Z kuşağı iş verileri: Genç çalışanlar ne kadar 'seçici' olabilir?

Küresel yetenek firması Randstad’ın yeni raporuna göre, 1996 ile 2010 yılları arasında doğan Z kuşağı genç Avrupalılar arasındaki yüksek iş değişim oranı hem bir gerçek hem de bir uyarı niteliğinde.

Tüm kuşaklar arasında, iş değiştirmede en hızlı olanlar Z kuşağı çalışanları: Kariyerlerinin ilk beş yılında ortalama çalışma süresi 1,1 yıl.

Spektrumun diğer ucunda 1946–1964 doğumlu Baby Boomer’lar 2,9 yıl ile yer alıyor. Onları 1965–1980 doğumlu X kuşağı (2,8 yıl) ve 1981–1996 doğumlu Y kuşağı (1,8 yıl) takip ediyor.

Polonyalı Z kuşağı üyeleri iş değiştirmeye en sabırsız olan grup: Bu grubun yüzde 41’i bir yıl içinde istifa etmeyi planlıyor.

İkinci sırada yüzde 37 ile İtalyanlar ve Hollandalılar var.

Randstad, “İşverenler bunu sadakat eksikliği olarak görebilir, ancak bulgularımız bunun karşılanmamış beklentilere verilen bir tepki ve ilerleme isteğinin güçlü bir ifadesi olduğunu gösteriyor,” diyor.

Dünya genelinde, Japon Z kuşağı üyeleri işverenlerine en “sadık” görünenler. Bir yıl içinde işten ayrılma olasılığı en düşük olan grup onlar (yüzde 22). Ayrıca süresiz olarak kalma isteği en yüksek olanlar da yine Japon gençleri.

İş aramak zorlaşırken Z kuşağının 'hayaller ve para' ikilemi

6 ila 10 yıl ve üzeri deneyim gerektiren üst düzey pozisyonlara talep yeniden canlanma işaretleri gösterirken, Z kuşağının iş arayışı son bir buçuk yılda daha da rekabetçi hale geldi.

126 milyon ilan üzerinden yapılan analize göre, giriş seviyesindeki açık pozisyonların sayısı toplamda yüzde 29 azaldı. Teknoloji sektöründe düşüş yüzde 35, finans sektöründe ise yüzde 24.

Küresel yetenek firması Randstad, bunun “yapay zekâ ve diğer dijital teknolojiler yoluyla artan otomasyondan” kaynaklandığını belirtiyor.

Sağlık sektörü ise bu gidişata aykırı olan az sayıdaki alanlardan biri. Burada giriş seviyesi pozisyonlar yüzde 13 arttı.

Randstad tarafından Euronews’e yapılan açıklamada, “Hemşireler ve radyoloji teknisyenleri gibi ön saflardaki bakım ve teknik pozisyonları doldurma ihtiyacı, genç rollere yönelik güçlü veya toparlanan bir talebe yol açtı. Özellikle radyoloji teknisyenlerine olan talep yüzde 100’den fazla arttı,” diye belirtildi.

Daralan pazar ve finansal baskılarla karşı karşıya kalan bazı genç çalışanlar ise daha pragmatik seçimlerle duruma uyum sağlıyor.

Her beş kişiden üçü, “maaş ve yan haklar güçlü olduğu sürece değerleriyle örtüşmeyen bir işi” kabul edeceğini söylüyor. Ancak bunun da bir bedeli var.

Z kuşağı çalışanları, işi ile hayallerindeki rolün örtüştüğünü söyleme olasılığı en düşük grup (yüzde 56; Baby Boomer’larda bu oran yüzde 63). Ayrıca yüzde 37’si sektör tercihinden pişmanlık duyduğunu ifade ediyor.

Ek işler, kariyer değişiklikleri ve fazla mesai

Z kuşağının başka iş fırsatlarını araştırma oranı şu anda yüzde 54.

Rapor, çıkış yolu arayanların en çok yöneldiği alanın teknoloji olduğunu gösteriyor. “Diğer sektörlerden ayrılan her 100 Z kuşağı çalışanın 70’i teknolojiye geçiyor,” deniliyor.

Ancak kariyer göçü tek seçenek değil. Tam zamanlı çalışma hâlâ en çok tercih edilen seçenek (yüzde 24) olsa da, alternatifler giderek daha popüler hale geliyor.

Örneğin, Z kuşağının yüzde 20’si tam zamanlı işin yanında ek iş (side hustle) yapmak istiyor. Yüzde 10’u yarı zamanlı bir işi ek işle birleştirmeyi tercih ederken, yüzde 9’u birden fazla yarı zamanlı işe yöneliyor.

Küresel yetenek firması Randstad, “Giriş seviyesindeki işlerin azlığı, Z kuşağının tek bir geleneksel tam zamanlı işte çalışma olasılığının küresel ortalamanın altında olmasını da açıklayabilir (yüzde 45’e karşı yüzde 51),” diye belirtiyor.

Z kuşağının yapay zekâ ile ilişkisi: Umutlar ve kaygılar

Z kuşağı yapay zekâya hâkim olsa da bu teknoloji ve olası sonuçları hakkında endişeler de taşıyor.

Küresel ortalamanın üzerinde, yaklaşık yüzde 55’i iş yerinde sorunları çözmek için şimdiden yapay zekâ kullanıyor. Ancak aynı zamanda yüzde 46’sı, iş gücü piyasası üzerindeki uzun vadeli etkiler konusunda kaygılı. Bu oran 2024’te yalnızca yüzde 6’ydı.

Dünya genelinde, iş yerinde yapay zekâyı en çok kullanan Z kuşağı açık ara Hindistan’da (yüzde 83). Onları Brezilyalılar (yüzde 74) ve İspanyollar (yüzde 64) takip ediyor.

Dünya genelinde en şüpheci olanlar Japonlar. Genç çalışanların yalnızca yüzde 42’si iş yerinde yapay zekâ kullandığını bildiriyor.

Randstad, “Z kuşağının yapay zekâya ve teknolojiye olan ilgisi, onları teknoloji ve veri becerilerine yönelik artan piyasa ihtiyaçlarını karşılamak için iyi bir konuma getiriyor,” diyor ve ekliyor:

“Araştırmamız, Z kuşağı arasında veri analizi, yapay zekâ ve büyük veri ile programlama gibi talep gören becerilerin yaygın olduğunu ortaya koyuyor.”