Solaryum, kahve ve yatlara harcanan AB fonları, Polonya'yı karıştırdı

Cuma günü Onet.pl portalı, Avrupa Birliği'nden fon alan şirketleri gösteren bir haritanın Ulusal Yeniden Yapılandırma Planı (KPO) web sitesinde yayınlandığını bildirdi.

Fonların şirket yatları, solaryumlar, kahve makineleri ve mobilyalara harcanması Polonya'da tartışma konusu oldu. Polonyalı siyasetçiler bunu israf olarak değerlendirirken, AB yetkilileri fonların adaletli dağıtıldığını savunuyor.

Konu X platformu kullanıcıları, politikacılar ve medya mensupları arasında bir tartışmaya yol açtı. Perşembe gününden itibaren şirket yatları, solaryumlar, mobilyalar ve kahve makineleri de dahil olmak üzere KPO hibeleri alan şirketlerin örnekleri X'te yayıldı.

Buna göre Polonya, AB'nin Yeniden Yapılanma ve Dayanıklılık Fonu'ndan yaklaşık 60 milyar euro'luk fon almaya hak kazandı. Fon, COVID-19 salgını sonrasında üye devletlerin ekonomilerini yeniden inşa etmeyi amaçlıyordu.

Fonu alabilmek için her AB ülkesinin, fonların pandemi sonrası ekonomileri desteklemek için nasıl harcanacağını detaylandıran bir Ulusal İyileştirme Planı (NERP) sunması gerekiyordu.

Hukuk ve Adalet hükümeti döneminde Polonya'nın fonlara erişimi, hukukun üstünlüğü konusundaki bir anlaşmazlık nedeniyle AB tarafından engellenmişti. Yeniden inşa fonlarının önündeki engelin kaldırılması 2023 parlamento seçimleri öncesinde önemli bir seçim vaadiydi.

Pandemiyle bağlantılı olarak art arda gelen sokağa çıkma yasakları nedeniyle ağır kayıplar yaşayan konaklama sektörü için yaklaşık 280 milyon euro ayrıldı. Özel bir web sitesi, sektördeki işletmelerden gelen talepleri sunuyordu, ancak bu hizmet kullanılamaz hale geldi. Bununla birlikte, yatlar, saunalar, solaryumlar, briç oyunları ve gardırop mobilyaları da dahil olmak üzere paranın bir kısmının nasıl harcandığına dair ayrıntılı medya raporları ortaya çıktı.

KPO'nun otel ve yiyecek içecek sektörüne yaptığı yardım konusu Başbakan Donald Tusk tarafından Leba'da yaptığı konuşma sırasında da gündeme geldi.

Tusk, "KPO fonlarının israf edilmesini kabul etmeyeceğim," dedi.

Polonya liderinin tepkisi

Fonların yanlış tahsis edildiği yönündeki suçlamalara cevaben, hem soldan hem de sağdan bir dizi siyasetçi konuyla ilgili yorumlarda bulundu. Bunlar arasında Polonya Cumhurbaşkanı da vardı.

Cumhurbaşkanı Karol Nawrocki Cuma günü yaptığı bir konuşmada, "Bana gazeteciler tarafından sık sık bunun için parayı nereden bulmamız gerektiği soruluyor. Bugün çok önemli bir gün. KPO fonlarının Polonya'da nasıl dağıtıldığını öğrendik. Ben 10,5 milyon Polonyalı adına saunalar, solaryumlar ve kahve makineleri için fon istemiyorum. Ben Polonyalı aileler için fon istiyorum," dedi.

Varşova'daki Bölgesel Cumhuriyet Savcılığı, KPO'dan hibe verilmesinde usulsüzlük yapıldığına dair basında çıkan haberlerle ilgili ön soruşturmalara başladı. Polonya Kurumsal Gelişim Ajansı Başkanı Katarzyna Duber-Stachurska, AB fonlarının nasıl harcandığına ilişkin şüphelerin ortaya çıkmasının ardından görevden alındı.

Avrupa Komisyonu müdahalesi

Avrupa Komisyonu sözcüsü Maciej Berestecki, RMF FM'e verdiği bir mülakatta Polonya'nın KPO hibelerinin verilmesi konusunda "açıklayıcı adımlar atmak zorunda olduğunu" vurguladı.

Avrupa Komisyonu'nun projelerin KPO kriterlerine uygunluğunu değerlendirebilmesi için Polonya'nın kasım ayında bir ödeme talebi sunması gerekecek.