Ολλανδία - Βουλευτικές εκλογές: Σημαντική πτώση για την ακροδεξιά του Γκερτ Βίλντερς

Σημαντικές απώλειες κατέγραψε το αντι-ισλαμικό Κόμμα της Ελευθερίας (PVV) στις βουλευτικές εκλογές στην Ολλανδία.

Σύμφωνα με τις τελευταίες προβολές του τελικού αποτελέσματος, η ακροδεξιά του Γκερτ Βίλντερς, που είχε σαρώσει στις κάλπες του 2023, χάνει τουλάχιστον 11 έδρες και πλέον καταλαμβάνει μόλις 26 στο νέο κοινοβούλιο, όσες και το κεντρώο, φιλελεύθερο D66 που αποτέλεσε την μεγάλη έκπληξη της εκλογικής βραδιάς.

Τα δύο κόμματα δίνουν μάχη ψήφο με ψήφο για την πρώτη θέση, η οποία τυπικά δίνει την πρωτοβουλία για τον σχηματισμό της κυβέρνησης.

Ωστόσο με όλα τα μεγάλα κόμματα να έχουν αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας με την ακροδεξιά, ο Γκερτ Βίλντερς, μετά το πολιτικό αδιέξοδο που προκάλεσε με την αποχώρησή του απο την προηγούμενη κυβέρνηση μετά από διαμάχη για το άσυλο και τη μετανάστευση, φαίνεται ότι μένει χωρίς ρόλο στις επερχόμενες διερευνητικές.

Αντίθετα ανοίγει ο δρόμος για τον μεγάλο νικητή της βραδιάς, τον 38χρονο επικεφαλής του D66, Ρομπ Γέτεν.

Επευφυμίες και φωνές «Ναι, μπορούμε», ξέσπασαν κατά τον εορτασμό του D66 για τα αποτελέσματα το βράδυ των εκλογών, ενώ το πλήθος κουνούσε ολλανδικές σημαίες. «Δείξαμε, όχι μόνο στην Ολλανδία, αλλά και στον κόσμο, ότι είναι δυνατό να ηττηθούν λαϊκιστικές και ακροδεξιές κινήσεις», είπε στο πλήθος ο Ρομπ Γέτεν, ο επικεφαλής του D66.

«Εκατομμύρια Ολλανδοί γύρισαν σήμερα μια σελίδα και αποχαιρέτησαν τις πολιτικές του αρνητισμού, του μίσους, του ατέλειωτου 'Όχι, δεν μπορούμε'».

Οι συντηρητικοι φιλελεύθεροι (VVD) και οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) που ακολουθούν και εξασφαλίζουν σημαντικό αριθμό εδρών αναμένεται να έχουν ρόλο ρυθμιστή. Ρόλο διεκδικεί και η κεντροαριστερή συμμαχία των Εργατικών /Πράσινων (GL-PvdA), υπό τον πρώην αντιπρόεδρο της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς, ο οποίος πάντως παραιτήθηκε μετά την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων.

Μέχρι τα ξημερώματα της Πέμπτης, η διαφορά στις ψήφους ήταν 1.195 ψήφοι, υπέρ του D66. Αλλά το μεσημέρι η διαφορά άλλαξε υπέρ του PVV, που προηγείται με 2.341 ψήφους στην επικράτεια.

Για τον Βίλντερς, το αποτέλεσμα σηματοδότησε σημαντική πτώση από τις 37 έδρες που το αντιμεταναστευτικό VVP είχε κερδίσει το 2023 στις προηγούμενες εκλογές.

Οι ολλανδικές εκλογές θεωρούνταν τεστ για το αν η άκρα δεξιά έχει επεκτείνει την εμβέλειά της ή αν η δύναμή της έχει κορυφωθεί σε τμήματα της Ευρώπης. Το αποτέλεσμα μπορεί να δείχνει ότι η γοητεία της έχει όρια, σημειώνει το Ρόιτερς.

Ο Βίλντερς είχε παραδεχτεί νωρίτερα ότι το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που ήθελε, αλλά είπε ότι είχε πετύχει το δεύτερο καλύτερο αποτέλεσμα στην ιστορία του.

Τα σενάρια της επόμενης ημέρας

Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, οι δημοσκοπήσεις έδιναν στο D66 του Γέτεν μόλις 12 έδρες, αλλά ο φωτογενής, 38χρονος ηγέτης των φιλελεύθερων εκμεταλλεύτηκε τις επιτυχημένες εμφανίσεις του σε μια σειρά από τηλεοπτικά ντιμπέιτ και συνεντεύξεις.

Το γεγονός ότι συμμετείχε επίσης σε ένα τηλεοπτικό κουίζ με τίτλο The Smartest Person τις εβδομάδες που προηγήθηκαν της ψηφοφορίας, ενίσχυσε το δημόσιο προφίλ του.

Στην τελική ευθεία της προεκλογικής εκστρατείας, το D66 σημείωσε ξαφνικό άλμα στις δημοσκοπήσεις, φτάνοντας στην κορυφή λίγες ημέρες πριν από την ημέρα των εκλογών, αφού είχε μείνει πίσω από το PVV, το GL-PvdA και το CDA στις αρχικές προβλέψεις.

Το αποτέλεσμα σηματοδοτεί μια σημαντική επιστροφή για το D66, το οποίο υπέστη μεγάλες απώλειες όταν έλαβε μόνο εννέα έδρες το 2023, από 24 το 2021.

Το GL-PvdA, του οποίου ηγείται ο πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς, διατήρησε σταθερή θέση στις δημοσκοπήσεις και δεν έχει αποκλίνει πολύ από τα αποτελέσματα του 2023, όταν το κόμμα έλαβε 25 έδρες.

Ο νεοεισερχόμενος Χένρι Μπόντενμπαλ, ηγέτης του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος CDA, έχει γίνει δημοφιλής υποψήφιος για την πρωθυπουργία, καθώς θεωρείται μια πιο μετριοπαθής γέφυρα μεταξύ της αριστεράς και της δεξιάς. Το κόμμα του εκτιμάται ότι θα λάβει 19 έδρες. Η ατζέντα του για "αξιοπρέπεια και σεβασμό" και "επιστροφή στη δουλειά" - αναφερόμενος στην ακινησία μετά την κατάρρευση της προηγούμενης κυβέρνησης τον Ιούνιο - φάνηκε να βρίσκει απήχηση στους ψηφοφόρους.

Ο ηγέτης του PVV Βίλντερς έκανε και πάλι σκληρή εκστρατεία για τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευση. Το πολυσυζητημένο ζήτημα οδήγησε επίσης στην κατάρρευση της απερχόμενης κυβέρνησης, όταν ο Βίλντερς και το κόμμα του εγκατέλειψαν τον τετρακομματικό συνασπισμό.

Οι εσωτερικές διαμάχες μεταξύ των κομμάτων του τελευταίου συνασπισμού οδήγησαν σε επικρίσεις ότι η Ολλανδία, η οποία επί μακρόν αποτελούσε εξέχουσα φωνή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν μπορούσε να αποτελέσει ισχυρή φωνή, όπως είχε κάνει υπό τον Μαρκ Ρούτε, ο οποίος είναι τώρα γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.

Το D66, το GL-PvdA και το CDA PVV απέκλεισαν το ενδεχόμενο να κυβερνήσουν με την ακροδεξιά, υποστηρίζοντας ότι η απόφασή του να τορπιλίσει τον προηγούμενο συνασπισμό απέδειξε ότι ο Βίλντερς είναι αναξιόπιστος εταίρος.

Ο Βίλντερς απορρίπτει τα επιχειρήματα ότι απέτυχε να υλοποιήσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις για το 2023 παρά το γεγονός ότι είναι το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο, κατηγορώντας τα άλλα κόμματα ότι εμπόδισαν τα σχέδιά του.