Νεπάλ: 17 νεκροί σε διαδηλώσεις κατά της απαγόρευσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης

Τα Ηνωμένα Έθνη ζήτησαν την άμεση διεξαγωγή έρευνας σχετικά με τους 17 θανάτους σε διαδήλωση που διαλύθηκε βίαια από την αστυνομία στο Νεπάλ.

«Είμαστε σοκαρισμένοι από τους θανάτους και τους τραυματισμούς διαδηλωτών στο Νεπάλ και ζητούμε ταχεία και διαφανή έρευνα», αναφέρει η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Ραβίνα Σαμντασάνι.

Τουλάχιστον 17 άνθρωποι σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίσθηκαν κατά τη βίαιη καταστολή συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας στο Κατμαντού με αφορμή το μπλοκάρισμα ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης που εξελίχθηκαν σε μαζικές διαδηλώσεις εναντίον της κυβέρνησης του Νεπάλ.

Την προηγούμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση διέταξε τον αποκλεισμό 26 πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης – συμπεριλαμβανομένων των Facebook, YouTube, X και LinkedIn – επειδή δεν είχαν ολοκληρώσει τη διαδικασία αδειοδότησης εντός της προθεσμίας, προκαλώντας δυσφορία και οργή σε εκατομμύρια χρήστες.

Το πρωί της Δευτέρας, χιλιάδες νέοι βγήκαν στους δρόμους του Κατμαντού, ζητώντας από τις αρχές να άρουν τον αποκλεισμό των κοινωνικών δικτύων, καταγγέλλοντας παράλληλα τη διαφθορά που – όπως λένε – μαστίζει τη μικρή χώρα των Ιμαλαΐων.

Επεισόδια ξέσπασαν όταν οι δυνάμεις ασφαλείας εμπόδισαν τους διαδηλωτές να πλησιάσουν στο κοινοβούλιο και χρησιμοποίησαν κανόνια νερού, γκλομπ και δακρυγόνα για να απωθήσουν το πλήθος.

Η Διεθνής Αμνηστία ζήτησε «ανεξάρτητη και αμερόληπτη έρευνα» σχετικά με την επιχείρηση των δυνάμεων ασφαλείας, επιβεβαιώνοντας τις καταγγελίες για χρήση πραγματικών πυρών από αστυνομικούς.

Εκπρόσωπος της αστυνομίας ανέφερε μόνο «δακρυγόνα και κανόνια νερού» εναντίον των διαδηλωτών, επιβεβαίωσε τον αριθμό των νεκρών (17) και έκανε λόγο για περίπου 400 τραυματίες, συμπεριλαμβανομένων 100 αστυνομικών.

Γιατί απαγορεύτηκαν τα κοινωνικής δικτύωσης;

Η κυβέρνηση του Νεπάλ ζητούσε από τις εταιρείες να διορίσουν ένα γραφείο σύνδεσης ή σημείο στη χώρα. Έχει καταθέσει νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο που στοχεύει να διασφαλίσει ότι οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης διαχειρίζονται υπεύθυνα το περιεχόμενο.

Το νομοσχέδιο, το οποίο δεν έχει ακόμα πλήρως συζητηθεί στο κοινοβούλιο, έχει επικριθεί ευρέως ως εργαλείο λογοκρισίας και τιμωρίας όσων υψώνουν τις φωνές τους διαδικτυακά. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων το έχουν χαρακτηρίσει ως προσπάθεια της κυβέρνησης να περιορίσει την ελευθερία έκφρασης και να παραβιάσει τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών.

Κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι ήταν απαραίτητο να θεσπιστούν νόμοι για την παρακολούθηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και να διασφαλιστεί ότι τόσο οι χρήστες όσο και οι διαχειριστές θα είναι υπεύθυνοι και υπόλογοι για τις αναρτήσεις σε αυτές τις πλατφόρμες.

Οι διαδηλωτές πέρασαν τα συρματοπλέγματα και ανάγκασαν την αστυνομία να υποχωρήσει μέσα στο συγκρότημα του Κοινοβουλίου. Τελικά η αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίον των διαδηλωτών.

Η κατάσταση παρέμεινε τεταμένη και η κυβέρνηση ανακοίνωσε απαγόρευση κυκλοφορίας για τη Δευτέρα γύρω από το Κοινοβούλιο, τη γραμματεία της κυβέρνησης, την κατοικία του προέδρου και βασικά μέρη της πόλης.

«Σταματήστε την απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σταματήστε τη διαφθορά και όχι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», φώναζαν τα πλήθη έξω από το κοινοβούλιο, ανεμίζοντας τις κόκκινες και μπλε σημαίες της χώρας. Η διαμαρτυρία της Δευτέρας ονομάστηκε διαμαρτυρία της Gen Z, γενικά αναφερόμενη σε άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1995 και 2010.

Δεκάδες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούνται ευρέως στο Νεπάλ έλαβαν επανειλημμένα ειδοποιήσεις να καταχωρίσουν επίσημα τις εταιρείες στη χώρα, δήλωσε η κυβέρνηση. Όσες δεν το έπραξαν έχουν μπλοκαριστεί από την περασμένη εβδομάδα.

Το TikTok, το Viber και τρεις άλλες πλατφόρμες έχουν καταχωριστεί και λειτουργούν χωρίς διακοπή.

Το Νεπάλ το 2023 απαγόρευσε την εφαρμογή κοινής χρήσης βίντεο TikTok για διάδοση «κοινωνικής δυσαρμονίας, καλής θέλησης και διάχυσης άσεμνου υλικού». Η απαγόρευση ήρθη πέρυσι μετά από υποσχέσεις των στελεχών του TikTok να συμμορφωθούν με την εθνική νομοθεσία. Περιλαμβάνουν την απαγόρευση των πορνογραφικών ιστότοπων που ψηφίστηκε το 2018.