Γαλλία: «Πράσινο φως» σε ειδικό νόμο για τον προϋπολογισμό μετά από αδιέξοδο μηνών

Ύστερα από δύομισι μήνες αποτυχημένων διαπραγματεύσεων για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2026, οι Γάλλοι βουλευτές κατέληξαν τελικά σε συμφωνία. Την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου, ψήφισαν ομόφωνα (496 υπέρ, κανείς κατά) τον ειδικό δημοσιονομικό νόμο, που έχει ως στόχο να διασφαλίσει τη συνέχεια της λειτουργίας του κράτους, ελλείψει εγκεκριμένου προϋπολογισμού για το 2026.

Το κείμενο υιοθετήθηκε παρά τις βαθιές πολιτικές διαιρέσεις ανάμεσα στα τρία μεγάλα μπλοκ της Εθνοσυνέλευσης: την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν, τις διάφορες δυνάμεις της Αριστεράς και τη μειοψηφική κεντρώα κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν.

Ο ειδικός νόμος αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση το ίδιο βράδυ στη Γερουσία, η οποία —εκτός απροόπτου— αναμένεται να ακολουθήσει την απόφαση της Εθνοσυνέλευσης.

Λεκονί: «Η αναζήτηση συμβιβασμού δεν είναι αδυναμία»

Λίγες ώρες μετά την ψηφοφορία, ο πρωθυπουργός Σεμπαστιέν Λεκονί μίλησε από τα σκαλιά του Ματινιόν, επισημαίνοντας ότι, παρότι ο ειδικός νόμος επιτρέπει την είσπραξη φόρων από την 1η Ιανουαρίου και τη λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών, «δεν πρόκειται για προϋπολογισμό».

«Αν η κατάσταση παραταθεί, πρέπει να αναμένονται πολλές αρνητικές συνέπειες», προειδοποίησε.

«Χρειαζόμαστε έναν προϋπολογισμό μέσα στον Ιανουάριο και το έλλειμμα πρέπει να μειωθεί κάτω από το 5% του ΑΕΠ έως το 2026», τόνισε.

Ο επικεφαλής της κυβέρνησης χαιρέτισε επίσης την οριστική υιοθέτηση του προϋπολογισμού κοινωνικής ασφάλισης, χωρίς την προσφυγή στο άρθρο 49.3, κάτι που —όπως σημείωσε— συμβαίνει για πρώτη φορά από το 2022. Κατά τον ίδιο, «το να αφιερώνει κανείς χρόνο για τη σύνταξη ενός καλού προϋπολογισμού σε μια δημοκρατία όπως η Γαλλία δεν αποτελεί αδυναμία».

Ο Λεκονί δήλωσε «πεπεισμένος» ότι και ο κρατικός προϋπολογισμός μπορεί να εγκριθεί, «εφόσον παραμεριστούν οι πολιτικοί υπολογισμοί», και ανακοίνωσε συνομιλίες με όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες κατά την εορταστική περίοδο.

Παρουσίασε μάλιστα πέντε βασικές προτεραιότητες στις οποίες, όπως είπε, πρέπει να υπάρξει συμφωνία: γεωργία, χρηματοδότηση της τοπικής αυτοδιοίκησης, στέγαση, υπερπόντια εδάφη, εκπαίδευση και έρευνα.

Τι είναι ο ειδικός νόμος

Ο ειδικός νόμος παρουσιάζεται ως μηχανισμός εφεδρείας, ώστε να αποφευχθεί ένα σενάριο τύπου «shutdown», όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν δεν εγκρίνεται εγκαίρως ο νόμος για τα δημόσια οικονομικά.

Στην πράξη, επιτρέπει στο κράτος να χρηματοδοτεί βασικές δαπάνες, να δανείζεται από τις αγορές και να εισπράττει υφιστάμενους φόρους. Ωστόσο, η κυβέρνηση επισημαίνει σημαντικούς περιορισμούς, όπως:

• η αδυναμία τιμαριθμικής αναπροσαρμογής της φορολογικής κλίμακας (με αποτέλεσμα περίπου 200.000 επιπλέον νοικοκυριά να επηρεαστούν),
• και το πάγωμα των προσλήψεων στο Δημόσιο.

Ελλείψει προϋπολογισμού για το 2026, έχει επίσης ανασταλεί η λειτουργία της πλατφόρμας της FranceAgriMer για αιτήσεις ενίσχυσης που αφορούν την εκρίζωση αμπελώνων που θεωρούνται πλεονάζοντες. Ως αποτέλεσμα, η οικονομική στήριξη προς τους αμπελουργούς έχει τεθεί σε αναμονή.

Κυβερνητικές προειδοποιήσεις

«Το να λέμε ότι μπορούμε να πορευτούμε με τον ειδικό νόμο για λίγες ημέρες ή εβδομάδες είναι άρνηση της πραγματικότητας», δήλωσε ο υπουργός Οικονομίας Ρολάν Λεσκίρ. «Είναι μια ρεζέρβα που μας επιτρέπει να διανύσουμε λίγα χιλιόμετρα πριν ξαναπάρουμε κανονικά μπροστά», ανέφερε, προσθέτοντας ότι ο ειδικός νόμος είναι υποχρεωτικό βήμα, με περίπου δέκα σελίδες και τρία άρθρα.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η Αμελί ντε Μονσαλέν, μιλώντας στην Εθνοσυνέλευση. Χαρακτήρισε τον ειδικό νόμο «ελάχιστη υπηρεσία», που δεν ανταποκρίνεται ούτε στις επείγουσες ανάγκες ούτε στις προσδοκίες των Γάλλων πολιτών.

Η υπουργός Δημοσίων Λογαριασμών τόνισε ότι ο νόμος ψηφίστηκε μόνο για να αποφευχθεί η κρίση, αλλά «δεν λύνει τίποτα». «Διατρέχουμε τον κίνδυνο να αφήσουμε τη χώρα ακίνητη. Κάθε ημέρα εφαρμογής ειδικής νομοθεσίας το 2026 θα είναι μία ημέρα παραπάνω απ’ όσες αντέχουμε», προειδοποίησε.

Μιλώντας στο BFM TV, ο Ρολάν Λεσκίρ επανέλαβε: «Χρειαζόμαστε έναν προϋπολογισμό το συντομότερο δυνατό για να προχωρήσουμε. Όσο περισσότερο διαρκεί ο προσωρινός νόμος, τόσο μεγαλύτερο είναι το κόστος».

Τι ακολουθεί για τον προϋπολογισμό

Μετά το έκτακτο υπουργικό συμβούλιο που προήδρευσε ο Εμανουέλ Μακρόν τη Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου, η κυβερνητική εκπρόσωπος Μοντ Μπρεζόν επανέλαβε ότι «ο ειδικός νόμος δεν είναι προϋπολογισμός».

«Δεν είναι ικανοποιητικός. Πρέπει, το συντομότερο δυνατόν μέσα στον Ιανουάριο, να δώσουμε στη χώρα έναν προϋπολογισμό που θα ανταποκρίνεται στον στόχο ελλείμματος 5% και θα χρηματοδοτεί τις προτεραιότητές μας», δήλωσε, υπογραμμίζοντας ότι ο ειδικός νόμος δείχνει τη βούληση της κυβέρνησης να δώσει μια τελευταία ευκαιρία στις διαπραγματεύσεις.

Παρότι οι βουλευτές συμφώνησαν στον ειδικό νόμο, το επόμενο στάδιο, τον Ιανουάριο, προμηνύεται εξαιρετικά δύσκολο: η κατάρτιση ενός πραγματικού προϋπολογισμού για το 2026 και η αποφυγή νέας πολιτικής κρίσης.

Ο Σεμπαστιέν Λεκονί έχει δεσμευτεί ότι δεν θα κάνει χρήση του άρθρου 49.3, υπόσχεση που μέχρι στιγμής έχει τηρήσει.

Ο Εμανουέλ Μακρόν επιδιώκει να μειώσει το έλλειμμα στο 5% και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στη γαλλική οικονομία, μετά το παρατεταμένο πολιτικό αδιέξοδο που προκάλεσε η αμφιλεγόμενη απόφασή του για πρόωρες εκλογές πέρυσι.

Η Γαλλία διαθέτει υψηλό επίπεδο δημόσιων δαπανών, λόγω των γενναιόδωρων κοινωνικών προγραμμάτων, της υγείας και της παιδείας, καθώς και βαριά φορολογία, η οποία ωστόσο δεν επαρκεί για να καλύψει το κόστος.