Κλιμάκωση των ΗΠΑ στον Ειρηνικό και πλήρης αποκλεισμός της Βενεζουέλας

Ο αμερικανικός στρατός έπληξε δύο πλοία στον ανατολικό Ειρηνικό την Πέμπτη, σκοτώνοντας πέντε ανθρώπους, καθώς η Ουάσινγκτον κλιμακώνει την πολύμηνη εκστρατεία της κατά φερόμενων επιχειρήσεων διακίνησης ναρκωτικών.

Η Νότια Διοίκηση των ΗΠΑ ανέφερε ότι τέσσερις «άνδρες ναρκοτρομοκράτες» σκοτώθηκαν στο πρώτο πλοίο και ένας στο δεύτερο. Κανένα μέλος των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων δεν τραυματίστηκε στις επιχειρήσεις, τις οποίες διέταξε ο υπουργός Άμυνας Πίτερ Χέσγκεθ, στο πλαίσιο της Επιχείρησης Southern Spear.

Τα πλήγματα ανέβασαν τον συνολικό αριθμό των νεκρών σε 104 ανθρώπους σε 28 επιχειρήσεις από τον Σεπτέμβριο, όταν η κυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ άρχισε να στοχοποιεί πλοία τα οποία, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, λειτουργούν από οργανώσεις που έχουν χαρακτηριστεί τρομοκρατικές.

Το Πεντάγωνο υποστηρίζει ότι τα σκάφη κινούνται σε γνωστές διαδρομές διακίνησης ναρκωτικών, ωστόσο δεν έχει παρουσιάσει δημόσια αποδεικτικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τις αποφάσεις για κάθε μεμονωμένο πλήγμα.

Η εκστρατεία έχει προκαλέσει έντονο έλεγχο από νομοθέτες και νομικούς εμπειρογνώμονες, οι οποίοι αμφισβητούν κατά πόσο οι επιχειρήσεις συμμορφώνονται με το αμερικανικό και το διεθνές δίκαιο.

Ορισμένοι επικριτές υποστηρίζουν ότι η χρήση φονικής βίας σε διεθνή ύδατα χωρίς τη δέουσα διαδικασία ισοδυναμεί με εξωδικαστικές εκτελέσεις.

«Η μεγαλύτερη αρμάδα που έχει υπάρξει ποτέ»

Τα τελευταία πλήγματα συνέπεσαν με την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ, την Τρίτη, για «ολικό και πλήρη αποκλεισμό» όλων των πετρελαιοφόρων που τελούν υπό κυρώσεις και εισέρχονται ή εξέρχονται από τη Βενεζουέλα, κλιμακώνοντας δραματικά την οικονομική πίεση προς την κυβέρνηση του προέδρου Νικολάς Μαδούρο.

Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι η Βενεζουέλα είναι «πλήρως περικυκλωμένη από τη μεγαλύτερη αρμάδα που έχει συγκροτηθεί ποτέ στην ιστορία της Νότιας Αμερικής» και απαίτησε η χώρα να επιστρέψει «όλο το πετρέλαιο, τη γη και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία που μας έκλεψαν στο παρελθόν».

Ο αποκλεισμός ακολουθεί την κατάσχεση, την περασμένη εβδομάδα, του πετρελαιοφόρου Σκίπερ, το οποίο μετέφερε αργό πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα και το οποίο η Ουάσινγκτον κατηγόρησε ότι πραγματοποιούσε κατ’ επανάληψη παράνομες μεταφορές.

Οι αμερικανικές δυνάμεις οδήγησαν το πλοίο στο Τέξας, με τον Τραμπ να δηλώνει ότι η κυβέρνηση θα κρατήσει το πετρέλαιο.

Την Πέμπτη, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις σε 29 πλοία και στις εταιρείες διαχείρισής τους, κατηγορώντας τα ότι βοήθησαν το Ιράν να εξάγει πετρέλαιο μέσω παραπλανητικών ναυτιλιακών πρακτικών.

Η ενέργεια στόχευσε αυτό που η Ουάσινγκτον αποκαλεί «σκιώδη στόλο» του Ιράν – έναν στόλο παλαιών δεξαμενόπλοιων που παρακάμπτουν τις διεθνείς κυρώσεις, παρόμοιο με αυτόν που χρησιμοποιεί η Ρωσία, σύμμαχος της Τεχεράνης, για να παρακάμψει τα εμπάργκο μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία στις αρχές του 2022.

Ο Μαδούρο καταγγέλλει «διπλωματία της βαρβαρότητας»

Ο Νικολάς Μαδούρο είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, προκειμένου να προειδοποιήσει για την «κλιμάκωση των απειλών» κατά της Βενεζουέλας και τις επιπτώσεις τους στην περιφερειακή ειρήνη, σύμφωνα με την κυβέρνηση της χώρας.

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, ο Μαδούρο κατήγγειλε τις πρόσφατες δηλώσεις του Τραμπ, σύμφωνα με τις οποίες το πετρέλαιο, οι φυσικοί πόροι και το έδαφος της Βενεζουέλας του ανήκουν, χαρακτηρίζοντάς τες «ανοιχτά αποικιοκρατικές».

Περιέγραψε τις ενέργειες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης του πετρελαιοφόρου, ως «σύγχρονη πειρατεία» και μέρος μιας «διπλωματίας της βαρβαρότητας».

Ο Γκουτέρες επαναβεβαίωσε τη δέσμευσή του στο διεθνές δίκαιο και στον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, εξέφρασε αλληλεγγύη προς τον λαό της Βενεζουέλας και υπογράμμισε την ανάγκη αποτροπής περαιτέρω κλιμάκωσης.

Τόνισε ότι μια ένοπλη σύγκρουση στην περιοχή θα ήταν αδικαιολόγητη και θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες για τη σταθερότητα της Λατινικής Αμερικής.

Η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Βενεζουέλας PDVSA επέμεινε ότι οι δραστηριότητές της συνεχίζονται κανονικά παρά την πίεση των ΗΠΑ, δηλώνοντας ότι «τα πετρελαιοφόρα που συνδέονται με τις επιχειρήσεις της PDVSA συνεχίζουν να πλέουν με πλήρη ασφάλεια».

Η στρατιωτική ενίσχυση των ΗΠΑ στην Καραϊβική περιλαμβάνει το αεροπλανοφόρο Τζέραλντ Ρ. Φορντ και πολλαπλά πολεμικά πλοία, τα οποία πραγματοποιούν επιχειρήσεις που η κυβέρνηση χαρακτηρίζει ως αντιναρκωτικές.

Ο Τραμπ έχει χαρακτηρίσει την κυβέρνηση της Βενεζουέλας «ξένη τρομοκρατική οργάνωση» και κατηγορεί τον Μαδούρο ότι χρησιμοποιεί τα έσοδα από το πετρέλαιο για τη χρηματοδότηση διακίνησης ναρκωτικών, εμπορίας ανθρώπων και τρομοκρατίας. Ο Μαδούρο αρνείται τις κατηγορίες και κατηγορεί την Ουάσινγκτον ότι επιδιώκει αλλαγή καθεστώτος.

Η Βενεζουέλα τελεί υπό αμερικανικές πετρελαϊκές κυρώσεις από το 2019, γεγονός που την έχει αναγκάσει να πουλά το αργό της σε μειωμένες τιμές, κυρίως σε ασιατικούς αγοραστές. Η χώρα παράγει περίπου ένα εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως, έναντι άνω των τριών εκατομμυρίων στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Τι είναι η Επιχείρηση Southern Spear

Η εκστρατεία πλήγματος πλοίων ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου, όταν αμερικανικές δυνάμεις επιτέθηκαν σε σκάφος στην Καραϊβική, σκοτώνοντας 11 ανθρώπους. Ο Τραμπ ανακοίνωσε την επιχείρηση την επόμενη ημέρα, ισχυριζόμενος ότι το σκάφος μετέφερε ναρκωτικά με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η κυβέρνηση ενημέρωσε επίσημα το Κογκρέσο την 1η Οκτωβρίου ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε «μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση» με καρτέλ ναρκωτικών, χαρακτηρίζοντας τους νεκρούς ως «παράνομους μαχητές».

Η ενημέρωση επικαλέστηκε απόρρητη γνωμοδότηση του υπουργείου Δικαιοσύνης, η οποία επιτρέπει φονικά πλήγματα χωρίς δικαστικό έλεγχο.

Επικριτές, μεταξύ των οποίων Δημοκρατικοί βουλευτές και νομικοί εμπειρογνώμονες, έχουν αμφισβητήσει τη νομική βάση της εκστρατείας, ιδίως μετά από αναφορές ότι το πρώτο πλήγμα περιλάμβανε δεύτερη επίθεση, κατά την οποία σκοτώθηκαν δύο επιζώντες που είχαν προσκολληθεί σε συντρίμμια.

Τα πλήγματα επεκτάθηκαν στον ανατολικό Ειρηνικό τον Οκτώβριο και ονομάστηκαν επισήμως Επιχείρηση Southern Spear τον Νοέμβριο.

Ο Πίτερ Χέσγκεθ έχει υπερασπιστεί τις επιχειρήσεις ως αναγκαίες για την προστασία των Αμερικανών από τη διακίνηση ναρκωτικών, ωστόσο ειδικοί στην πολιτική για τα ναρκωτικά επισημαίνουν ότι τα πλήγματα θα έχουν ελάχιστο αντίκτυπο στους θανάτους από υπερβολική δόση στις ΗΠΑ.