Rusya Ukrayna'da üç NATO subayını esir aldı mı?

Rus özel kuvvetlerinin Ukrayna'nın güneyindeki Özi şehrinde NATO adına görev yaparken iki İngiliz albayı ve bir gizli istihbarat servisi ajanını yakaladığına dair bir iddia internette dolaşıyor.

İddiaya göre Yarbay Richard Carroll, Albay Edward Blake ve adı açıklanmayan MI6 ajanı gizli görevdeydiler. Rusya onları "yasa dışı savaşçılar" olarak nitelendirirken, İngiltere'nin iddiasına göre onlar tarihle ilgilenen turistlerdi ve tesadüfen Özi'ye gitmişlerdi.

Bazı durumlarda hikâye, bu kişilerin olduğu iddia edilen bir resimle birlikte paylaşılıyor ve Avrupa'daki sosyal medya kullanıcıları medyayı konuyu araştırmaya çağırıyor.

EuroVerify hikâyenin izini, Pravda dezenformasyon ağı, Fransızca yayın yapan Rusya yanlısı bir Telegram kanalı ve risk danışmanlığı ve siber güvenlik şirketi olduğunu söyleyen Core Insights adlı bir web sitesi de dahil olmak üzere bir dizi uç platformda sürdü.

Bu sitelerin hepsi de haberi 2 Ağustos'ta yayınladı ve Core Insights blogunda "Bu, NATO'nun Rusya'ya karşı aktif bir savaş yürüttüğünün ilk gerçek kanıtıdır," ifadesi yer aldı.

Ancak, durumun böyle olduğuna dair hiçbir kanıt olmadığı gibi, anlatının daha geniş çaplı Rusya yanlısı, Batı karşıtı propagandanın bir parçası olduğunu düşündüren pek çok şey var.

Pravda ağı ve Rusya yanlısı Telegram kanalları güvenilmez kaynaklar olarak kabul edilirken, Core Insights'ın blog yazılarının geri kalanı tarandığında, Rus devleti kontrolündeki haberlerin raporlarını tekrarlayan ve Kremlin ile uyumlu anlatıları yansıtan birçok yazı görülmektedir.

Örneğin, bir Rus savunma sanayi liderine suikast düzenlemek üzere Ukrayna'da bir komplo kurulduğu iddiasıyla ilgili bir RT makalesine dayanan bir yazı ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov'un Ukrayna'nın "sınırda vahşet" sergilediğini söylediği bir başka yazı paylaşılıyor.

İngiliz askerleriyle ilgili olan da dahil olmak üzere pek çok makale, aşırılık yanlısı, beyazların üstünlüğünü savunan bir ABD'li yorumcuyla aynı adı taşıyan "Hal Turner"a atfediliyor. Hal Turner aldatmacalar ve komplo teorileri yaymakla tanınıyor. Dolayısıyla eğer bu yazıları gerçekten o yazdıysa, güvenilirlikleri ciddi şekilde azalıyor.

İngiliz subaylarla ilgili yazının tonu da açıkça çok taraflı: Örneğin, "İngilizler suçüstü yakalandılar ve bunun İngiltere ve bir bütün olarak NATO için sonuçları artık E X T R E M E L Y kötü" diyor.

"İngilizler Ruslara bu adamların 'denizcilik tarihine ilgi duyduklarını ve İkinci Dünya Savaşı sırasında muharebelerin yapıldığı sahilleri ziyaret etmek istediklerini' söyleme cüretini gösterdiler," bir başka örnek.

İki albayın görüntüsü açıkça yapay zeka tarafından üretilmiş, özellikle de pasaportları çarpıtılmış, metin okunaksız ve İngiliz arması ezilmiş görünüyor.

Rus propagandasının yerleşik bir vektörü olan Norveçli web sitesi steigan.no gibi diğer uç siteler bile, hikâyeyi tekrarlayan bir makaleyi "zayıf doğruluk kontrolü" nedeniyle sildi.

İngiltere hükümeti tarafından konuyla ilgili resmi bir açıklama yapılmadığı gibi, tanınmış medya kuruluşları tarafından da konuyla ilgili herhangi bir haber yapılmadı.

EuroVerify'a konuşan bir NATO yetkilisi ittifakın Rusya'ya karşı bir savaşa girdiği iddiasının "sahte" ve "gerçeklikten kopuk" olduğunu söyledi.

"Pozisyonumuz başından beri açık ve tutarlı olmuştur," diyen yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: "Rusya üç yılı aşkın bir süredir Ukrayna'ya karşı geniş çaplı bir saldırı savaşı yürütmektedir. Rusya'nın savaşı Kuzey Kore birlikleri, silahları ve mühimmatı, İran insansız hava araçları ve füzeleri ve Çin'in çift kullanımlı teknolojisi tarafından desteklenmektedir. Bu ülkeler aynı zamanda siyasi ve ekonomik bağlarını da güçlendirmektedir."

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: "NATO, Ukrayna'nın BM Şartı'nda yer alan meşru müdafaa hakkını desteklemektedir. Müttefikler Rusya'nın geniş çaplı işgalinden bu yana Ukrayna'ya eşi benzeri görülmemiş bir askeri yardım sağlamaktadır. Savaşı sona erdirmenin ve adil ve kalıcı bir barış sağlamanın en iyi yolu, Ukrayna'nın müzakerelere güçlü bir pozisyonda girebilmesini sağlamaktır."

Sonuç olarak, NATO'nun Rusya'nın Ukrayna'daki savaşına aktif olarak katıldığına dair Kremlin yanlısı yaygın görüşün hiçbir kanıtı yok.