Χωρίς συμφωνία ολοκληρώθηκε η σύνοδος της Αλάσκας - Τραμπ και Πούτιν θα επιδιώξουν νέα συνάντηση

Δύο ώρες και σαράντα πέντε λεπτά διήρκησε η πολυαναμενόμενη συνάντηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν στο Άνκορατζ της Αλάσκα.

Αφού ολοκληρώθηκε το τετ-α-τετ των δύο πιο ισχυρών ανδρών του πλανήτη, Τραμπ και Πούτιν προχώρησαν σε κοινή συνέντευξη Τύπου, στην οποία αποκάλυψαν ότι δεν επετεύχθη κάποια συμφωνία, όμως άφησαν ανοικτό το ενδεχόμενο για μια νέα συνάντηση στο άμεσο μέλλον. Αυτό που προκάλεσε αίσθηση ήταν το γεγονός ότι δεν ακούστηκαν ούτε μια φορά οι λέξεις «κατάπαυση του πυρός» ή «εκεχειρία».

Τραμπ και Πούτιν απέφυγαν να δώσουν πολλές λεπτομέρειες, ωστόσο, δεν έκρυψαν ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στις συνομιλίες Μόσχας - Ουάσινγκτον. Σημειώνεται ότι οι δύο άνδρες δεν δέχθηκαν ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους μόλις ολοκλήρωσαν τις κοινές τους δηλώσεις.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, που πήρε πρώτος τον λόγο, χαρακτήρισε «εποικοδομητικές» τις διαπραγματεύσεις με τον Αμερικανό ομόλογό, σημειώνοντας ότι διεξήχθησαν σε κλίμα «αμοιβαίου σεβασμού».

«Ευχαριστώ τον πρόεδρο Τραμπ για την πρόταση να ταξιδέψω στην Αλάσκα», δήλωσε ο Πούτιν, υπενθυμίζοντας ότι οι δύο χώρες είναι γειτονικές, χωρισμένες μόνο από τον Βερίγγειο Πορθμό. Αναφέρθηκε, μάλιστα, στη «ζωντανή ρωσική ιστορία» που διατηρείται στην περιοχή, μέσα από εκκλησίες και μνημεία, και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς την αμερικανική κυβέρνηση για τη φροντίδα του ρωσικού στρατιωτικού νεκροταφείου.

Ο Ρώσος ηγέτης τόνισε ότι οι σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας «ήταν στο χειρότερο σημείο τους» και ότι η συνάντηση «είχε καθυστερήσει πολύ». Εξήρε τις «καλές απευθείας επαφές» που διατηρεί με τον Τραμπ και τις προσπάθειες της αμερικανικής κυβέρνησης για την επίλυση της κρίσης στην Ουκρανία.

«Οι Ουκρανοί είναι αδελφό έθνος και ό,τι συμβαίνει είναι βαθιά πληγή. Είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας να μπει ένα τέλος. Όμως, για μια μακροχρόνια λύση πρέπει να εξαλειφθούν οι αιτίες της σύγκρουσης», σημείωσε.

Ο Πούτιν δήλωσε ότι συμφωνεί στην ανάγκη διασφάλισης της ασφάλειας της Ουκρανίας και εξέφρασε την ελπίδα ότι η συμφωνία που επιτεύχθηκε στην Αλάσκα «θα οδηγήσει στην ειρήνη και δεν θα υπονομευθεί από την Ευρώπη».

Κλείνοντας, ο Ρώσος πρόεδρος υπογράμμισε ότι οι δύο χώρες «έχουν πολλά περιθώρια συνεργασίας στην οικονομία και το εμπόριο» και ότι οι σημερινές συμφωνίες «αποτελούν αφετηρία για την επίλυση του Ουκρανικού». Όπως πρόσθεσε, «αν ο πρόεδρος Τραμπ ήταν τότε πρόεδρος, ο πόλεμος δεν θα είχε ξεκινήσει».

Από την πλευρά του, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι η συνάντησή του με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα ήταν «εποικοδομητική», παρά τις διαφωνίες που παρέμειναν.

«Υπήρξαν ζητήματα στα οποία συμφωνήσαμε και άλλα στα οποία διαφωνήσαμε. Σήμερα σημειώσαμε σημαντική πρόοδο. Στο παρελθόν είχαμε δύσκολες συναντήσεις, τις ξεπεράσαμε και σήμερα είχαμε μια ουσιαστική συζήτηση. Ο Πούτιν έχει δει πολλά στην καριέρα του», ανέφερε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι θα ενημερώσει άμεσα τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για τα αποτελέσματα των συνομιλιών.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχει συμφωνία σήμερα», αλλά τόνισε πως «η ουσία είναι να δοθεί σύντομα τέλος στον θάνατο αθώων ανθρώπων».

Μετά τις δηλώσεις του Τραμπ, ο Πούτιν υποστήριξε ότι η επόμενη συνάντηση των δύο ηγετών θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στη Μόσχα.

H θερμή υποδοχή του Πούτιν στην παγωμένη Αλάσκα: Το κόκκινο χαλί, τα μαχητικά αεροσκάφη και η χειραψία με τον Τραμπ

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αντάλλαξαν θερμή χειραψία στην έναρξη της συνόδου κορυφής τους στην Αλάσκα, προτού περάσουν σε πολύωρες συνομιλίες που θα μπορούσαν να αναδιαμορφώσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις διμερείς σχέσεις Ουάσινγκτον–Μόσχας.

Οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στον αεροδιάδρομο της αεροπορικής βάσης Joint Base Elmendorf-Richardson, όπου είχε στηθεί ειδική εξέδρα με το σήμα “Alaska 2025”, πλαισιωμένο από μαχητικά αεροσκάφη και κόκκινα χαλιά. Στρατιωτικά αγήματα στάθηκαν σε στάση προσοχής, ενώ από πάνω πετούσαν βομβαρδιστικά B-2 και μαχητικά F-22 — τύποι αεροσκαφών που σχεδιάστηκαν για την αναχαίτιση της Ρωσίας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λίβιτ, η αρχικά προγραμματισμένη κατ’ ιδίαν συνάντηση μετατράπηκε σε διαπραγματεύσεις «τρεις με τρεις». Στο πλευρό του Τραμπ βρίσκονται ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, ενώ τον Πούτιν συνοδεύουν ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και ο σύμβουλος εξωτερικών υποθέσεων Γιούρι Ουσακόφ.

Η αλλαγή αυτή δείχνει ότι ο Λευκός Οίκος υιοθετεί πιο προσεκτική στάση σε σχέση με τη σύνοδο του 2018 στο Ελσίνκι, όταν οι δύο ηγέτες είχαν συνομιλήσει ιδιαιτέρως επί δύο ώρες, μόνο με τους διερμηνείς τους.

Η ερώτηση των δημοσιογράφων στον Πούτιν και η αντίδρασή του

Καθώς οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στην Αλάσκα, δημοσιογράφοι φώναξαν προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν: «Πρόεδρε Πούτιν, θα σταματήσετε να σκοτώνετε αμάχους;». Ο Ρώσος ηγέτης έβαλε το χέρι στο αυτί του, χωρίς να απαντήσει. Στη συνέχεια, ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Πούτιν επιβιβάστηκαν μαζί στη λιμουζίνα του Αμερικανού προέδρου, με τον Πούτιν να χαμογελά πλατιά καθώς περνούσε μπροστά από τις κάμερες.

Η φιλική τους στάση, αν και αναμενόμενη λόγω της μακροχρόνιας σχέσης τους, προκαλεί αίσθηση εν μέσω της αιματοχυσίας που συνεχίζεται στην Ουκρανία — τον μεγαλύτερο πόλεμο στην Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ουκρανοί και Ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται ότι ο Τραμπ θα επικεντρωθεί κυρίως στα αμερικανικά συμφέροντα, χωρίς να πιέσει επαρκώς για τα ουκρανικά.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι εταίροι αποκλείστηκαν από τη συνάντηση της Παρασκευής, με τον Ουκρανό πρόεδρο να απευθύνει βιντεομήνυμα εκφράζοντας την ελπίδα του για «ισχυρή θέση από τις ΗΠΑ». «Όλοι θέλουν ένα έντιμο τέλος στον πόλεμο. Η Ουκρανία είναι έτοιμη να εργαστεί όσο πιο παραγωγικά γίνεται. Ο πόλεμος συνεχίζεται επειδή δεν υπάρχουν σημάδια από τη Μόσχα ότι ετοιμάζεται να τον τερματίσει», δήλωσε.

Η σύνοδος προσφέρει στον Τραμπ την ευκαιρία να αποδείξει ότι είναι «μετρ» των διαπραγματεύσεων και της ειρήνης — έναν ρόλο που συχνά ισχυρίζεται ότι μπορεί να φέρει εις πέρας γρήγορα. Για τον Πούτιν, αποτελεί ευκαιρία να εξασφαλίσει συμφωνία που θα παγιώσει τα ρωσικά κέρδη, θα μπλοκάρει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και θα την επαναφέρει στη ρωσική σφαίρα επιρροής.

Από «κατ’ ιδίαν» σε πολυμερή συνάντηση: Η Σύνοδος Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα με αυξημένα μέτρα και ρίσκα

Η προγραμματισμένη κατ’ ιδίαν συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν μετατράπηκε, την τελευταία στιγμή, σε συζήτηση «τρεις με τρεις». Ο Αμερικανός πρόεδρος συνοδεύτηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, ενώ ο Ρώσος ηγέτης πλαισιώθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και τον σύμβουλο Γιούρι Ουσάκοφ.

Η αλλαγή δείχνει ότι ο Λευκός Οίκος ακολουθεί πιο προσεκτική γραμμή σε σχέση με το 2018 στο Ελσίνκι, όταν οι δύο άνδρες συναντήθηκαν μόνο με τους διερμηνείς τους, προκαλώντας τότε διεθνή σάλο για τις δηλώσεις του Τραμπ που φάνηκαν να αμφισβητούν τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών.

Η επιλογή του Τραμπ να φέρει τον Πούτιν σε αμερικανικό έδαφος — η Αλάσκα αγοράστηκε από τη Ρωσία το 1867 για περίπου 2 σεντς το στρέμμα — προσφέρει στον Ρώσο πρόεδρο την αναγνώριση που αναζητά μετά την απομόνωσή του λόγω της εισβολής στην Ουκρανία. Ωστόσο, ο αποκλεισμός του Βολοντίμιρ Ζελένσκι από τις συνομιλίες συνιστά πλήγμα στη δυτική αρχή «τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία» και εντείνει τον φόβο ότι μπορεί να συμφωνηθεί μια λύση που το Κίεβο δεν επιθυμεί.

Οι αποστάσεις Μόσχας και Κιέβου παραμένουν χαώδεις. Ο Πούτιν απορρίπτει προσωρινές εκεχειρίες, συνδέοντάς τες με τον τερματισμό της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας και το «πάγωμα» της ουκρανικής κινητοποίησης, όρους που η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της δεν αποδέχονται. Ο Τραμπ εκτιμά πιθανότητα αποτυχίας της συνόδου στο 25%, αλλά δεν αποκλείει νέα συνάντηση με συμμετοχή του Ζελένσκι εάν υπάρξει πρόοδος.

Στο τραπέζι βρίσκονται και δύσκολες προτάσεις, όπως η παραχώρηση εδαφών από την Ουκρανία, την οποία ο Τραμπ λέει ότι θα αποφασίσει το Κίεβο, αφήνοντας ωστόσο να εννοηθεί ότι ο Ζελένσκι πρέπει να δεχτεί συμβιβασμούς. Παράλληλα, συζητείται η πιθανότητα παροχής εγγυήσεων ασφαλείας προς την Ουκρανία από τις ΗΠΑ και ευρωπαϊκές δυνάμεις, «όχι όμως με τη μορφή του ΝΑΤΟ».

Η παρουσία του στρατηγού Άλεξους Γκρίνκεβιτς, ανώτατου διοικητή Ευρώπης του ΝΑΤΟ, στην Αλάσκα για παροχή «στρατιωτικών συμβουλών» θεωρείται θετικό μήνυμα για τους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι πιέζουν τον Τραμπ να τηρήσει σκληρή στάση έναντι του Πούτιν.

Η Αλάσκα, που απέχει λιγότερο από 5 χιλιόμετρα από τη Ρωσία στο στενότερο σημείο της, υπήρξε κρίσιμη βάση των ΗΠΑ στον Ψυχρό Πόλεμο και συνεχίζει να παίζει ρόλο στην αναχαίτιση ρωσικών αεροσκαφών που εισέρχονται τακτικά στον αμερικανικό εναέριο χώρο.