Λευκορωσία: Αγνοείται ο ηγέτης της αντιπολίτευσης που αρνήθηκε την εξορία

Στο πλαίσιο συμφωνίας με τη διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες ήραν ορισμένες κυρώσεις σε βάρος της εθνικής αεροπορικής εταιρείας της Λευκορωσίας Belavia, το Μινσκ απελευθέρωσε 52 αντιφρονούντες κρατούμενους την περασμένη Πέμπτη.

Μεταξύ αυτών ήταν 14 ξένοι υπήκοοι από την Πολωνία, τη Λιθουανία, τη Λετονία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Όμως ο Μικολάι Στάτκεβιτς, εξέχουσα μορφή της αντιπολίτευσης, που ήταν στη λίστα των απελευθερωθέντων κρατουμένων, αγνοείται.

Οι αποφυλακισθέντες Λευκορώσοι αντιφρονούντες, μεταξύ των οποίων πολιτικοί, δημοσιογράφοι και ανεξάρτητοι συνδικαλιστές, φιλοξενήθηκαν σε καταφύγια στη λιθουανική πρωτεύουσα μετά την άφιξή τους. Πολλοί μένουν συγγενών, δήλωσαν στο Euronews Λευκορώσοι ακτιβιστές που βρίσκονται εξόριστοι στη Λιθουανία.

Οι ίδιοι επιβεβαιώνουν στο euronews ότι ο 69χρονος Μικολάι Στάτκεβιτς βγήκε από το λεωφορείο που μετέφερε τους αποφυλακισθέντες ενώ αυτό διέσχιζε την ουδέτερη ζώνη στα σύνορα Λευκορωσίας - Λιθουανίας, αρνούμενος να αναγκαστεί να εξοριστεί από την πατρίδα του.

Πλάνα από κάμερα ασφαλείας που έδωσε στη δημοσιότητα η εφημερίδα της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Nasha Niva, τον εμφανίζουν με τη στολή της φυλακής, να κάθεται στην ουδέτερη ζώνη.

Λίγες ώρες αργότερα, επέστρεψε στο έδαφος της Λευκορωσίας συνοδευόμενος από αρκετούς Λευκορώσους στρατιώτες, χωρίς να φαίνεται ότι έχει συλληφθεί, σύμφωνα με την λιθουανική συνοριοφυλακή.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Λιθουανίας επιβεβαίωσε επίσης ότι ο Στάτκεβιτς επέλεξε να παραμείνει στη Λευκορωσία.

"Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι υπάρχει ένα άτομο που θέλησε να παραμείνει. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο έδαφος της Λευκορωσίας, δεν βρίσκεται στο έδαφος της Λιθουανίας", επιβεβαίωσε εκπρόσωπος του υπουργού Εξωτερικών Kęstutis Budrys.

Ο Denis Kuchynski, σύμβουλος της ηγέτιδας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβιατλάνα Τσιχανούσκαγια, επιβεβαίωσε επίσης στο ανεξάρτητο ρωσικό πρακτορείο Dozhd ότι ο εν λόγω άνδρας ήταν πράγματι ο Στάτκεβιτς.

Η σύζυγος του 69χρονου πολιτικού, Μαρίνα, αρνήθηκε να σχολιάσει το περιστατικό, αλλά ανέφερε σε πηγές που μίλησαν στο Euronews ότι ο σύζυγός της δεν είχε επιστρέψει στο σπίτι και δεν υπήρχαν πληροφορίες σχετικά με το πού βρίσκεται.

Ο Στάτκεβιτς, πρώην πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Λευκορωσίας, Narodnaya Gramada, διεκδίκησε την προεδρία το 2010 εναντίον του προέδρου της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο.

Κρατήθηκε επανειλημμένα και αφέθηκε ελεύθερος τα επόμενα χρόνια, πριν του απαγγελθούν εκ νέου κατηγορίες για "οργάνωση μαζικών ταραχών" και του επιβληθεί ποινή φυλάκισης 14 ετών το 2021.

Η ηγετική φυσιογνωμία του Στάτκεβιτς "θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στο μέλλον", δήλωσε στο Euronews ένας Λευκορώσος ακτιβιστής που ζει εξόριστος στο Βίλνιους.

Το Euronews μίλησε με τον αντιφρονούντα και τη σύζυγό του στο σπίτι τους στο Μινσκ το 2018, λίγες μόνο ημέρες πριν συλληφθεί. Εκείνη την εποχή, ο Στάτκεβιτς είχε ήδη περάσει συνολικά 8 χρόνια στη φυλακή, ωστόσο ήταν αποφασισμένος να συνεχίσει τον πολιτικό του αγώνα ενάντια στο καθεστώς Λουκασένκο.

"Δεν είμαστε μια ελεύθερη χώρα. Οι άνθρωποι δεν έχουν καμία επιρροή στην εξουσία. Υπάρχουν ακόμη πολιτικοί κρατούμενοι και βασανίζονται. Αυτή η χώρα πνίγει τους ανθρώπους, είναι δύσκολο να αναπνεύσεις εδώ. Ο φόβος κυριαρχεί εδώ συνεχώς", δήλωσε τότε στο Euronews.

"Αν κανείς δεν μιλάει για την ελευθερία στη χώρα, αν κανείς δεν παλεύει γι' αυτήν, τότε οι άνθρωποι ξεχνούν ότι η ελευθερία υπάρχει. Η κοινωνία αποσυντίθεται και η χώρα γίνεται εύκολη λεία για κάθε εξωτερική δύναμη. Τώρα, ο Λουκασένκο υποστηρίζεται από τον Πούτιν και ο Πούτιν είναι πολύ πιο δημοφιλής από τον Λουκασένκο στη Λευκορωσία. Αυτό καθιστά την πιθανή προσάρτηση της Λευκορωσίας πολύ εύκολη και ελκυστική για τον Πούτιν".

Συνέντευξη Τύπου με τους αποφυλακισθέντες κρατούμενους παραχώρησε την Παρασκευή στο Βίλνιους η εξόριστη Λευκορωσίδα ηγέτιδα της αντιπολίτευσης Σβιατλάνα Τσιχανούσκαγια. Μεταξύ αυτών ήταν και ο πρώην γενικός γραμματέας του κόμματος Narodnaya Gramada, Sergei Sparysh, ο οποίος δήλωσε ότι είχε συναντηθεί για λίγο με τον Στάτκεβιτς πριν από την απελευθέρωσή τους στη "φυλακή της KGB" -όπως εξακολουθεί να αποκαλείται στη Λευκορωσία- στην οποία κρατούνταν.

Τόνισε ότι ο Στάτκεβιτς είχε ακμαίο ηθικό, παρά το γεγονός ότι πέρασε 2 χρόνια και 7 μήνες σε απομόνωση και ήταν σε κακή κατάσταση υγείας.

"Δεν μπορεί να υπάρξει ένα έθνος στο οποίο δεν υπάρχει ηγέτης που να βρίσκεται στο έδαφος αυτής της χώρας. Ο Νέλσον Μαντέλα δεν θα μπορούσε να είναι ο ηγέτης του (νοτιο)αφρικανικού λαού ενώ βρίσκεται κάπου στην εξορία. Ως εκ τούτου, ο Νικολάι Στάτκεβιτς παρέμεινε στη Λευκορωσία", δήλωσε.

Από την πλευρά της, η Σβιαλάνα Τσιχανούσκαγια απηύθυνε έκκληση στην αμερικανική κυβέρνηση να διευκρινίσει την κατάσταση του Στάτκεβιτς. "Χαιρόμαστε που βλέπουμε τους ανθρώπους ελεύθερους. Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς - αυτό που συνέβη χθες δεν ήταν πραγματική ελευθερία, ήταν αναγκαστική απέλαση", δήλωσε κατά την έναρξη της συνέντευξης Τύπου.

"Ανησυχούμε πολύ για την τύχη του Μικολάι Στάτκεβιτς, ο οποίος αρνήθηκε να φύγει από τη Λευκορωσία - κάτι που ήταν δικαίωμά του - και τώρα η τύχη του είναι άγνωστη". Πρόσθεσε ότι "όλοι όσοι απελευθερώνονται πρέπει να έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν να μείνουν ή να φύγουν".

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, πολλοί ακόμη πολιτικοί ακτιβιστές και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξακολουθούν να κρατούνται στις φυλακές της Λευκορωσίας.

"Ο πρόεδρος Τραμπ έθεσε τον στόχο: και οι 1.300 πρέπει να απελευθερωθούν. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με την αμερικανική κυβέρνηση και τους συμμάχους μας στην Ευρώπη για να διασφαλίσουμε ότι οι απελευθερώσεις θα συνεχιστούν", κατέληξε η ηγέτιδα της λευκορωσικής αντιπολίτευσης.