Η φετινή νικήτρια του Πούλιτζερ από την Αθήνα: «Ευχή και κατάρα η τεχνητή νοημοσύνη»

Μια από τις κορυφαίες δημοσιογράφους του κόσμου, η αμερικανίδα Σέριλ Φίλιπς, βρίσκεται στην Αθήνα ως μια από τις βασικές ομιλήτριες του Θερινού Σχολείου Υπολογιστικής Δημοσιογραφίας και Τεχνητής Νοημοσύνης που διοργανώνει στις εγκαταστάσεις του ΕΚΠΑ και της ΕΣΗΕΑ το «IQ Media Hub», παράλληλα με το 5ο Διεθνές Συνεδριο «European Data & Computational Journalism Conference».  

Αν και ειναι καθηγήτρια στο διάσημο Πανεπιστημιο του Στανφορντ, ιδρύτρια του Computational Journalism Lab και του Big Local News initiative και νικήτρια του βραβείου Πούλιτζερ για το 2025 αλλά και στο παρελθόν για δημοσιογραφικές της εργασίες, η ίδια προτιμά να αυτοπροσδιορίζεται μόνο ως δημοσιογράφος. «Μια φορά δημοσιογράφος, πάντα δημοσιογράφος» σχολίασε μιλώντας στο Euronews τόσο για την πρόσφατη βράβευσή της όσο και για το τι αυτή σηματοδοτεί για τον ρόλο της δημοσιογραφίας στο παρόν αλλά και την πορεία της δημοσιογραφίας στο μέλλον.

«Φέτος ήμουν μέρος μιας συλλογικής προσπάθειας, στην οποία συμμετείχαν εννέα  τοπικοί ειδησεογραφικοί οργανισμοί, οι New York Times και το Big Local News, το οποίο διευθύνω από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Αυτό που είναι αξιοσημείωτο για μένα είναι ότι ήμουν αρκετά τυχερή να συμμετέχω και σε μερικά άλλα Πούλιτζερ στο παρελθόν, αλλά αυτό ήταν μια πραγματική συνεργασία μεταξύ τοπικών ειδησεογραφικών γραφείων, και νομίζω ότι εκεί είναι που βλέπουμε τη δύναμη στην τοπική δημοσιογραφία. Αν μπορούμε να συνεργαστούμε για να βρούμε μοναδικές ιστορίες από ένα σύνολο πληροφοριών ή δεδομένων για τις τοπικές μας  κοινότητες, γιατί εκεί είναι που θα βρούμε αντίκτυπο. Και νομίζω ότι αυτό βράβευσε  η κριτική επιτροπή των Πούλιτζερ», σχολίασε η Σέριλ Φιλιπς.

«Χρειάζονται οι τοπικοί δημοσιογράφοι»

Σε ερώτηση αν αυτό σημαίνει ότι οι ειδησεογραφική οργανισμοί πρέπει να επενδύουν περισσότερο στους ανταποκριτές και τους ντόπιους δημοσιογράφους, σε μια εποχή που η δημοσιογραφία μεταλλάσσεται εξαιτίας της εισβολής των νέων τεχνολογιών και ιδίως το τελευταίο διαστημα της τεχνητής νοημοσύνης, η νικήτρια του φετινού βραβείου Πούλιτζερ απάντησε: «Νομίζω ότι οι τοπικές ειδήσεις είναι επιτακτική ανάγκη, είναι ζωτικής σημασίας. Και η τεχνητή νοημοσύνη είναι όπως οτιδήποτε μηχανογραφημένο, είναι μόνο τόσο καλό όσο καλές είναι οι πληροφορίες που εισάγονται. Και ενώ υπάρχουν πολλά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε, εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για καλό σκοπό, ως προς το να βρίσκεσαι σε θέση να επεξεργάζεσαι και να δημοσιεύεις πληροφορίες, αν δεν έχεις τοπικούς δημοσιογράφους, δεν θα έχεις καλές πληροφορίες».

Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη για την δημοσιογραφία; Ευχή ή κατάρα; «Και τα δύο. Νομίζω ότι είναι για το καλύτερο και για το χειρότερο. Και νομίζω ότι αυτό ισχύει για κάθε νέο εργαλείο. Μπορούμε να βρούμε καλούς τρόπους να το χρησιμοποιήσουμε και κακούς τρόπους για να το χρησιμοποιήσουμε. Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση και να διασφαλίσουμε ότι χρησιμοποιείται για καλό».

Οι προκλήσεις για τους δημοσιογράφους

Συνεπώς, ποιες ειναι οι προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσει οι δημοσιογράφοι σήμερα, στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης; «Πρώτον να διασφαλίσουν ότι διατηρούν την ανθρώπινη εμπλοκή στον βρόχο της τεχνητής νοημοσύνης, όπως λένε, γιατί αλλιώς θα χάσουμε και αυτό θα καταλήξει σε παραπληροφόρηση και πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με αυτό. Και η άλλη πρόκληση για τους δημοσιογράφους  είναι να μάθουν να χρησιμοποιούν αποτελεσματικά την τεχνητή νοημοσύνη, ώστε να μπορούν να επεκτείνουν αυτό που κάνουν και να έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο».

Οι συμβουλές για τους αναγνώστες - τηλεθεατές

Τέλος, σε ερώτηση του euronews για τις συμβουλές που θα έδινε μια δημοσιογράφος του δικού της κύρους στο κοινό στο οποίο απευθύνονται οι δημοσιογράφοι, είτε πρόκειται για αναγνώστες είτε για ακροατές ή τηλεθεατές, η Σέριλ Φίλιπς απαντά: «Νομίζω ότι οι αναγνώστες πρέπει επίσης να εξοικειωθούν με το τι μπορεί να κάνει  η τεχνητή νοημοσύνη γι' αυτούς και επίσης να είναι επιφυλακτικοί. Υπάρχει ένα ρητό στη δημοσιογραφία που λέει ότι "αν η μητέρα σου λέει ότι σε αγαπάει, θα πρέπει να το διασταυρώσεις". Και εγώ λοιπόν θα έλεγα ότι αν η τεχνητή νοημοσύνη λέει ότι κάτι είναι αληθινό, θα πρέπει να το ελέγξεις».

H Σέριλ Φίλιπς, καθηγήτρια και Ιδρύτρια του Computational Journalism Lab και του Big Local News initiative (που κατέκτησε το Βραβείο Πούλιτζερ 2025) στο Stanford University θα μοιραστεί το μεσημέρι της Τρίτης τις πολύτιμες γνώσεις της για την Επαλήθευση των Ειδήσεων στα Κοινωνικά Δίκτυα, τη Δημοσιογραφία των Δεδομένων, τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό και τα νέα Επιχειρηματικά Μοντέλα στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου Υπολογιστικής Δημοσιογραφίας και Τεχνητής Νοημοσύνης του Ευρωπαϊκού Έργου IQ Media Hub. Η συγκεκριμένη ομιλία θα είναι ανοιχτή για το σύνολο των δημοσιογράφων μελών της ΕΣΗΕΑ, προκειμένου να την παρακολουθήσει είτε δια ζώσης στην αίθουσα «Γεώργιος Καράντζας» της Ενώσεως είτε μέσω livestreaming από την πλατφόρμα YouTube στο κανάλι της «ΕΣΗΕΑ-JUADN» (12μ.-15:30).