Θα απαγορευτούν όλες οι τουριστικές βίζες για τους Ρώσους στην ΕΕ;

Κανένας Ρώσος τουρίστας να μην μπορεί να ταξιδέψει στην Ευρώπη. Αυτό προτείνει -μεταξύ άλλων- η Κομισιόν στο πλαίσιο του 19ου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Το νέο πακέτο θα στοχεύει σε νέα οικονομικά μέτρα προκειμένου να μειωθούν τα έσοδα της Μόσχας που κατά τους Ευρωπαίους κινούν την πολεμική μηχανή. Στο σύνολό τους, οι νέες κυρώσεις θα αφορούν σε πρόσθετους περιορισμούς στις πωλήσεις ρωσικού πετρελαίου, ένταξη στη λίστα των κυρώσεων περισσότερων πλοίων του λεγόμενου "σκιώδη στόλου" που παρακάμπτουν τις κυρώσεις, αλλά και ακόμη μεγαλύτερους περιορισμούς σε τραπεζικές συναλλαγές.

Ανάμεσα στις προτάσεις ωστόσο είναι και το θέμα της απαγόρευσης των Ρώσων τουριστών. Σύμφωνα με πληροφορίες του Euronews, η πρόταση συζητήθηκε με τους πρέσβεις των 27 κρατών-μελών σε εμπιστευτικές συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν το περασμένο Σαββατοκύριακο με την Επιτροπή.

Η αναφορά αναμένεται να συμπεριλαμβάνεται στις επίσημες προτάσεις που θα παρουσιαστούν στις αρχές αυτής της εβδομάδας προς έγκριση από τα κράτη-μέλη.

Δύο στρατόπεδα ανάμεσα στους 27

Υπάρχουν δύο στρατόπεδα ανάμεσα στους 27. Από τη μία είναι εκείνες οι χώρες που λένε ότι οι Ρώσοι που καταφέρνουν παρά τις κυρώσεις να έρχονται στην Ευρώπη είναι εκείνοι που «βολεύονται και βολεύουν» το σύστημα Πούτιν.

Κάποιες άλλες, πιο ψύχραιμες πρωτεύουσες πάντως σημείωσαν ότι αν οι γέφυρες κοπούν συλλήβδην με τον ρωσικό λαό, αυτό είναι προς το συμφέρον του ρωσικού καθεστώτος.

Η Κομισιόν και η Ύπατη Εκπρόσωπος Κάγια Κάλλας στηρίζουν την πρόταση, επικαλούμενες τις αυξημένες αφίξεις Ρώσων τουριστών σε χώρες της ΕΕ. Προτείνουν επίσης και την απαγόρευση της ελεύθερης κίνησης των Ρώσων διπλωματών που μέχρι στιγμής απολαμβάνουν απόλυτη ελευθερία κίνησης

Κατά τις συζητήσεις πάντως, κάποιες χώρες είπαν ότι θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο, αλλά υπό πολλές εξαιρέσεις. Ήδη υπάρχουν κάποιες ιδέες που αφορούν για παράδειγμα τα μέλη της ρωσικής αντιπολίτευσης, αλλά και ίσως κάποια μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Αυξημένες οι αφίξεις Ρώσων τουριστών σε χώρες της ΕΕ

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2024, εκδόθηκαν συνολικά 552.630 βίζες Σένγκεν σε Ρώσους υπηκόους, αύξηση 9% από το 2023, με την Ιταλία (152.254), τη Γαλλία (123.890) και την Ισπανία (111.537) να εκδίδουν τις περισσότερες βίζες παρά τις συνεχιζόμενες κυρώσεις της ΕΕ και τις ανησυχίες για την ασφάλεια που σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Στην Ελλάδα, το πικ των αφίξεων καταγράφηκε το 2013 με 1,3 εκ. τουρίστες, αλλά μετά κατέγραψε πτωτική τάση, η οποία περιόρισε τις επισκέψεις σε 36-37.000 τα τελευταία χρόνια.

Στην Κύπρο, τα στοιχεία πριν από το 2022 δείχνουν ότι οι ρωσικές αφίξεις αποτελούσαν σημαντικό μέρος της τουριστικής κίνησης, συμβάλλοντας σε 780.000 αφίξεις το 2019 και αποτελώντας το 72,8% της τουριστικής δραστηριότητας εκτός ΕΕ το 2015. Το 2025, ένα άρθρο της Telegraph ανέφερε ότι οι κρατήσεις από Ρώσους μέσω πλατφορμών συνεργατικής οικονομίας στην Κύπρο μειώθηκαν κατά 36% μεταξύ 2023 και 2024, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat.

Επομένως για Ελλάδα και Κύπρο το θέμα σίγουρα δεν είναι οικονομικό, όπως για τις μεγαλύτερες χώρες που μπορεί να «σκοτώσουν» τελικά την ιδέα. «Σε κάθε περίπτωση, κάθε πακέτο κρίνεται ως σύνολο και κάθε χώρα επιλέγει τις μάχες που θέλει να δώσει», ανέφερε πηγή των Βρυξελλών.

Ιδέα του Ουκρανού προέδρου

Η ιδέα δεν είναι τόσο καινούρια. Είναι κάτι που είχε ζητήσει καταρχάς ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι σε συνέντευξή του στις αρχές Αυγούστου, λέγοντας ότι οι Ρώσοι πρέπει «να ζουν στον δικό τους κόσμο μέχρι να αλλάξουν τη φιλοσοφία τους». 

Την ιδέα έσπευσε να υιοθετήσει σε δηλώσεις του ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών. Ήδη, η χώρα του έχει σταματήσει την έκδοση βίζας για τους απλούς Ρώσους στις 25 Φεβρουαρίου, μια μέρα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. 

Και ο υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας εισηγήθηκε ένα σχέδιο για τον περιορισμό της τουριστικής βίζας για τους Ρώσους. Στον ίδιο τόνο κινείται και η Εσθονία, από την οποία κατάγεται και η Ύπατη Εκπρόσωπος.