Dört aday ülke, Avrupa’nın ortak ödeme sistemine katıldı

Arnavutluk, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Moldova, Avrupa Komisyonu’nun perşembe günü yaptığı açıklamaya göre resmen Avrupa’nın tek ödeme alanı sistemi SEPA’ya (Single Euro Payments Area – Tek Avrupa Ödeme Alanı) katıldı. Böylece dört AB aday ülkesindeki 40 banka sisteme kabul edildi.

AB Komisyonu, SEPA’ya katılan ülkelerin artık daha hızlı ve daha düşük maliyetli finansal işlemler gerçekleştirebileceğini, bunun bireyler ve işletmeler için toplamda 500 milyon euro'ya kadar tasarruf sağlayabileceğini duyurdu.

Avrupa Ödemeler Konseyi’nin kararı, söz konusu dört ülkenin Kasım 2024 ile Mart 2025 arasında SEPA’nın coğrafi kapsamına dahil edilmesinin ardından alındı.

AB-Batı Balkanlar Yatırım Forumu’nda konuşan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Arnavutluk’un üyeliğini “AB ile finansal entegrasyonun somut bir örneği” olarak nitelendirdi.

Von der Leyen, “Geçen hafta itibarıyla Arnavutluk’taki şirketler AB’ye çok düşük maliyetle para gönderip alabiliyor. 6 Ekim’de Brüksel’den Tiran’a yapılan bir transfer 3-4 gün sürüp 80 euro'ya mal oluyordu. 8 Ekim’de, SEPA’ya katılımın ardından, aynı transfer dakikalar içinde ve ücretsiz gerçekleşti,” dedi.

AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Marta Kos, bu dört ülkenin SEPA’ya katılımını “aday ülkelerin entegrasyon çabalarının somut bir sonucu” olarak değerlendirdi.

“Burada durmayacağız. Aday ülkelerimiz için SEPA sistemlerinin tam olarak işler hale gelmesi için çalışmaya devam edeceğiz,” diye ekledi.

'Tarihi bir dönüm noktası'

Moldova’da Cumhurbaşkanı Maia Sandu ve Merkez Bankası Başkanı Anca Dragu, kararı Brüksel’de “tarihi bir dönüm noktası” olarak selamladı.

Sandu, “Bu karar, AB ülkeleriyle para transferlerinin artık daha ucuz ve daha hızlı olacağı anlamına geliyor,” diyerek hükümet ve merkez bankasının çabalarını övdü.

Karadağ Başbakanı Milojko Spajić, ülkesinin SEPA’ya katılımını, AB kentlerine açılan 14 yeni uçuş ve ücretsiz dolaşım uygulamasıyla birlikte, “AB üyeliğine giden yolda somut bir adım,” olarak tanımladı.

Spajić, X hesabından “2026, üyelikten önce AB’den yeni ve somut faydalar getiriyor. İnsanları yakınlaştırıyoruz, pazarımızı Avrupa pazarına entegre ediyoruz, ekonomik büyümeyi teşvik ediyoruz,” ifadelerini kullandı.

Euro Bölgesi üyesi olmasa da Karadağ, Kosova ile birlikte euro'yu tek taraflı olarak resmi para birimi olarak kullanıyor.

Karadağ Merkez Bankası Başkanı Irena Radović, ülkesinin SEPA üyeliğinin “sadece daha ucuz transferlerden ibaret olmadığını, aynı zamanda AB ekonomisinin dokusuna ait olmanın göstergesi” olduğunu vurguladı: “Artık Karadağlı bir şarap veya dijital hizmet ihracatçısının AB müşterilerinden alacağı ödemeler saatler içinde ve çok düşük maliyetle gerçekleşiyor.”

Kuzey Makedonya Maliye Bakanı Gordana Dimitrieska-Kochoska ise, “Kuzey Makedonya ekonomisi yüksek dışa açıklık oranına ve büyük çapta sınır ötesi ödemelere sahip. Bu nedenle maliyet tasarrufu, likidite artışı ve rekabet gücünün yükselmesi açısından potansiyel çok büyük,” dedi.

Aday ülkeler ve AB süreci

AB, Moldova’ya aday ülke statüsünü 22 Haziran 2022’de verdi ve Kişinev yönetimi o tarihten bu yana AB üyelik hedefini anayasasına dahil etti.

Batı Balkanlar’daki altı ülke, farklı dönemlerde üyelik başvurularını yaptı:

• Kuzey Makedonya 2004’te başvurdu, 2005’te aday oldu.
• Karadağ 2010’da, Sırbistan 2012’de, Arnavutluk ise 2014’te aday ülke statüsü aldı.
• Bosna-Hersek 2022’de aday ülke ilan edildi ancak müzakereler başlamadı.
• Kosova hâlâ “potansiyel aday” konumunda.

AB ayrıca perşembe günü yaptığı açıklamada, Batı Balkanlar 2024-2027 Büyüme Planı kapsamında üç ülkeye finansal destek sağlanacağını duyurdu:

• Arnavutluk’a *99,3 milyon euro
• Karadağ’a *18,3 milyon euro
• Kuzey Makedonya’ya 25 milyon euro

SEPA sistemine dahil olan ülkeler arasında AB’nin 27 üyesinin yanı sıra Birleşik Krallık, İzlanda, Norveç, İsviçre, Lihtenştayn, Andorra, Monako, San Marino ve Vatikan da bulunuyor.