "güçlerini yitirdiklerini" söyledi.

"Son dönemde ateşkese arka çıkan başka aktörler hükümete katıldı ve güç dengesi artık elimizde değil."

Anlaşma neleri içeriyor?

ABD Başkanı Joe Biden'ın hazırladığı ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) onaylanan üç aşamalı anlaşmanın ilk ayağında rehine-mahkum takası bulunuyor.

Altı hafta sürecek bu ilk aşamada Hamas, Gazze Şeridi'ndeki 33 rehineyi teslim edecek, İsrail tarafı da müebbet hapis cezasına çarptırılmış yüzlerce Filistinliyi gönderecek.

42 gün devam edecek bu aşama sırasında İsrail, Gazze Şeridi'nde insanların yoğun olarak yaşadığı bölgelerdeki birliklerini geri çekecek.

Evlerinden edilmiş Filistinliler, mahallelerine dönecek ve Gazze Şeridi'ne her gün 600 kamyon yardım malzemesi ulaştırılacak.

İkinci aşamadaki görüşmeler, henüz birinci aşamanın vaatleri yerine getirildiği sıra gerçekleştirilecek.

Taslağa göre Hamas, İsrail'in Gazze Şeridi'nden tam anlamıyla geri çekilmesine karşılık olarak kalan rehineleri teslim edecek. Bu yerler arasında Philadelphi ve Netzarim koridorları da bulunuyor.

Hamas, İsrail Gazze'den çekilmediği sürece rehineleri bırakmamayı, Başbakan Netanyahu da Hamas sona erene kadar savaşın devam edeceğini söylüyordu.

AP'nin haberinde, Gazze'de alternatif bir yönetim şekli benimsenmediği sürece Hamas'ın kontrolü elinde tutmaya devam edeceği öngörüsünde bulunuluyor.

Son olarak üçüncü aşamada, Hamas hayatını kaybeden rehinelerin cesetlerini İsrail'e iade edecek ve Gazze'nin yeniden inşasına başlanacak.

Arka plan

İsrail ile Gazze Şeridi'ni yöneten Hamas arasındaki çatışmalar, 7 Ekim 2023 tarihinde tekrar alevlendi.

İsrail sınırını aşıp baskın yapan Hamas militanları, düzenledikleri saldırıda çoğu sivil olmak üzere yaklaşık 1.200 kişiyi öldürdü ve 250 kadar kişiyi de rehin aldı. Bu rehinelerin yaklaşık yarısı, Kasım ayında bir hafta süren ateşkes sırasında İsrail tarafından tutulan Filistinli mahkumlarla takas edilerek serbest bırakıldı.

İsrail, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun (BMGK) derhal ateşkes ilan edilmesini öngören kararına rağmen Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırısından bu yana Gazze'ye yönelik saldırılarını ve sivil katliamlarını sürdürürken, uluslararası kınamalarla karşı karşıya kaldı.

Gazze'deki sağlık yetkililerine göre, 7 Ekim'den beri İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırılarda çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 46.000'den fazla Filistinli öldürüldü ve yaklaşık 109.700 kişi de yaralandı.