Gazzeli zayıf bebeğin fotoğrafı 'Gazze’deki açlık' tartışmalarını alevlendirdi

Çöp torbası giymiş, bir deri bir kemik kalmış bir Gazzeli çocuğun fotoğrafı, hem Gazze’deki insani felaketi gözler önüne sermesi hem de çocuğun gerçek sağlık durumu nedeniyle büyük tartışmalara yol açtı.

The New York Times, 18 aylık Muhammed Zakaria el-Mutavaq’a ait sarsıcı fotoğrafı manşetine taşıyarak şu başlığı kullandı: 'Gazze’de gençler, yaşlılar ve hastalar açlıktan ölüyor: Hiçbir şey yok.'

BBC, CNN ve The Guardian gibi önde gelen medya kuruluşları da Gazze’de yaşanan açlık krizinin sembolü haline gelen bu fotoğrafı yeniden yayınlayarak, İsrail’in Gazze’ye uyguladığı gıda ve ilaç ablukasının dünya çapında kınanmasına zemin hazırladı.

Ancak bağımsız gazeteciler ve haber kuruluşları kısa süre içinde, Muhammed’in sağlığını etkileyen ciddi bir rahatsızlığı olduğunu gösteren tıbbi belgeler gördüklerini bildirmeye başladı, bazıları bu durumu serebral palsi olarak tanımladı.

Serbest araştırmacı gazeteci David Collier, X’te yaptığı açıklamada, Muhammed’in fotoğrafının “trajik durumu istismar edilen ve silah haline getirilen tıbbi açıdan savunmasız bir çocuğa” ait olduğunu belirtti. Collier ayrıca, başka bir fotoğrafta Muhammed’in erkek kardeşinin çok daha iyi durumda göründüğüne de dikkat çekti.

New York Times daha sonra Muhammed'e, hastanesine danışıldıktan sonra, önceden var olan bir sağlık sorunu teşhisi konulduğuna dair bir açıklama yayınladı.

Gazetenin bir sözcüsü, "Muhammed Zakaria al-Mutawaq hakkında, ağır malnütrisyon (ciddi beslenme yetersizliği) teşhisi konulan Gazzeli bir çocukla ilgili habere, editörlerimiz tarafından bir not eklendi. Yayınlandıktan sonra, The Times çocuğun önceden mevcut sağlık sorunları da olduğunu öğrendi," dedi. "Bu ek ayrıntılar okuyucularımızın onun durumunu daha iyi anlamasını sağlayacaktır."

Fotoğrafı kullanan birçok yayın organı ise herhangi bir düzeltme ya da açıklayıcı not yayınlamadı. Bu durum, medyanın Gazze’deki açlıkla ilgili gerçek dışı bir anlatı oluşturduğu eleştirilerine yol açtı.

Fotoğraf, Anadolu Ajansı (AA) için çalışan serbest fotoğrafçı Ahmeed al-Arini tarafından çekildi ve daha sonra Getty Images’e yüklendi.

Gazze açlıktan ölüyor

Ancak Muhammed’in hastalığı ve fotoğrafın niteliği ne olursa olsun, saygın medya kuruluşları ve insani yardım örgütleri tarafından defalarca bildirildiği üzere, Gazze’de yaşayanların açlıktan hayatını kaybettiği gerçeği değişmiyor.

Çocuğun annesi Hedaya al-Muta, oğlunun tıbbi geçmişini doğrulamak amacıyla medyaya açıklamalarda bulundu ve aynı zamanda ilaç ile gıdaya erişimlerinin olmadığını belirtti. Muhammed’in kilosunun ciddi ölçüde düştüğünü de sözlerine ekledi.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO) Gazze'de yetersiz beslenmenin "endişe verici seviyelere" ulaştığını söylüyor.

DSÖ'ye göre, 2025 yılında yetersiz beslenmeye bağlı en az 74 ölüm gerçekleşti. Bu ölümlerin 63'ü temmuz ayında gerçekleşmiş olup, bunların arasında 5 yaş altı 24 çocuk, 5 yaş üstü 1 çocuk ve 38 yetişkin bulunuyor.

Örgüt, "Bu kişilerin çoğunun sağlık tesislerine vardıklarında öldüğü ilan edildi veya kısa bir süre sonra vücutlarında ciddi israf belirtileri göstererek öldüler," dedi. "Kriz tamamen önlenebilir olmaya devam ediyor. Büyük ölçekli gıda, sağlık ve insani yardımların kasıtlı olarak engellenmesi ve geciktirilmesi çok sayıda kişinin hayatına mâl oldu."

Birleşmiş Milletler destekli Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması, "Gazze Şeridi'nde şu anda en kötü senaryonun yaşandığını" belirterek, hemen harekete geçilmezse "kıtlık nedeniyle yaygın ölümler" görüleceği konusunda uyardı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun durumun böyle olmadığını iddia etmesine rağmen ABD Başkanı Donald Trump ise Gazze'de "gerçek açlık" yaşandığını kabul etti.

İsrail, Gazze'de yaşanan açlık iddialarını sürekli olarak reddediyor. Gazze'deki insani yardımların koordinasyonundan sorumlu olan İsrail Savunma Bakanlığı'na bağlı Koordinasyon ve Hükümet Faaliyetleri Birimi (COGAT), açlıktan öldüğü öne sürülen çocuklara ait fotoğrafların yanlış biçimde kullanıldığını savunarak, bu konuda Hamas'ı suçladı.

COGAT'ın X hesabında ayrıca, birimin, Hamas'ın açlık söylemini yaymak için kullandığını iddia ettiği fotoğrafların yanı sıra Gazze'ye girmesine izin verildiğini öne sürdüğü yardım ve malzemelerin fotoğrafları da yayınlandı.

İsrail, son dönemde hava saldırılarına ve insani yardım koridorlarının açılmasına izin verdi ancak yardım kuruluşları, bu adımların şu ana kadar krizi hafifletmekte yetersiz kaldığını ifade ediyor.