Özel haber: AB Konseyi, yaptırım 'gerekçeleri' nedeniyle Almanya'da hakaret davasıyla karşı karşıya

Euronews'in ulaştığı dosyalara göre, Avrupa Birliği Konseyi, Almanya Federal Adalet Divanı'nda bekleyen temyiz başvurusunun başarılı olması halinde, avukatların AB'nin yaptırım kararıyla bağlantılı türünün ilk örneği olacağını belirttiği bir hakaret davasında Hamburg mahkemesinde kendini savunmak zorunda kalabilir.

Dava, Konsey'in iş insanı Alisher Usmanov'u listeye almak için Eylül 2023'te kabul ettiği gerekçe beyanını hedef alıyor. Usmanov'un avukatı Hamburglu Joachim Steinhoefel, Konsey'in dayandığı temel iddiaların o zamandan bu yana gerekçesiz olduğunun gösterildiğini savunuyor.

Bir pasajda Usmanov'un "Putin'e paravan olduğu ve iş sorunlarını çözdüğü" belirtiliyordu ki bu iddia Konsey tarafından Forbes'a dayandırılmıştı. Steinhoefel bu iddiaya Hamburg Bölge Mahkemesi nezdinde itiraz etti, mahkeme de iddiayı hukuka aykırı buldu. Forbes yargı yetkisi konusunda temyize gitti ve orijinal makalenin doğrulanabilir bir olgudan ziyade korunan bir görüş olduğunu savundu.

Steinhoefel Euronews'e yaptığı açıklamada, "Bir gazetecinin görüşlerini ifade etmesi yaptırımlara dayanak teşkil edemez. Konsey, yazarın kendisi bunun bir görüş olduğunu açıklarsa, bunu sözde bir gerçek ifadesi olarak yayınlayamaz," dedi.

Steinhoefel ayrıca, Avusturya gazetesi Kurier 'de yer alan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Usmanov'a "en sevdiği oligark" dediği iddiasına -ki bu iddianın hukuka aykırı olduğuna karar verildiğini ve yayınının yasaklandığını söylüyor- ve Konsey'in alıntıladığı ancak daha sonra geri çekilen bir tweet'e işaret ediyor.

Steinhoefel'e göre, aralarında Usmanov ile Rusya'nın siyasi liderliği arasındaki bağları iddia eden ve AB'nin listeleme gerekçesinin merkezinde yer alan iddialar da dahil olmak üzere, Avrupa'nın önde gelen yayın organlarında yer alan yüzlerce makale kaldırıldı ya da düzeltildi. Altmıştan fazla mahkeme kararının ya da bağlayıcı taahhütnamenin medya ve siyasetçilerin bu tür iddiaları tekrarlamayı bırakmalarını gerektirdiğini ifade etti. Bu hafta, önemli bir Avrupa gazetesinin, Usmanov'un ticari gazetesi Kommersant'ta editoryal manipülasyon yapıldığına dair tüm iddialarını geri çektiğini ve bu iddiaların Avrupa Birliği Konseyi'nin iddialarını yansıttığını iddia etti.

Dava, Konsey'in medya raporlarını kullanmasına odaklanıyor

Steinhoefel, "Somut örneklerimiz, Konsey'in kaynakları anlamlı bir şekilde doğrulamadığını ve doğrulanmamış basın kupürleriyle yetindiğini gösteriyor - yazarın mahkeme dahil olmak üzere geri adım attığı durumlarda bile," dedi.

Ona göre bu durum, Konsey'in basın materyallerini ancak birden fazla bağımsız kaynaktan alındığı, yeterince spesifik olgular içerdiği ve raporların güvenilir ve temel kayıtlarla tutarlı olduğu durumlarda alıntılamasına izin veren AB içtihat standardının gerisinde kalıyor.

Davada, Konsey'in gerekçelerindeki bir başka pasajı da iftira olarak nitelendiriliyor: "Ayrıca, Rusya'da faaliyet gösteren önde gelen bir iş adamı ve Rusya Federasyonu hükümetine önemli bir gelir kaynağı sağlayan bir ekonomik sektörde yer alan bir iş adamıdır ... Bu nedenle Rus hükümetinin Ukrayna'yı istikrarsızlaştırma politikalarını aktif olarak desteklemiştir."

Steinhoefel, Usmanov'un sadece kar elde eden ve kanunen vergi ödemesi gereken bir holdingde hisse sahibi olduğu için istikrarsızlığı "aktif olarak desteklemekle" damgalandığını belirtiyor. "Yasal, anayasal olarak korunan bir ekonomik özgürlüğün (hisse sahibi olmak) yasal bir görevle (vergi ödemek) birlikte kullanılması jeopolitik destek olarak yeniden etiketleniyor," diyor. "Bu etiketten kaçınmak için kişinin vergi kaçırması -ki bu suçtur- ya da işini terk etmesi -ki bu herhangi bir hukuk devleti düzeninde makul olmayan bir taleptir- gerekir."

Bu çıkarımı "temel hakların sapkın bir şekilde tersine çevrilmesi" olarak nitelendiriyor.

Steinhoefel'in davası Konsey'in yaklaşımını "vekaleten baskı" olarak nitelendiriyor: Moskova üzerinde etkisi olduğu söylenen iş insanlarını hedef almak ve onları rotayı değiştirmeleri için hükümete baskı yapmaya zorlamak. Ona göre bu durum, yasal özel davranışların dış politikada bir koz olarak kullanılmaması gerektiği yönündeki demokratik ilkeye aykırı.

AB mahkemeleri, AB kurumlarına karşı haksız fiil tarzı bir hakaret davası öngörmediğinden, Steinhoefel ilk olarak Hamburg'daki Konsey'e dava açmaya çalıştı. Bir temyiz mahkemesi Konsey'in Alman mahkemelerinde dava edilmekten muaf olduğuna karar verdi. Steinhoefel bu durumun, temel hakların ihlali halinde yargı yoluna başvurma hakkını güvence altına alan Alman Anayasası'nın 19(4). maddesini ihlal ettiğini iddia ediyor.

Steinhoefel şimdi Karlsruhe'deki Federal Adalet Mahkemesi'ne temyiz başvurusunda bulundu. Dava, yaptırım listesinin kendisine itiraz etmiyor. Konsey'in tartışmalı ifadeleri daha fazla yaymasını yasaklayan bir emir istiyor. Karar bekleniyor.