NATO müttefiklerinin tamamı ilk kez yüzde 2'lik savunma harcaması hedefine ulaştı

NATO'nun Avrupalı müttefikleri ve Kanada, yeni yüzde 5 hedefine yönelik yatırımlarını arttırmaya hazırlanırken, ittifakın gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 2'si oranındaki harcama hedefine bu yıl ilk kez toplu olarak ulaşacak.

Askeri ittifak tarafından perşembe günü açıklanan rakamlar, Galler'deki bir zirvede taahhüt edilmesinden 10 yıldan fazla bir süre sonra tüm müttefiklerin nihayet hedefe ulaşacağını gösteriyor. Arnavutluk, Belçika, Kanada, İtalya, Lüksemburg, Karadağ, Kuzey Makedonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve İspanya'nın ilk kez zorunlu eşiği aşması bekleniyor.

İzlanda silahlı kuvvetleri olmadığı için hedeften muaf tutuluyor. Almanya'nın rakamları, veriler toplandığı sırada ülkenin bütçesi onaylanmadığı için henüz dahil edilmemiştir.

Bu durumda Avrupa ve Kanada'dan müttefiklerin savunma harcamaları, geçen yıl yüzde 1,9 ve hedefin belirlendiği 2014 yılında yüzde 1,4 olan GSYİH'nin yüzde 2,27'sine ulaşacak. ABD'nin katılımıyla bu oran daha da yükselerek GSYİH'nin yüzde 2,76'sına ulaşacak.

Savunma harcamalarını 2026 yılında GSYİH'nin yüzde 5'ine çıkarmayı hedefleyen Polonya, bu yıl GSYİH'sinin yüzde 4,48'ini ordusuna harcayarak 32 müttefik arasında en fazla harcama yapan ülke olmaya devam ediyor. Onu üç Baltık ülkesi takip ediyor.

Genel olarak, NATO Avrupa ve Kanada'nın savunma harcamalarının yıllık yüzde 15,9 oranında artması bekleniyor. Bu oran 2024'e göre hafif bir düşüş olsa da, Rusya'nın Ukrayna'yı geniş çaplı işgalini başlatmasından önce 2021'de kaydedilen yıllık yüzde 2,6'lık büyümeden önemli ölçüde daha yüksek.

ABD, GSYİH'sinin yüzde 3,22'sini savunmaya harcayarak Danimarka ile birlikte altıncı sırada yer alsa da Washington'un bütçesi diğerlerini geride bırakıyor. ABD'nin bu yıl savunmaya yaklaşık 980 milyar dolar harcayacağı tahmin ediliyor ki bu rakam reel olarak en fazla harcama yapan ikinci ülke olan İngiltere'nin bütçesinin 10 katından fazla.

Son rakamlar, müttefiklerin askeri harcamalarını büyük ölçüde arttırmayı kabul etmelerinden ve GSYİH'nin yüzde 1,5'inin savunma ile ilgili yatırımlara harcanması ile birlikte temel savunma harcamaları için GSYİH'nin yüzde 3,5'i oranında yeni bir hedef taahhüt etmelerinden sadece birkaç hafta sonra geldi.

Müttefiklerin en geç 2035 yılına kadar yerine getirmesi gereken yeni hedef, ilk döneminde ve iktidara geldiğinden bu yana Avrupalı müttefiklerini yeterince harcama yapmadıkları için eleştiren ve Washington'un düşük harcama yapanlara verdiği desteği azaltabileceğini söyleyen ABD Başkanı Donald Trump'ı haklı çıkardı.

Ancak liderler zirvesinin sonunda yayınlanan ortak bildiride Rusya'nın "Avrupa-Atlantik güvenliği" için "uzun vadeli bir tehdit" olmaya devam ettiğinin yinelenmesi Avrupa'yı rahatlattı.

Avrupalı müttefikler yine de Washington'un Hint-Pasifik bölgesine yönelmeye çalışırken Avrupa'dan ne ölçüde geri çekilebileceğini görmek için bekliyorlar.